Наталля Данілаўна Рамановіч-Ткачэнка
| Наталля Данілаўна Рамановіч-Ткачэнка | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 26 чэрвеня 1884 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1933 |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | пісьменніца, перакладчыца |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Ната́лля Дані́лаўна Рамано́віч-Ткачэ́нка (укр.: Наталя Данилівна Романович-Ткаченко; 26 чэрвеня 1884, Сквыра, Кіеўская губерня, Расійская імперыя — 1933, Кіеў, УССР, СССР) — украінская пісьменніца, перакладніца.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нарадзілася 26 чэрвеня 1884 года ў горадзе Сквыра на Кіеўшчыне. Дзяцінства прайшло на Чыгірыншчыне. Бацька, Даніла Краеўскі, паходзіў з збяднелай шляхты, працаваў настаўнікам геаграфіі і гісторыі ў сельскіх школах. Маці звалі Сафія (дзявочае прозвішча Андрэева). Вучобу пачала ў Златапольскай гімназіі. Затым яе накіравалі ў жаночую міністэрскую гімназію ў Кіеве[1].
Жывучы ў Чыгірыне, удзельнічала ў дзейнасці ўкраінскіх рэвалюцыйных гурткоў.
У 1903—1906 разам з мужам Міхаілам Ткачэнкам жыла ў Львове, дзе пазнаёмілася з Іванам Франко, там пачала (1905) друкаваць апавяданні ў «ЛНВ», дзе друкаваліся і яе пазнейшыя творы, у прыватнасці трылогія «Мандрівниця» і дарожныя нататкі з Галіччыны (1917—1918). У Львове нарадзіліся двое дзяцей — дачка Наталля і сын Леў[2].
Падчас Першай сусветнай вайны Наталля Рамановіч-Ткачэнка пабудавала сетку прытулкаў для сіротаў і згубленых дзяцей па ўсёй Украіне і разам з іншымі жанчынамі спрабавала злучыць разлучаныя сем’і[3].
Жыла і працавала ў Кіеве. Памерла восенню 1933 года, як мяркуецца, ад голаду (па іншай версіі, заразілася тыфам ад маленькай унучкі Іны, якую даглядала. Пахаваная на Байкавых могілках[4].
Творчасць
[правіць | правіць зыходнік]З 1923 года Рамановіч-Ткачэнка друкавала свае творы ў часопісе «Червоний Шлях». Асобна выйшлі зборнікі прозы «Жыццё чалавечае» (1918), «Нечаканы землетрасенне» (1928), «Зелле чабора» (1928). «Зінькава Зорка» (1929) і «Нас клічуць гудкі. Запіскі рэвалюцыянеркі 900-х гг.» (1931)[5].
Яе творы крытыкавалі за тое, што яны «замест паказу сапраўдных камуністаў выстаўлялі аднабакова ідэалізаваныя постаці інтэлігентаў-культурнікаў-народнікаў»[6].
Многія творы прысвечаныя тэме эмансіпацыі жанчыны[7].
Член літаратурнай арганізацыі «Плуг»[8].
Перакладала з французскай («Лурд» Эміля Заля (1930), «Дзённік пакаёўкі» Актава Мірбо (1928), «Дзеці капітана Гранта» Жуля Верна і з англійскай (творы Томаса Майна Рыда)[9].
Творы
[правіць | правіць зыходнік]- «Життя людське» (1918),
- «Несподіваний землетрус» (1928),
- «Чебрець-зілля» (1928),
- «Зінькова Зірка» (1929),
- «Нас кличуть гудки. Записки революціонерки 900-их pp.» (1931).
Зноскі
- ↑ Романович-Ткаченко Наталя // Енциклопедія українознавства: Словникова частина: [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. — Париж — Нью-Йорк: Молоде життя, 1973. — Кн. 2, [т. 7]: Пряшівщина (продовження) — Сибір. — С. 2664—2565.
- ↑ Романович-Ткаченко Наталя // Українська мала енциклопедія: 16 кн.: у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1964. — Т. 7, кн. XIII: Літери Риз — Се. — С. 1628.
- ↑ Віра Агеєва, Ірина Борисюк, Оксана Пашко, Олена Пелешенко, Ольга Полюхович, Оксана Щур. Бунтарки: нові жінки і модерна нація. — Київ, 2020, с. 263—264.
- ↑ Романович-Ткаченко Наталя // Енциклопедія українознавства: Словникова частина: [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. — Париж — Нью-Йорк: Молоде життя, 1973. — Кн. 2, [т. 7]: Пряшівщина (продовження) — Сибір. — С. 2664—2565.
- ↑ Український радянський енциклопедичний словник: [у 3 т.] / гол. ред. М. П. Бажан. — 1-ше вид. — К.: Голов. ред. УРЕ АН УРСР, 1968. — Т. 3 : Плюс — Ь. — 856 с.
- ↑ Романович-Ткаченко Наталя // Українська мала енциклопедія: 16 кн.: у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1964. — Т. 7, кн. XIII: Літери Риз — Се. — С. 1628.
- ↑ Віра Агеєва, Ірина Борисюк, Оксана Пашко, Олена Пелешенко, Ольга Полюхович, Оксана Щур. Бунтарки: нові жінки і модерна нація. — Київ, 2020, с. 263—264.
- ↑ Український радянський енциклопедичний словник : [у 3 т.] / гол. ред. М. П. Бажан. — 1-ше вид. — К.: Голов. ред. УРЕ АН УРСР, 1968. — Т. 3: Плюс — Ь. — 856 с.
- ↑ Лада Коломієць. Український художній переклад та перекладачі 1920-30-х років: матеріали до курсу «Історія перекладу» : навчальний посібник. — Вінниця, 2015. — 360 с.
