Перайсці да зместу

Uber

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Uber
Тып Публічная кампанія
Лістынг на біржы Нью-Ёркская фондавая біржа
Заснаванне сакавік 2009
Заснавальнікі Garrett Camp[d] і Travis Kalanick[d]
Краіна
Адрас
Ключавыя постаці Трэвіс Каланік (CEO)
Галіна інфармацыйныя тэхналогіі і peer-to-peer ridesharing[d]
Прадукцыя Uber Eats[d], Uber Movement[d], Uber Fleet[d] і Uber rideshare service[d]
Абарот
  • ▲31,9 млрд $ (2022)[2]
Аперацыйны прыбытак
  • ▲−1,83 млрд $ (2022)[2]
Чысты прыбытак
  • ▼−9,14 млрд $ (2022)[2]
Капіталізацыя
  • 62,5 млрд $ (3 снежня 2015)[3]
Колькасць супрацоўнікаў
  • 12 000 чал. (снежань 2017)[4]
Даччыныя кампаніі deCarta[d]
Сайт uber.com (англ.)

Uber (Убер) — міжнародная кампанія з Сан-Францыска, якая стварыла аднайменны мабільную праграму для пошуку, выкліку і аплаты таксі або прыватных кіроўцаў. Праграма даступна ў 68[5] краінах і ў 378[6] гарадах свету, у тым ліку ў Мінску.[7] З дапамогай праграмы Uber заказчык рэзервуе аўтамабіль з кіроўцам і адсочвае яго перасоўванне да пазначанага пункту[8], аплата здзяйсняецца з дапамогай даных банкаўскай карты.

Назва

[правіць | правіць зыходнік]

У нямецкай мове «über» азначае «над» або «зверху», часта выкарыстоўваецца як прыстаўка для абазначэння павышанага ўзроўню або найвышэйшай ступені. У ЗША «uber» у першай палове XX стагоддзя ператварылася ў слэнгавым варыянт слова «super»[9]. Першапачатковая назва кампаніі «UberCab» на беларускую мову можна перавесці як «СуперТаксі».

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Uber (першапачаткова UberCab) была заснавана Трэвісам Каланікам і Гарэтам Кэмпам у 2009 годзе, улетку таго ж года было выпушчана аднайменная праграма для мабільных прылад. Першапачаткова кіроўцы, якія ўдзельнічалі ў сістэме Uber, маглі карыстацца толькі аўтамабілямі прадстаўніцкага класа Lincoln Town Car, Cadillac Escalade, BMW серыі 7, Mercedes-Benz S550, аднак у 2012 годзе спіс даступных аўтамабіляў пашырылі ў бок эканомкласа (новы сэрвіс быў названы UberX) і пачалася міжнародная экспансія кампаніі.

У 2012 годзе Uber абвясціла планы пашырэння функцыянальных магчымасцяў праграмы, пасля якога будзе магчымы пошук спадарожнікаў для вадзіцеляў, якія не аказваюць паслугі таксі (англ.: Ridesharing).

У чэрвені 2015 года Uber адкрыў новы сэрвіс у Стамбуле UberBOAT, які ажыццяўляе пераправу праз праліў Басфор. Транспарціроўка будзе ажыццяўляцца з дапамогай лодак. Кошт ад 17 долараў, а ёмістасць лодкі ад 7 да 10 чалавек.

У чэрвені 2016 года абвешчана, што Uber ў Бразіліі рыхтуецца запусціць паслугу перавозкі пасажыраў на верталёце. Дадзены сэрвіс можна будзе заказаць у штодзённым рэжыме ў дзевяці раёнах Сан-Паўлу, якія маюць верталётныя пляцоўкі. Таксама анансавана, што пры выкліку таксі Uber пакажа выніковую кошт паездкі, а не тарыф, які адпавядае ўзроўню шчыльнасці трафіку па шляху руху ў месца прызначэння.

