Aconcagua
| Aconcagua | |
|---|---|
 Pogled na planinu iz baznog kampa | |
| Najviša tačka | |
| Visina | 6.960,8 m |
| Koordinate | 32°39′12″S 70°0′39″W / 32.65333°S 70.01083°W |
| Geografija | |
  Aconcagua Lokacija u Argentini | |
| Lokacija | Mendoza |
| Država |  Argentina |
| Lanac | Andi |
| Penjanje | |
| Prvi uspon |  Matthias Zurbriggen (1897) |
Aconcagua je planina u Južnoj Americi. Visinom od 6.960,8 m[1] je najviši vrh obje Amerike a ujedno i najviši vrh južne hemisfere. Dio je planinskog masiva Anda a nalazi se u pokrajini Mendoza u Argentini, 112 km zapadno od Mendoze, glavnog grada istoimene pokrajine i 15 km od granice sa Čileom. Okolina planine je dio zaštićenog prirodnog krajolika i okružena je sa sjevera i istoka dolinom Valle de las Vacas i Valle de los Horcones Inferior sa zapada i juga. Oko planine se nalazi nekoliko glečera. Najveći od njih je glečer Ventisquero Horcones Inferior, dužine oko 10 km koji se nalazi sa južne strane planine na visini od oko 3600 m, u blizini kampa Confluencia.[2] Dva veća glečerska sistema su još: Ventisquero de las Vacas Sur i Este/Ventisquero Relinchos glečerski sistem dužine oko 5 km. Međutim, javnosti najpoznatiji je sjeveroistočni glečer ili poljski glečer koji se nalazi na zajedničkoj ruti uspona. Planina je nastala podvlačenjem Nazca ploče ispod južnoameričke ploče tokom geoloških aktivnosti i spada u mlađe naborano gorje.[3]
Etimologija
[uredi | uredi izvor]Porijeklo imena je sporno, smatra se da dolazi od domorodačkih riječi: tj. riječi Aconca-Hue što se odnosi na rijeku Aconcagua i znači što dolazi s druge strane, Quechua Ackon Cahuak, što znači kameni stražar ili od Quechua Anco Cahuac što znači bijeli stražar[4]
Uspon
[uredi | uredi izvor].jpg)
U pogledu alpinizma, Aconcagua je tehnički jednostavna planina ako se koristi ruta preko sjeverne strane koja je standardna ruta za uspon na ovu planinu. Ova ruta ne zahtijeva upotrebu standardne alpinističke opreme (užad, sjekire, itd). Iako su efekti velike nadmorske visine izraženi (atmosferski pritisak iznosi 40% od pritiska koji vlada na nivou mora), korištenje dodatnog kisika nije potrebno. Visinska bolest će uticati na penjače u određenoj mjeri zavisno o stepenu aklimatizacije.[5] Iako je normalan uspon tehnički jednostavan, svake godine na ovoj planini bude više žrtava (samo u januaru 2009. godine bilo je 5žrtava). Veliki broj žrtava u odnosu na relativno lagan uspon se javlja zbog velikog broja alpinista koji pokušaju izvesti uspon kao i zbog toga što mnogi penjači potcjenjuju objektivne rizike vezane za nadmorsku visinu vrha planine i hladno vrijeme što je pravi izazov za sve alpiniste koji se odlučuju na ovaj podvig. S obzirom na vremenske prilike blizu vrha i hladno vrijeme povrede su vrlo česte. Što se tiče broja pokušaja uspona oko 60% njih su uspješni. Od ukupnog broja penjača oko 75% su stranci, a 25% argentinci. Najviše ih je iz SAD-a, Njemačke i Velike Britanije. Oko 54% penjača koristi standardnu rutu, 43% njih do vrha se kreću rutom preko poljskog glečera, a preostalih 3% koriste ostale rute.[6]
Historija
[uredi | uredi izvor]Prvi pokušaj uspona na Aconcagua od strane evropljana izvršen je 1883. godine od strane ekipe na čijem čelu je bio njemački geolog i istraživač Paul Güssfeldt. Nosači, koji su služili ekipi pri pokušaju uspona, podmićivani su pričom da se na planini nalazi blago. Ekipa je u dva pokušaja dostizala visinu 6500 metara.
Prvi zabilježeni uspon desio se 1897. godine a ostvarila ga je britanska ekspedicija koju je predvodio Edward FitzGerald. Vrh planine prvi je osvojio švicarac Matthias Zurbriggen 14. januara,[7] dok su druga 2 člana iste ekspedicije ovaj uspjeh postigli nekoliko dana kasnije.
Najmlađa osoba koja je uspjela izvesti ovaj podvig bio je Matthew Moniz iz Kolorada (SAD). Imao je samo 10 godina kad je stigao do vrha Aconcagua 16. decembra 2008. godine. Najstarija osoba koja je stigla do vrha je Scott Lewis koji je 26. novembra 2007. godine kada je ostvario ovaj podvig imao 87 godina.[8]
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Pogled na planinu sa ulaza u park prirode Aconcagua -
Vrh Aconcagua sa glečerom u podnožju -
Pogled na vrh iz kampa Colera -
Aconcagua
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Informe científico que estudia el Aconcagua, el Coloso de América mide 6960,8 metros" [Scientific Report on Aconcagua, the Colossus of America measures 6960,8m] (jezik: Spanish). Universidad Nacional de Cuyo. 2012. Arhivirano s originala, 8. 9. 2012. Pristupljeno 3. 9. 2012.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ Servei General d'Informacio de Muntanya, 2002, "Aconcagua 1:50,000 map", published by Cordee
- ^ Simkin, T. and Siebert, L. (2002-). What is the world's highest volcano? Smithsonian Institution, Global Volcanism Program. Accessed 22 August 2012.
- ^ Guías Pedagógicas del Sector Lengua Indígena, Aymara Arhivirano 23. 4. 2014. na Wayback Machine Ministerio de Educación, Fondo de las Naciones Unidas para la Infancia, UNICEF, Santiago de Chile, 2012 (Spanish), p. 62 Janq’u q’awa (Aconcagua: quebrada blanca).
- ^ Muza, SR; Fulco, CS; Cymerman, A (2004). "Altitude Acclimatization Guide". US Army Research Inst. of Environmental Medicine Thermal and Mountain Medicine Division Technical Report (USARIEM–TN–04–05). Arhivirano s originala, 23. 4. 2009. Pristupljeno 15. 5. 2013.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Stewart Green. "Aconcagua — Highest Mountain in South America". Arhivirano s originala, 18. 11. 2012. Pristupljeno 15. 5. 2013.
- ^ Fitzgerald, E. A. (1898). "On Top of Aconcagua and Tupangato". McClure's magazine. S. S. McClure, Limited. 12 (1): 71–78.
- ^ "Récord: un niño de 10 años hizo cumbre en el cerro Aconcagua" (jezik: Spanish). Arhivirano s originala, 6. 7. 2011. Pristupljeno 26. 10. 2010.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
