Zastava Jugoslavije
.svg) | |
| Korištenje | Nacionalna zastava SFR Jugoslavije |
|---|---|
| Proporcije | 1:2 |
| Usvojena | 31. januar 1946.[1] |
| Dizajn | Vodoravne trake plave, bijele i crvene boje (koje prestavljaju panslavizam) sa zlatno omeđenom crvenom zvijezdom u sredini (koja prestavlja komunizam) |
| Dizajner | Đorđe Andrejević Kun |
Zastava Jugoslavije bila je službena zastava jugoslavenske države od 1918. do 1992. Dizajn zastave i simbolizam izvedeni su iz Panslavenskog pokreta, koji je konačno vodio do ujedinjenja južnoslavenskih država i stvaranju ujedninjene slavenske države 1918. godine.
Dizajn zastave bio je tri jednake horizontalne trake: plava, bijela i crvena. Zastavu je prvi put koristila Kraljevina Jugoslavija od 1918. do 1943. Crvena zvijezda bila je postavljena u centar od strane pobjednika jugoslavenskih partizana u Drugom svjetskom ratu i bila je korištena sve do raspada Jugoslavije u ranim 1990tim. Danas, zastava ima simboličko značenje onima koji imaju nostalgiju za Jugoslavijom.
Dizajn i simbolizam
[uredi | uredi izvor]Zastava Jugoslavije je horizontalna trobojnica od plave (vrh), bijele (sredina) i crvene boje (dno). Dizajn i boje su zasnovane na panslavenskoj zastavi koju je usvojio Panslavenski kongres 1848, u Pragu.[2] Prateći kraj Prvog svjetskog rata 1918, Južni Slaveni su se ujedinili u jedinstvenu unitarnu državu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije poznata kao Jugoslavija. Monarhija je izabrala panslavenski dizajn da simbolizira novu pronađenu ujedinjenost među Južnim Slavenima. Dizajn se sastojao od jednostavne horizontalne trobojnice sa tri jednake trake od plave (vrh), bijele (sredina) i crvene (dno) boje. Prateći kraj Drugog svjetskog rata i svrgavanja monarhije 1945, nova komunistička vlada zadržala je dizajn zastave ali sa dodatkom crvene zvijezde sa žutim rubovima u njenom centru. Zastava je ostala u upotrebi sve do raspada Jugoslavije 1992.
Zastave jugoslavenskih republika
[uredi | uredi izvor]Prateći Drugi svjetski rat, Jugoslavija je postala federalna socijalistička republika, koja se sastojala od šest republika. Svaka republika je imala vlastitu zastavu i grb. Većina zastava bile su zasnovane na starim historijskih zastavama odgovarajućih jugoslavenskih konstitutivnih naroda, osim zastave SR Bosne i Hercegovine i SR Makedonije koje su dobile državnost tek nakon II svj. rata. Većina od njih su koristile pan-slavenske boje, crvenu, bijelu i plavu. Bile su sve obilježene komunističkim simbolom, crvenom zvijezdom. Kod Bosne i Hercegovine, koja je bila multietničkog karaktera, njena zastava je bila crvena pozadina sa malom zastavom SFR Jugoslavije u gornjem lijevom uglu.
.svg) |
.svg) |
.svg) |
,_Flag_of_Serbia_(1947%E2%80%931992).svg) |
|
.svg) |
Historija
[uredi | uredi izvor]Kraljevina Jugoslavija
[uredi | uredi izvor].svg)
Nacionalna zastava bivše Kraljevine Jugoslavije bila je plava-bijela-crvena u horizontalnom smislu nasuprot vertikalnog.[3] Uobičajena građanska zastava bila je ista kao i historijska Panslavenska zastava koju je odobrio Panslavenski kongres u Pragu 1848.
Ratna zastava Kraljevine Jugoslavije je plava-bijela-crvena sa pojednostavljenim manjim grbom: Na jednu trećinu dužine zastavnice će biti državni grb sa krunom. Visina grba i krune (bez kugle i križa) mora biti na pola visine zastavnice.[4][5]
Zastave Kraljevine bile su u službenoj upotrebi od 1922. sve dok Kraljevina Jugoslavija nije bila okupirana Sile Osovine godine 1941. Poslije toga, zastava je korištena od strane službeno priznate vlade u bjekstvu, diplomatskih predstavnika i Saveznika do 1945. Tokom Drugog svjetskog rata, Četnici su nastavili koristit zastavu.
Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca je uspostavljena 1. decembra 1918. i izmijenila je ime u "Kraljevina Jugoslavija" 3. oktobra 1929. Prva državna zastava je službeno usvojena 1922.[6] Sve jugoslavenske zastave (uključujući i one prve) bile su varijacije Panslavenske zastave usvojene na Panslavenskom kongresu u Pragu 1848. Panslavenska zastava je bila ravna plavo-bijelo-crvena trobojnica u horizontalnom smislu nasuprot vertikalnog, i nacionalna zastava i civilni i državni znak tokom 1918-1943. (Kraljevina Jugoslavija) bili su upravo isti.[3] The naval ensign during the period was the blue-white-red tricolor with the simplified lesser coat of arms of Yugoslavia.[4][7]
Banovina Hrvatska
[uredi | uredi izvor]U odgovoru na zahtjeve hrvatskih političara za autonomijom Hrvatske, autonomna regija Hrvatske je kreirana unutar Kraljevine Jugoslavije, tzv. Banovina Hrvatska. Koristila je hrvatsku crvena-bijela-plava trobojnicu za svoju građansku zastavu, i njena državna zastava je sadržavala trobojnicu zajedno sa hrvatskom šahovnicom.
-
Građanska zastava Banovine Hrvatske. -
Državna zastava Banovine Hrvatske.
.svg)
Drugi svjetski rat
[uredi | uredi izvor].svg)
Godine 1941. tokom II svj. rata, Jugoslavija je bila okupirana od Sila Osovine, te je jugoslavenska vlada pobjegla u London. Ubrzo nakon jugoslavenskog otpora, Partizani su formirani. Partizani nisu podržavali jugoslavensku vladu u bjekstvu i sprva su koristili različit broj raznih zastava sve dok konačno jedna nije usvojena. Nova zastava jugoslavenskih boja plava-bijela-crvena sa crvenom zvijezdom koja je držala centar bijelog polja, i sa dimenzijama 1:2 umjesto 2:3. Partizani su bili prihvaćeni od strane Saveznika krajem novembra 1943. (Teheranska konferencija) i ime jugoslavenske države je bilo Demokratska federalna Jugoslavija (DFJ). Stara zastava je nastavila da bude korištena od strane vlade u izgnanstvu (sve do njenog spajanja sa partizanskom vladom, NKOJ-om u 1944.), od strane diplomatskih predstavnika, i od strane zapadnih Saveznika do 1945. - dok u Jugoslaviji, verzija sa crvenom zvijezdom je bila u najvećoj upotrebi.
Socijalistička Jugoslavija
[uredi | uredi izvor]Nakon rata, godine 1945, zastava sa crvenom zvijezdom postala je službena. Dobila je svoj završni oblik povećavanjem zvijezde i dodavanjem tanke ivice žute boje oko nje. Zastava je često popraćena zajedno sa zastavama republika SFRJ i zastavama Saveza komunista Jugoslavije na službenim zgradama. Zbog ovoga, većina zgrada u bivšoj Jugoslaviji i dalje drže tri držača za zastave. Umanjena verzija zastave koristila se kao građanski znak, dok se proširena verzija koristila u Jugoslavenskom parlamentu.
Detalji konstrukcije
[uredi | uredi izvor]Poglavlje 1, Član 4, Ustav FNRJ iznio je pojedinosti zastave SFRJ. Omjer je bio 1:2 i sastojao se od zastave koja je imala plavu, bijelu i crvenu horizontalnu liniju jednake širine. U sredini zastave je bila crvena zvijezda omeđena tankom zlatno-žutom linijom. Crvena zvijezda je postavljena u centar zastave gdje se presjeci uglova sastaju.[8] U Ustavu 1963. i 1974. godine, pojedinosti i dizajn zastave nije se mijenjao. Ostali izvori navode da je crvena zvijezda postavljena u krug koji ima dijametar od ⅔ širine zastave. Veličina zlatno-žute ivice nije definisana u Ustavu 1946. godine.[9]
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Yugoslavia, 1945 - 1956".
- ^ Prague Slavic Congress, 1848
- ^ a b "The Constitution of the Kingdom of Yugoslavia". Arhivirano s originala, 21. 10. 2009. Pristupljeno 21. 10. 2009.
- ^ a b "The Law on the Ensigns of War, Merchant and Private Vessels from 1922". Arhivirano s originala, 22. 11. 2008. Pristupljeno 4. 7. 2015.
- ^ "Law on the Flags of Yugoslav Ships from 1937". Arhivirano s originala, 6. 3. 2016. Pristupljeno 4. 7. 2015.
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, broj 89/1922, 28. 02. 1922.
- ^ "Law on the Flags of Yugoslavian Ships from 1937". Arhivirano s originala, 6. 3. 2016. Pristupljeno 4. 7. 2015.
- ^ s:Устав Федеративне Народне Републике Југославије (1946)
- ^ http://zeljko-heimer-fame.from.hr/descr/yu-fnrj1.html#yu%271946