У канцы ліпеня 2016 года з’явіліся паведамленні, што Uber мае намер інвеставаць 500 мільёнаў долараў у праект па распрацоўцы ўласных электронных навігацыйных карт. Чакаецца, што гэта дазволіць адмовіцца ад карт Google Maps і стварыць карты з улікам спецыфікі сэрвісаў Uber. Больш за ўсё праблем узнікае ў краінах, якія развіваюцца, дзе карты Google не заўсёды дакладныя і падрабязныя. Пры стварэнні карт будзе выкарыстоўвацца інфармацыя ад кіроўцаў, а таксама ўласныя распрацоўкі кампаніі. Першыя карты з’явяцца для ЗША і Мексікі.

У кастрычніку 2016 года кампанія Uber была «ўзламаная» ў выніку чаго былі скрадзеныя асабістыя даныя амаль 50 млн пасажыраў і 7 млн кіроўцаў, але дадзены факт быў скрыты кампаніяй. Толькі ў лістападзе 2017 года афіцыйны прадстаўнік Uber — Дарунка Хасроўшахі ў сваім пасланні публічна прызнаў і апублікаваў факт узлому. Паводле афіцыйнай інфармацыі былі выкрадзены толькі імёны, адрасы электроннай пошты, нумары мабільных тэлефонаў кліентаў і нумары вадзіцельскіх пасведчанняў, але па даных незалежных крыніц спіс скрадзенага некалькі больш шырокі. Зламыснікі, якія скралі даныя, запатрабавалі ад Uber выкуп. Асобы злачынцаў былі ўсталяваныя і ім за маўчанне была выплачана сума ў памеры 100 тыс. долараў, замаскіраваная пад узнагароду па праграме bug bounty.

Кампанія Uber ужо некалькі гадоў выкарыстоўвае праграму Greyball, якая адсочвае геалакацыю патэнцыйных кліентаў, іх паводніцкія асаблівасці, што дапамагае вызначыць іх род заняткаў і заблакіраваць у выпадку неабходнасці. Блакіруюцца не толькі злачынцы і прадстаўнікі канкурэнтаў, але і чыноўнікі з кантралюючых органаў. Гэта выкарыстоўваецца ў такіх рэгіёнах, дзе ў кампаніі ёсць спрэчкі з уладамі. Упершыню пра падобную праграму паведамілі транспартныя інспектары Портланд, дзе ў свой час не было аформлена дазвол ад гарадскіх уладаў.

13 ліпеня 2017 года «Яндекс. Такси» і Uber падпісалі пагадненне пра аб’яднанне бізнеса і сэрвісаў па анлайн-заказе таксі ў Расіі, Азербайджане, Арменіі, Беларусі, Грузіі і Казахстане. Кампаніі вырашылі ўкласці ў аб’яднаную структуру 325 мільёнаў долараў. На 59,3 працэнта платформа будзе належаць «Яндэксу», на 36,6 працэнта — Uber, і на 4,1 працэнты — супрацоўнікам платформы.

Паслугі

[правіць | правіць зыходнік]

З дапамогай мабільнай праграмы Uber заказчык рэзервуе машыну з кіроўцам (таксі) і адсочвае яе перасоўванне да паказанай кропцы, аплата робіцца з дапамогай даных банкаўскай карты або наяўнымі.

Праграма Uber налічвае каля двух дзясяткаў розных варыянтаў таксі, сэрвісаў сумесных паездак і сэрвісаў дастаўкі. У розных краінах прадстаўлены свой набор паслуг. Напрыклад, Family Profile — падключэнне бацькамі сваіх дзяцей (падлеткаў да 18 гадоў) з магчымасцю сачэння за іх маршрутам пры карыстанні Uber.

