Перайсці да зместу

Людвіг ван Бетховен

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Людвіг ван Бетховен
ням.: Ludwig van Beethoven
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння мерк. 16 снежня 1770(1770-12-16)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 26 сакавіка 1827(1827-03-26)[1][3][…] (56 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна  Германія,
 Аўстрыйская імперыя
Бацька Johann van Beethoven[d]
Маці Maria Magdalena van Beethoven[d]
Музычная дзейнасць
Педагог Christian Gottlob Neefe[d][4], Франц Іозеф Гайдн, Антоніа Сальеры[5], Johann Baptist Schenk[d], Johann Georg Albrechtsberger[d], Gilles van der Eeden[d] і Муцыа Клеменці
Прафесіі кампазітар
Гады актыўнасці 1782—1827
Інструменты фартэпіяна і скрыпка
Жанры класічная музыка
Выхаванцы Карл Чэрні[6][7], Dorothea von Ertmann[d], Ferdinand Ries[d], Archduke Rudolf of Austria[d] і Babette Countess Keglevich de Buzin[d]
Грамадская дзейнасць
Член у
Узнагароды
Аўтограф Аўтограф
beethoven.de (ням.)
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Лю́двіг ван Бетхо́вен (ням.: Ludwig van Beethoven, 17 снежня 1770, Бон, Германія — 26 сакавіка 1827, Вена, Аўстрыя) — вялікі нямецкі кампазітар, дырыжор і піяніст.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Людвіг ван Бетховен нарадзіўся ў снежні 1770 г. у горадзе Бон, які належаў кёльнскаму курфюрсту. У яго жылах, акрамя нямецкай, цякла і фламандская кроў. Бацька Бетховена быў пеўчым Бонскай капэлы. Маці — кухаркай. Бацьку маленькага Людвіга, Іагану ван Бетховену (1740—1792 гг.) не давалі супакою лаўры Вольфганга Амадэя Моцарта, таму навучанне музыцы будучага кампазітара праводзілася часта даволі жорсткімі метадамі. Прымусамі і збіццём бацька прымушаў 4-летняе дзіця гадзінамі праседжваць за фартэпіяна і завучваць практыкаванні на скрыпцы. У 1782 годзе Бетховен ужо напісаў тры санаты для клавесіна, яму тады ішоў 13-ы год. У шаснаццацігадовым узросце Людвіг ужо карыстаўся шырокай вядомасцю ў Боне.

  • 1787 г. — першая паездка ў Вену. Сустрэча з В. А. Моцартам. Праслухаўшы выкананне юнага Бетховена, Моцарт сказаў: «Звярніце ўвагу на яго. Ён усіх прымусіць пра сябе казаць». Раптам атрымаўшы вестку аб хваробе маці, Людвіг быў вымушаны тэрмінова вярнуцца ў Бон; пасля ён вучыўся ў Вене ў Ё. Гайдна, І. Г. Альбрэхтсбергера і А. Сальеры.
  • 1789 г. — Людвіг стаў вольным слухачом філасофскага факультэта Бонскага ўніверсітэта [1] Архівавана 23 чэрвеня 2008..
  • 1792 г. — канчатковы пераезд у Вену. Сімпатыі да Французскай рэвалюцыі.

Да пачатку 1800-х гг. Бетховен — аўтар шматлікіх твораў, якія здзіўлялі сучаснікаў драматызмам і навізной музычнай мовы. У іх ліку: фартэпіянныя санаты № 8 («Патэтычная»), 14 («Месяцавая»), саната №21 («Аўрора»), першыя 6 струнных квартэтаў.

У 1800 г. была выкананая 1-я сімфонія Бетховена. Развіццё глухаты, першыя прыкметы якой з’явіліся ў 1798 г., прымусіла Бетховена паступова скараціць канцэртную дзейнасць, а пасля 1815 г. ад яе адмовіцца. Вядомы факт пра тое, што Бетховен наўмысна адпілаваў ножкі ад свайго раяля, каб лепш адчуваць вібрацыю падлогі і так раўнаважыць недахоп слыху. У творах 1802—1812 гг. цалкам выявіліся характэрныя прыкметы спелага стылю Бетховена. У апошні перыяд творчасці з’явіліся 9-я сімфонія з заключным хорам на словы оды «Да радасці» Шылера і Урачыстая меса, а таксама шэдэўры яго камернай музыкі — санаты для фартэпіяна № 28—32 і квартэты № 12—16.

