Абсорбцыя

Не блытаць з Адсорбцыёй.

Абсорбцыя лац.: absorptio ад absorbere — паглынаць) — паглынанне сарбату ўсім аб’ёмам сарбенту. З’яўляецца прыватным выпадкам сорбцыі.

У тэхніцы і хімічнай тэхналогіі часцей за ўсё сустракаецца абсорбцыя (паглынанне, растварэнне) газаў вадкасцямі. Але вядомыя і працэсы абсорбцыі газаў і вадкасцей крышталічнымі і аморфным целамі (напрыклад, абсорбцыя вадароду металамі, абсорбцыя нізкамалекулярных вадкасцей і газаў цэалітамі, абсорбцыя нафтапрадуктаў гуматэхнічнымі вырабамі і т.п.).

Часта ў працэсе абсорбцыі адбываецца не толькі павелічэнне масы матэрыялу, які абсарбуе, але і істотнае павелічэнне яго аб'ёму (набраканне), а таксама змена яго фізічных характарыстык — аж да агрэгатнага стану.

На практыцы абсорбцыя часцей за ўсё ўжываецца для падзелу сумесяў, якія складаюцца з рэчываў, якія маюць розную здольнасць да паглынання падыходнымі абсарбенту. Пры гэтым мэтавыя прадукты могуць быць як абсарбаваць, так і не абсарбаваць кампаненты сумесяў.

Звычайна ў выпадку фізічнай абсорбцыі абсарбаваныя рэчывы могуць быць зноў вынятыя з абсарбенту з дапамогай яго награвання, развядзення неабсарбуючай вадкасцю ці іншымі падыходнымі спосабамі. Рэгенерацыя хімічна абсарбаваных рэчываў таксама часам магчымая. Яна можа быць заснавана на хімічным або тэрмічным раскладанні прадуктаў хімічнай абсорбцыі з вызваленнем усіх або некаторых з абсарбаваных рэчываў. Але ў многіх выпадках рэгенерацыя хімічна абсарбаваных рэчываў і хімічных абсарбентаў бывае немагчымай або тэхналагічна/эканамічна немэтазгоднай.

З’явы абсорбцыі шырока распаўсюджаны не толькі ў прамысловасці, але і ў прыродзе (прыклад — набраканне насення), а таксама ў побыце. Пры гэтым яны могуць прыносіць як карысць, так і шкода (напрыклад, фізічная абсорбцыя атмасфернай вільгаці прыводзіць да набракання і наступнага расслаення драўляных вырабаў, хімічная абсорбцыя кіслароду гумай — да страты ёю эластычнасці і парэпання).

Варта адрозніваць абсорбцыю (паглынанне ў аб’ёме) ад адсорбцыі (паглынання ў павярхоўным пласце). З-за падабенства напісання і вымаўлення, а таксама блізкасці паняццяў, якія пазначаюцца, гэтыя тэрміны часта блытаюць.

Віды абсорбцыі

Адрозніваюць фізічную абсорбцыі і хемасорбцыю.

Пры фізічнай абсорбцыі працэс паглынання не суправаджаецца хімічнай рэакцыяй.

Пры хемасорбцыі абсарбуемы кампанент уступае ў хімічную рэакцыю з рэчывам абсарбенту.

Абсорбцыя газаў

Згодна з законам Генры растваральнасць газу ў вадкасці прапарцыянальная ціску, пад якім газ знаходзіцца, але пры ўмове, што газ пры растварэнні не ўтварае новых злучэнняў і малекулы яго не палімерызуюцца.

Усякае шчыльнае цела згушчае даволі значна прылягаючыя непасрэдна да яго паверхні часціцы навакольнага яго газападобнага рэчывы. Калі такое цела сітаватае, як, напрыклад, драўняны вугаль або губкавая плаціна, то гэта ўшчыльненне газаў мае месца і па ўсёй унутранай паверхні яго часу, а тым самым, такім чынам, і ў значна больш высокай ступені. Вось наглядны прыклад гэтага: калі ўзяць кавалак драўнянага вугалю, кінуць яго ў бутэльку, якая змяшчае вуглякіслы ці іншы газ, і зачыніўшы яе зараз жа пальцам, апусціць адтулінай уніз у ртутную ванну, то мы неўзабаве ўбачым, што ртуць паднімаецца і ўваходзіць у бутэльку; гэта прама даказвае, што вугаль паглынуў вуглекіслату ці інакш наступіла ўшчыльненне, абсорбцыя газу.

Гл. таксама

• Адсорбцыя
• Сорбцыя
• Закон Генры

Літаратура

• Абсорбция // Физическая энциклопедия. В 5 т. Т. 1: Ааронова — Бома эффект — Длинные линии (руск.) / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — 707 с. — 100 000 экз.
• Болсун А. И. Абсо́рбция // Краткий словарь физических терминов (руск.) / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 15. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
• Наумчик В. Н. Абсо́рбция // Физика: словарь-справочник для школьников (руск.) / В. Н. Наумчик, Э. М. Шпилевский. — Мн.: Новое знание, 2010. — С. 7. — 592 с. — 3 010 экз. — ISBN 978-985-475-397-3. (руск.)
• Абсорбция / Пебалк В. Л. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Лукьянов А. Б. Физическая и коллоидная химия. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Химия, 1988. — 287 с. — ISBN 5-7245-0019-1. (руск.)

Спасылкі

• Абсорбционная колонна Архівавана 24 мая 2010.

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).