А таксама:

  • UberX — стандартнае таксі эканомкласа
  • UberBlack — таксі прадстаўніцкага класа з больш дарагімі машынамі
  • UberSelect — таксі бізнес-класа (сярэдняе паміж эканом і прадстаўнічым класам)
  • UberPop — таксі эканомкласа з кіроўцам без ліцэнзіі на таксі
  • UberPool — стандартнае таксі з падборам па маршруце некалькіх спадарожнікаў і падзелам паміж імі кошту («міні-маршрутка»)
  • UberStart — самы танны варыянт (танней UberX), дапускаюцца машыны 10-15 гадоў
  • UberSUV — паездкі на ёмістым аўтамабілі прэміум-класа з прафесійным кіроўцам
  • UberXL — паездкі на ёмістым аўтамабілі эканомкласа з прафесійным кіроўцам (да 6 пасажыраў)
  • UberMOTO — паездкі на двухмесных мапедах на заднім сядзенні
  • UberWAV — перавозка людзей на інвалідных калясках
  • UberPIZZA — дастаўка піцы
  • UberPET — перавозка жывёл
  • UberKIDS — перавозка дзяцей ад 3 гадоў (ад 15 кг).
  • UberEXEC
  • UberLUX
  • UberTAXI
  • UberEATS — сэрвіс заказу ежы на дом
  • UberBoat — сэрвіс выкліку персанальнага воднага транспарту (даступны ў Турцыі)
  • UberTrip — сэрвіс арэнды аўтамабіля на 5 гадзін і больш — фіксаваны тарыф за 5 гадзін (даступны ў Інданезіі на востраве Балі)

Фінансы

[правіць | правіць зыходнік]

Кампанія Uber прыцягвала каля 11,5 млрд долараў у 14 раўндах ад венчурных інвестараў і фондаў прыватных інвестыцыі. У жніўні 2016, па некаторай інфармацыі, Uber дасягнула дамоўленасці пра продаж сваёй даччынай кампаніі Uber China кампаніі Didi. Didi, у сваю чаргу, збіраецца інвеставаць $ 1 млрд у Uber Global.

Канфлікты

[правіць | правіць зыходнік]

Дзейнасць сэрвісу выклікала канфліктныя сітуацыі і пратэсты ў мностве краін, уключаючы Францыю, Германію, Італію, Нідэрланды, Іспанію. У некаторых краінах на кампанію Uber былі накладзеныя штрафы, у іншых забараняліся некаторыя або ўсе яе паслугі. Праблема звязаная з неадпаведнасцю правіл сэрвісу заканадаўству шэрагу еўрапейскіх краін (часцей за ўсё — адсутнасць належнай ліцэнзій на паслугі перавозак), а таксама з заніжанымі тарыфамі.

У 2017 годзе Федэральная гандлёвая камісія ЗША абвясціла, што Uber пагадзілася з яе ўмовамі па ўрэгуляванні прэтэнзій да таго, як мабільны сэрвіс захоўвае персанальныя даныя сваіх кліентаў. На працягу 20 гадоў амерыканская кампанія павінна будзе кожныя два гады праходзіць праверку незалежных аўдытараў на адпаведнасць палітыкі Uber патрабаванням рэгулятара ў галіне захоўвання канфідэнцыяльнай інфармацыі.

Зноскі

  1. ↑ Crunchbase — 2007.
  2. ↑ а б в Form 10-K — 2023.
  3. ↑ https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-03/uber-raises-funding-at-62-5-valuation Праверана 14 жніўня 2016.
  4. ↑ Uber fires 20 staff after harassment investigation — BBC News, 2017. Праверана 25 снежня 2017.
  5. ↑ Uber — Гарады
  6. ↑ Uber — Развіццё гарадоў
  7. ↑ Uber — Мінск Архівавана 28 сакавіка 2016.
  8. ↑ Uber Brings Its Disruptive Car Service To Chicago
  9. ↑ https://www.bostonglobe.com/ideas/2014/07/26/the-long-strange-journey-uber/6DFRmI3xcKJdXUtljsDktO/story.html

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Uber&oldid=4765414"