Улуру
| Улуру | |
| Скала Эерза | |
 Улуру з паветра | |
| Найвышэйшы пункт | |
|---|---|
| Вышыня | 863 н. у. м. |
| Адносная вышыня | 348 н. у. м. |
| Геаграфія | |
| Месцазнаходжаньне | Паўночная тэрыторыя |
| Кантынэнт | Аўстралія |
| Краіна | Аўстралія |
| Геалёгія | |
| Узрост | 550—530 млн гадоў |
| Тып гары | Астанец |
| Тып пароды | Аркоза |
| Улуру на мапе Аўстраліі   Улуру | |
Улуру (па-ангельску: Uluru, па-піт’янт’ят’ярску: Uluṟu), альбо скала Эерза (анг. Ayers Rock) — пяшчанікавая гара на поўдні Паўночнай тэрыторыі Аўстраліі. Знаходзіцца за 335 км на паўднёвы захад ад найбліжэйшага места — Эліс Спрынг.
Улуру — сьвятая гара абарыгеннага народу піт’янт’ят’яра анангу. Разам з гарой Катай Т’ютай уключаная ў сьпіс Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКА.
Назва
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Анангу з племені піт’янт’ят’яра называюць гару Улуру ([ʊlʊɻʊ]). У піт’янт’ят’ярскай гаворцы гэта неперакладальнае імя ўласнае, якое таксама сустракаецца ў іхніх прозьвішчах.
19 ліпеня 1873 землямер Ўільям Госі назваў гэтую мясьціну скалой Эерза ў гонар тагачаснага обэр-сакратара Паўднёвай Аўстраліі сэра Генры Эерза. Адгэтуль павялося выкарыстаньне абодвух назваў.
У 1993 року была ўведзеная практыка падвойнага найменьня, паводле якое афіцыйныя назвы мясьцінаў складаюцца адначасна з абарыгеннага і ангельскага варыянтаў. 15 верасьня 1993 року гара была перайменаваная ў «Скалу Эерза / Улуру» і стала першым афіцыйным дзьвюхмоўным аб’ектам Паўночнай тэрыторыі. 6 лістапада 2002 адбылося перайменаваньне ў «Улуру / скалу Эерза».
Апісаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Улуру — адна з самых пазнаваных прыродных славутасьцяў Аўстраліі. Пяшчанікавае ўтварэньне вышынёй 863 м вылучаецца над ваколіцамі на вышыню 348 м, большасьць скалы пэрымэтрам 9,4 км знаходзіцца пад зямлёю. Улуру і суседняя гара Ката Т’юта зьяўляюцца сьвятымі для народу анангу, карэннага насельніцтва гэтай тэрыторыі.
Улуру адметная зьменлівасьцю колераў у розны час содняў і поры году, асабліва на сьвітанку і заходзе Сонца, калі сьвеціцца чырвоным.
Геалёгія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Улуру ёсьць астанцом — вытарклай самотнай астаткавай пукатасьцю (пагоркам), якая рэзка ўзвышаецца і атачоная працяглымі і параўнальна плоскімі эразійнымі нізінамі ў сухой сьпякотнай вобласьці.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Зьвесткі (анг.) на бачыне Нацыянальнага парку «Улуру — Ката Т’юта»
- Зьвесткі (анг.) на турыстычнай бачыне Паўночнай тэрыторыі
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |