Karlo IV, car Svetog Rimskog Carstva
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Karlo IV | |
|---|---|
 | |
| Car Svetog rimskog carstva | |
| Vladavina | 6. januar 1355. - 29. novembar 1378. |
| Prethodnik | Ludovik IV |
| Nasljednik | Sigismund |
| Krunidba | 5. april 1355. |
| Kralj Češke | |
| Vladavina | 26. august 1346. - 29. novembar 1378. |
| Prethodnik | Ivan |
| Nasljednik | Vaclav IV |
| Krunidba | 2. septembar 1347. |
| Supružnik | Blanka Valois Ana Palatinska Ana Pjast Elizabeta Pjast |
| Djeca | Sigismund, car Svetog rimskog carstva Vaclav IV, kralj Češke Margareta Luksemburška Katarina Luksemburška Elizabeta Luksemburška Ana Luksemburška Ivan, vojvoda Görlitza |
| Dinastija | Luksemburg |
| Otac | Ivan, kralj Češke |
| Majka | Elizabeta Premislovič |
| Rođenje | 14. maj 1316. Prag |
| Smrt | 29. novembar 1378. Prag |
Karlo IV (češki: Karel IV, njemački: Karl IV, latinski: Carolus IV; 14. maj 1316 - 29. novembar 1378) je bio prvi kralj Češke koji je postao car Svetog rimskog carstva. Bio je najstariji sin i nasljednik kralja Ivana koji je poginuo u bici kod Kresija 26. augusta 1346. godine.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Karlo IV je sin češkog kralja Ivana i Elizabete, kćerke češkog kralja Vjenceslava II. Poslije očeve smrti postao je češki kralj, a njemačko plemstvo mu je dodijelilo i titulu njemačkog kralja 11. jula 1346. i krunisan 26. novembra u Bonu. 1355. je krunisan za kralja Italije. Karlo IV je obećao papi Klementu VI određene ustupke i time dovršio dugotrajni sukob papstva i carstva. U vezama sa papstvom krunisan je za kralja Lombardije, a na kraju i za rimsko-njemačkog cara. Time je postao i jedini vladar svih kraljevina Svetog rimskog carstva.
Proširio je carstvo 1364. pripajanjem Austrije i Ugarske. Izdao je 1356. čuvenu Zlatnu bulu. Zlatnom bulom Češka je postala slobodna zemlja. Bulom je uveden carski ustav, postupak biranja cara i definisane su dužnosti sedmorice elektora. To su bili izborni knezovi koji su imali veliku snagu zbog učešća u izboru cara (grof palatin od Rajne, markgrof od Brandenburga, vojvoda od Saske, kralj Bohemije i nadbiskupi Mainza, Triera i Kölna).
Karlo IV bio je učen čovjek. Nastojao je ekonomski uzdignuti Češku. Podigao je prašku biskupiju na rang nadbiskupije. Založio se za uljepšavanje Praga svjetovnim i crkvenim građevinama. Osnovao je Univerzitet u Pragu 1348. To je bio prvi slavenski univerzitet u Evropi.
Brakovi i potomstvo
[uredi | uredi izvor]S prvom suprugom, Blankom Valojskom, imao je dvije kćerke:
- Margaretu, prvu suprugu ugarskog kralja Ludovika I
- Katarinu, suprugu austrijskog vojvode Rudolfa IV i bavarskog vojvode Otona V
S drugom suprugom, Anom Palatinskom, imao je kratkovječnog sina Vjenceslava. S trećom suprugom, Anom Pjast, imao je:
- Vjenceslava, kralja Njemačke i Češke
- Elizabetu, suprugu austrijskog vojvode Alberta III
S Elizabetom Pjast imao je:
- Anu, suprugu engleskog kralja Rikarda II
- Sigismunda, cara Svetog Rimskog Carstva, kralja Ugarske i Češke
- Ivana, vojvodu Görlitza
- Karla
- Margaretu, suprugu nirnberškog markgrofa Ivana III
- Henrika
Zanimljivosti
[uredi | uredi izvor]Lik Karla IV nalazi se na češkoj novčanici od 100 kruna.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
| Prethodnik: Ludovik IV |
Car Svetog Rimskog Carstva 1355–1378 |
Nasljednik: Sigismund |
| Kralj Njemačke 1346-1378 |
Nasljednik: Vaclav IV | |
| Prethodnik: Ivan |
Kralj Češke 1346-1378 |