Людвіг ван Бетховен

На фарміраванне светапогляду Бетховена моцна паўплывалі Вялікая французская рэвалюцыя і эпоха напалеонаўскіх войн; яго творчасць цесна звязана з сучасным яму мастацтвам, літаратурай, філасофіяй, з мастацкай спадчынай мінулага (Гамер, Плутарх, Уільям Шэкспір, Жан Жак Русо, Іаган Гётэ, Імануіл Кант, Фрыдрых Шылер). Асноўны ідэйны матыў творчасці Бетховена — тэма гераічнага змагання за волю, увасобленая з асаблівай сілай у 3, 5, 7 і 9-й сімфоніях, у оперы Фідэліо, ва ўверцюры «Эгмант», у фартэпіяннай санаце № 23 («Апасіаната») і інш. Разам з тым, Бетховен стварыў мноства твораў, якія выказваюць тонкія асабістыя перажыванні: знакамітая «Месяцавая» саната была прысвечана графіні Джульеце Гвічардзі — першаму каханню кампазітара; 3-я сімфонія («Гераічная») была складзеная ў гонар Напалеона, каторы нёс, як бачылася Бетховену, сцяг рэспубліканства ў старую Еўропу, але пасля, з прыняццем Напалеонам тытула імператара, кампазітар з болем у сэрцы перафразаваў прысвячэнне ў «Гераічная сімфонія, складзеная ў памяць Вялікага Чалавека»; 4-я сімфонія створаная пад уражаннямі лета 1806 года, якое ён правёў у маёнтку сваіх сяброў Брунсвікаў у венгерскім мястэчку Каромпа, дзе здабыў каханне ў асобе Тэрэзы Брунсвік; 5-я сімфонія — «сімфонія Лёсу», напісаная пад панурымі перажываннямі, звязанымі з мацнеючай глухатой, у сімфоніі можна адчуць, як Лёс стукае ў дзверы, але нязломная душа кідаецца, спрабуе выйсці з цемры і знайсці святло; спрабуючы знайсці заспакаенне ў яднанні з прыродай нараджаецца 6-я сімфонія «Пастаральная» (пастухоўская, сельская); 9-я сімфонія — вынік усяго жыцця, яго запалу, хваляванняў і радасцей, заклік не падаць духам і ніколі не здавацца.

Бетховен пачынаў свой творчы шлях як наватар і пераўтваральнік піянізму. Ён быў не толькі вялікі кампазітар, але геніяльны выканаўца і неперасягнены імправізатар. У сваю творчасць ён унёс новыя нечаканыя змены, якія з цяжкасцю прымаліся яго сучаснікамі: гэтае значнае ўзбагачэнне стылю, пашырэнне меж піянізму. Новыя сродкі выразнасці Бетховен чэрпаў з уласных тэхнічных магчымасцей. Бетховен адным з першых пачаў яўным чынам суправаджаць нотны тэкст падрабязнымі славеснымі рэмаркамі і дынамічнымі ўказаннямі, прастаўляць дакладны тэмп і педалізацыю.

Бетховен сканаў у Вене 26 сакавіка 1827 г. ад цырозу печані, ускладненага вадзянкай (асцытам) (з прычыны перанесенага ў 1825 г. гепатыту).

Паштовая марка ФРГ, прысвечаная Людвігу ван Бетховену, 1961 г.

Зноскі

  1. ↑ а б в г Беетговенъ // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1836. — Т. 5. — С. 161–162.
  2. ↑ Бетховен, Людвиг, Բեթհովեն, Լյուդվիգ // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. IIIа. — С. 643–644.
  3. ↑ а б в v. Dommer Beethoven, Ludwig van // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1875. — Т. 2. — S. 251–268.
  4. ↑ The European Piano Method, Volume 2, 3rd edition — 1998. — S. 29. — ISBN 978-3-7957-5003-9
  5. ↑ Н. С. Салиери, Антонио // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1900. — Т. XXVIIIа. — С. 131.
  6. ↑ https://www.gramophone.co.uk/blog/gramophone-guest-blog/master-and-pupil-from-beethoven-to-czerny-to-liszt
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20210106164458/https://www.lib.umd.edu/ipam/great-pianistic-traditions/franz-liszt-and-his-pupils/liszt-school

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Альшванг А. Людвиг ван Бетховен. Очерк жизни и творчество.
  • Антонин Згорж. Один против судьбы. — М: «Молодая гвардия», 1980 — С.270.
  • Роллан, Ромен. Жизнь Бетховена. 1903 г.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Людвіг_ван_Бетховен&oldid=4662161"