Idi na sadržaj

Kočijaš (sazviježđe)

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Kočijaš (lat.: Auriga)
Auriga
klikni za veću sliku
SkraćenicaAur
GenitivAurigae
SimboliziraPosejdona
Rektascenzija6 h
Deklinacija-40°
Površina657 kv. stepen. (rang: 21.)
Broj zvijezda
sjajnijih od m = 3
5
Najsjajnija zvijezdaα Aur
(Priv. mag. 0,08)
Meteorski pljuskoviAurigidi, Alfa Aurigidi, Delta Aurigidi, Zeta Aurigidi
Susjedna sazviježđaBlizanci Perzej Bik
Vidljivo u rasponu geografskih širina: +90° i −40°
U najboljem položaju za posmatranje u 21h u mjesecu februaru.

Kočijas (lat.Auriga) je veoma veliko sazviježđe sjeverne hemisfere. Najsjajnija zvijezda je Alpha Aurigae (lat. Capella) s prividnom magnitudom 0,08[1] . Nekadašnja zvijezda γ Aur je postala dio sazviježđe Bik pod novim imenom β Tau. Ima veliki broj zvijezda i drugih astronomskih objekata. [2]

Važniji objekti

[uredi | uredi izvor]

Zvijezde [2]

[uredi | uredi izvor]

Žuti div α Aur je 6-ta zvijezda po sjajnosti na nebu. Sastoji se od spektroskopijske dvostruke zvijezde, spektralne klase G5III i G0III. Njihov orbitalni period iznosi 104 dana. Menkalinan (β Aur) je također spektroskopijska dvostruka zvijezda čije komponente imaju orbitalni period od 4 dana. Budući da se β Aur A i β Aur B međusobno zaklanjaju, njena sjajnost se mijenja. δ Aur (Prijipati) je višestruka zvijezda spektralne klase K, udaljena 140 sg. Rotacijska promjenljiva zvijezda, također dvostruka, ε Aur ima neobično dugu promjenu sjaja, koja iznosi 27 godina, kreće se od 3-3,8 mag. Pomračenje svjetlije komponente traje godinu dana, posljednji put je zapaženo 1983. Tamnija komponenta ima prema procjenama 10-12 Sunčevih masa, mogući je kandidat za crnu rupu, mada opadanje sjaja ne potvrđuje ovu tezu. ζ Aur isto rotacijski promjenljiva se sastoji od diva spektralne klase K i zvijezde glavnog niza spektralne klase B8. Njihov orbitalni period traje 2,6 godina. Dvostruka zvijezda ω Aur vidjiva je pomoću slabijeg teleskopa, njene komponente imaju prividan sjaj 5 i 8 mag. Jači teleskop, s aperturom od najmanje 100 mm, potreban je da bi se raspoznale dvije zvijezde u zvjezdanom sistemu θ Aur. ι Aur, div spektralne klase K, udaljena 512 sg je poznata po nekoliko tradicionalnih naziva: Kabdhilinan, Alkab, Hassaleh. ζ Aur (Haedus I, Sadatoni) je pomračena dvostruka zvijezda, primarna je crveni div a sekundarna ima spektralnu klasu B, udaljena oko 790 sg. Zvijezde imaju orbitalni period od 972 dana, sjaja varira od 3,61-3,99. η Aur (Haedus II) je plavo-bijeli patuljak spektralne klase B, udaljen oko 219 sg prividnog sjaja od 3,18 mag.

Objekti dubokog neba [2]

[uredi | uredi izvor]

Magline

[uredi | uredi izvor]

Planetarna maglina NGC 2149 prepoznaje se po uskom ovalu prstenastog oblika prividnog sjaja 10 mag. Tamna maglina IC 405 ima i naziv Plamena zvijezda. IC 410 se sastoji od zvjezdanog jata, usko povezanog s maglinom.

Otvorena zvjezdana jata

[uredi | uredi izvor]

M 36 se sastoji od 60 zvijezda, vidljiv je pomoću dvogleda. Lijepa grupa zvijezda, ovalnog oblika je M 38. M 37 je najveći sa 500 zvijezda, u poređenju s M 36 i M 38, oko 150 ima prividan sjaj veći od 12,5 mag. Ostala poznata jata su NGC 2281, NGC 1907, NGC 1664.

Meteorski pljuskovi[2]

[uredi | uredi izvor]

Aurigidi su vidljivi od 31. januara do 23 februara. Najveću aktivnost Alfa Aurigidi imaju, godišnji vrhunac broji 9 meteora, između 25. augusta i 6. septembra. Od 22. septembra do 23. oktobra aktivni su Delta Aurigidi s vrhuncem 6. i 15. oktobra. Postoje još i Zeta Aurigidi.

Mitologija

[uredi | uredi izvor]
  1. Kočijaš predstavlja Posejdona čiju kočiju vuku morski konjići.
  2. Navodno je Hefest, koji je kao dijete bio teško unakažen i ostao bogalj, dao naziv sazviježđu.[3]

Reference

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]