Predsjednik Južnoafričke Republike
| Predsjednik Južnoafričke Republike | |
|---|---|
.svg) | |
| Status | |
| Prebivalište | Mahlamba Ndlopfu (Pretoria) Genadendal (Cape Town) Dr. John L. Dube Kuća (Durban) |
| Imenuje ga | Narodna skupština Južnoafričke Republike |
| Mandat | 5 godina, može se obnoviti jednom |
| Prethodnik | Državni predsjednik |
| Osnivanje | 10. maj 1994. |
| Prvi nosilac | Nelson Mandela |
| Plata | R 3.900.000 godišnje (2019)[1] |
| Veb-sajt | www |
Predsjednik Južnoafričke Republike jest šef države, šef vlade, te vrhovni organ izvršne vlasti s velikim ovlaštenjima. Od 1961. do 1994. šef države se zvao državni predsjednik.
Bira ga Narodna skupština, donji dom južnoafričkog parlamenta, i obično je čelnik najveće stranke, a to je Afrički nacionalni kongres još od prvih nerasnih izbora održanih 27. aprila 1994. Ustav ograničava predsjednika na dva petogodišnja mandata.[2] Prvi predsjednik koji je izabran pod novim ustavu bio je Nelson Mandela.
Prema privremenom ustavu (važio od 1994. do 1996) postojala je Vlada nacionalnog jedinstva, u kojoj je član parlamenta iz najveće opozicione stranke imao pravo na mjesto potpredsjednika. S Thabom Mbekijem, posljednji državni predsjednik, F. W. de Klerk također je služio kao potpredsjednik, u svojstvu vođe Nacionalne stranke koja je bila druga po veličini stranka u novom parlamentu. Ali De Klerk je kasnije dao ostavku i otišao u opoziciju sa svojom strankom. Dobrovoljna koalicijska vlada i dalje postoji prema novom ustavu (usvojenom 1996. godine), iako nije bilo imenovanja opozicijskih političara na mjesto potpredsjednika.
Predsjednik mora biti član Narodne skupštine u vrijeme izbora. Nakon izbora, odmah podnosi ostavku na mjesto za vrijeme trajanja svog mandata. Može biti smijenjen ili prijedlogom nepovjerenja ili suđenjem za opoziv.
Trenutni predsjednik je Cyril Ramaphosa, obnašavši dužnost predsjednika od 15. februara 2018.[3]
Spisak predsjednika (1994–danas)
[uredi | uredi izvor]| Br. | Ime i prezime | Vrijeme na vlasti | Stranka | ||
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 
|
Nelson Mandela | 10. maj 1994 – 14. juni 1999. | Afrički nacionalni kongres | |
| 2. | 
|
Thabo Mbeki | 14. juni 1999 – 24. septembar 2008. | Afrički nacionalni kongres | |
| 3. | .jpg)
|
Kgalema Motlanthe | 25. septembar 2008 – 9. maj 2009. | Afrički nacionalni kongres | |
| 4. | 
|
Jacob Zuma | 9. maj 2009 – 14. februar 2018. | Afrički nacionalni kongres | |
| 5. | .jpg)
|
Cyril Ramaphosa | 15. februar 2018 – trenutni | Afrički nacionalni kongres | |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "This is how much Ramaphosa could earn as president in 2018 and beyond". businesstech.co.za (jezik: engleski). 22. 2. 2018. Pristupljeno 23. 2. 2018.
- ^ "Constitution of the Republic of South Africa, 1996 - Chapter 5: The President and National Executive, 88. Term of office of President" (jezik: engleski).
- ^ "Multimilioner Cyril Ramaphosa novi predsjednik Južnoafričke Republike". aa.com.tr. Pristupljeno 15. 2. 2018.
| Državni predsjednik (1961–1994) (tokom apartheida) | | |
|---|---|---|
| Predsjednik (1994–) (nakon apartheida) | ||
