Saqqara
Saqqara (arapski: سقارة) je veliko drevno groblje u Egiptu, koje sadrži najstariju danas stojeću stepenastu piramidu na svijetu (). Nalazi se oko 30 km južno od Kaira i pokriva područje dimenzija 7 x 1,5 km.
Dok je Memfis bio glavni grad Drevnog Egipta, Saqqara je služila kao njegova nekropola. Iako su je zasjenili kraljevski grobovi u Gizi a kasnije i Dolina kraljeva u Tebi, ostao je važan kompleks za manje pogrebe i ceremonije raznih kultova preko 3.000 godina, sve do ptolomejskih i rimskih vremena.
Stepenastu piramidu u Saqqari je sagradio Imhotep za kralja Djosera (cca. 2667-2648. p. n. e.). To je najstarija potpuno očuvana kamena zgrada u historiji.
Na toj je lokaciji i nedavno (godine 2006.) otvoren Imhotepov muzej.
Rani dinastički period
[uredi | uredi izvor]
Iako se najstariji grobovi plemića u Saqqari mogu datirati sve do Prve dinastije, tek su se za Druge dinastije počeli pokapati prvi kraljevi, uključujući Hotepsekhemwyja i Nynetjera.
Staro kraljevstvo
[uredi | uredi izvor]Najvažniji objekt nekropole datira iz Treće dinastije. I danas se može vidjeti Stepenasta piramida faraona Djosera.
Uz Djoserovu, na nalazištu postoji još 16 piramida, u različitom stanju očuvanosti.
Piramida Unasa, faraona iz Pete dinastije, locirana je južno od stepenaste piramide te na vrhu Hotepsekhemwjevog groba. U njoj se nalaze najraniji poznati primjeri piramidskih tekstova – natpisa koji daju uputstva za zagrobni život kojima se ukrašavala unutrašnjost grobova, preteča Knjige mrtvih u Novom kraljevstvu .
U Saqqari se također nalazi prilično impresivan broj mastaba grobova. S obzirom da je veći dio nekropole prekrio pijesak u posljednja dva milenija – čak ni veliki grobni kompleks oko Djoserove piramide nije bio otkriven do 1924. – mnogi od tih objekata su dobro očuvani, uključujući raskošnu unutrašnju dekoraciju isto kao i vanjsku strukturu.
Najvažnije građevine Starog kraljevstva
[uredi | uredi izvor]- Gisr el-mudir - ova građevina možda datira iz Ranog dinastičkog perioda.
- Sekhemkhetova stepenasta piramida (Zakopana piramida)
- Stepenasta piramida Netjerikheta Djosera
- Shepseskafov Mastabat Fara'un
- Userkafova piramida, koja sada sliči na stožasti brežuljak.
- Djedkare Isesi komplekss piramida, poznat kao Haram el-Shawaf.
- Unasov piramidalni kompleks, danas uglavnom srušeni.
- Tetijev piramidalni kompleks, danas prije sliči na mali brežuljak nego na ljudsku građevinu.
- Kompleks Pepija I, s pridruženim piramidama za kraljice.
- Merenreov kompleks
- Pepijeva piramida, posljednja velika piramida sagrađena u Starom kraljevstvu.
- Ibi, sagrađena za vrijeme Osme dinastije, a danas skoro potpuno razrušena.
Postoji nekoliko piramida koji datiraju iz Prvog prijelaznog perioda, od njih je najpoznatija Khendjerova piramida u Južnoj Saqqari. [1]
Nekropola Novog kraljevstva
[uredi | uredi izvor]Dok većina mastaba datira iz Starog kraljevstva, u Saqqari je također predstavljena jedna važna ličnost Novog kraljevstva: Horemheb, posljednji faraon 18. dinastije, koji je sebi sagradio grob prije nego što će preuzeti prijestolje, dok je služio kao jedan od Tutankhamunovih generala. Međutim, treba napomenuti da faraon Horemheb nije ovdje sahranjen. Nakon smrti je pokopan, kao i mnogi drugi kraljevi 18. dinastije, u Dolini kraljeva u drevnoj Tebi.
Kasniji pogrebi i spomenici
[uredi | uredi izvor]Još jedan značajan spomenik Saqqare je Serapeum: galerija grobova, izdubljenih u stijeni, koji su služili kao počivalipšte mumificiranih tijela Apisovih bikova, koje se štovalo u memfisu kao utjelovljenje boga Ptah. Otkrio ga je Auguste Mariette godine 1851, ali su grobovi ranije bili otvoreni i opljačkani – jedini izuzetak je bio grob koji je ostao netaknut 3.700 godina. Mumificirani bik iz njega se danas može vidjeti u Kairskom poljoprivrednom muzeju.
Na prilazu Serapeumu stoji pomalo nezgrapna grupa kipova zvana Krug filozofa: ptolemejsko proznanje najvećim pjesnicima i misliocima među njihovim grčkim precima. Ona je prvobitno bila smještena u obližnjem hramu. Tu su predstavljeni Hesiod, Homer, Pindar, Platon i drugi.
