Ovan (sazviježđe)
| Ovan (lat.: Aries) | |
|---|---|
 klikni za veću sliku | |
| Skraćenica | Ari |
| Genitiv | Arietis |
| Simbolizira | Ovan, domaća životinja |
| Rektascenzija | 3 h |
| Deklinacija | +20° |
| Površina | 441 kv. stepen. (rang: 39.) |
| Broj zvijezda sjajnijih od m = 3 | 2 |
| Najsjajnija zvijezda | α Ari (Hamal) (Priv. mag. 2.0) |
| Meteorski pljuskovi | |
| Susjedna sazviježđa | |
| Vidljivo u rasponu geografskih širina: +30° i −90° U najboljem položaju za posmatranje u 21h u mjesecu decembru. | |
Ovan (lat. Aries, simbol 
,) je jedno od 12 sazviježđa zodijaka, smješteno između Riba na zapadu i Bika na istoku. Simbol (Unicode ♈), predstavlja rog ovna. Sazviježđe ovan je jedno od 48 sazviježđa koje je opisao astronom Ptolemej još u 2. vijeku i jedno od 88 današnjih sazviježđa.
Srednje je veličine, odnosno 39. po veličini s površinom od 441 kvadratnih stepeni (1,1% nebeske sfere).[1]
Vizuelni izgled
[uredi | uredi izvor]Ovo sazviježđe nije u potpunosti prihvaćeno kao sazviježđe sve do klasičnog vremena.[2] Drevni grčki astronomi ovo sazviježđe su predstavljali likom ovna u ležećem položaju s glavom okrenutom udesno. Prema Ptolomejevom Almagestu zvijezde α, β i γ predstavljaju glavu ovna i rogove.
Zanimljivi objekti sazviježđa
[uredi | uredi izvor]U sazviježđu Ovna nema mnogo sjajnih zvijezda. Jedine donekle sjajnije su α Ari (Hamal) i β Ari (Sharatan), a sjajnije od 4. magnitude su još i γ Ari (Mesarthim) te δ Ari (Botein). Teegardenova zvijezda, udaljena oko 12,6 s.g., jedna je od Suncu najbližih zvijezda.
Najzanimljiviji objekti dubokog svemira
[uredi | uredi izvor]Vrlo je malo nebeskih maglica u sazviježđu Ovna. Od objekata svijetlijih od m=12, tu je tek 8 galaksija: NGC 674 (katalogizirana i pod brojem NGC 697), NGC 680, NGC 691, NGC 772, NGC 821, NGC 877, NGC 972 i NGC 1156.
Astrologija
[uredi | uredi izvor]Od 2009. godine Sunce se pojavljuje u sazviježđu Ovna od 19. aprila do 13. maja. U tropskoj astrologiji, Sunce se smatra u znaku Ovna u periodu od 21. marta do 20. aprila.
Planetarni sistemi
[uredi | uredi izvor]Ovan sadrži nekoliko zvijezda sa vansolarnim planetama. HIP 14810 je zvijezda tipa G5 oko koje kruže tri džinovske planete (mese 10 puta veće od mase Zemlje).[3] HD 12661, kao i zvijezda HIP 14810, je zvijezda G-tipa, nešto veća od Sunca, sa dva planeta u orbiti. Jedna planeta je 2,3 puta veća od mase Jupitera, a druga je 1,57 puta veća od mase Jupitera.[4] HD 20367 je zvijezda tipa G0, otprilike jednaka veličini Sunca, sa jednom planetom koja kruži oko nje. Planeta je otkrivena 2002. godine, ima masu od 1,07 puta veću od Jupitera sa orbitom koju pređe za 500 dana.[5] 2019. godine, naučnici koji su proveli CARMENES-ovu anketu na opservatoriji Calar Alto objavili su dokaze o dvije planete Zemljina dvojnika koji kruže oko zvijezde unutar njene habitalne zone.[6]
Imenjaci
[uredi | uredi izvor]Tri američka ratna broda su dobila ime po sazviježđu Ovna: USS Aries (1863), USS Aries (AK-51) i USS Aries (PHM-5).
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Thompson i Thompson 2007, str. 90–91.
- ^ Rogers, Mediterranean Traditions 1998.
- ^ Wright et al. 2009.
- ^ ExoPlanet HD 12661.
- ^ ExoPlanet HD 20367.
- ^ "Teegarden's Star", Wikipedia (jezik: engleski), 19. 6. 2019, pristupljeno 16. 7. 2019
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Star Tales – Aries
- The Deep Photographic Guide to the Constellations: Aries
- NightSkyInfo.com: Constellation Aries
