بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئەمریکییە ئێرانییەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ئێرانییە ئەمریکییەکان بریتیین لە ھاووڵاتیانی ئێرانی و گرووپە کۆچبەرەکان بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، ھەروەھا ئەو کەسانەی کە بەھۆی کۆچی یەکێک لە دایک و باوکیانەوە لەم وڵاتە لەدایکبوون. ئەمریکییە ئێرانییەکان ھاووڵاتی ئەمریکین یان ھاووڵاتی ئێرانین یان ڕەگەزنامەی ئێرانیان ھەیە. بەپێی ھەندێک سەرچاوە، ئەمریکییە ئێرانییەکان لە خوێندەوارترین کەسانی ئەمریکان[١][٢] و ژمارەیەکی بەرچاویان لە بواری بازرگانی، زانکۆ، ھونەر و ھتد چالاکی بەرچاویان ئەنجامداوە.[٣]زۆربەی ئەمریکییە ئێرانییەکان لە دوای ساڵی ١٩٧٩ لە ئەنجامی شۆڕشی ئێران و ڕووخانی دەسەڵاتی پاشایەتی ئێران چوونەتە ئەمریکا و زیاتر لە ٤٠٪یان لە کالیفۆرنیا و بە تایبەت لۆس ئەنجلۆس نیشتەجێ بوون. بەھۆی ئەوەی نەیانتوانی بگەڕێنەوە بۆ ئێران، چەندین نەتەوەی جیاوازیان وەک کۆمەڵگەی تەھرەنگلاسی لۆس ئانجلەس دروست کردووە. بەپێی ڕاگەیاندنی ساڵی ٢٠١٢ ی ڕێکخراوی تۆماری مەدەنی ئێران، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا زۆرترین ژمارەی ئێرانی لە دەرەوەی وڵات ھەیە.[٤] وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە ساڵی ٢٠٢١ ئامارێکی نوێی بڵاوکردەوە کە دەریدەخات بەپێی دوایین داتاکان یەک ملیۆن و ٥٠٠ ھەزار ئێرانی کە لە ئێران لەدایکبوون لە ئەمریکا دەژین، بەڵام ئەم ژمارەیە تەنیا نوێنەرایەتی ئەو دانیشتووانە دەکات کە لە دایکبووی ئێرانن و لە شوێنێکدا ڕوویان لە ئەمریکا کردووە، ھەروەھا ژمارەی ئێرانییەکانی لەدایکبووی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و گرووپەکانی دیکەی بە ڕەچەڵەک ئێرانی ناگرێتەوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Spotlight on the Iranian Foreign Born» (بە ئینگلیزی). migrationpolicy.org. ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٦.
  2. ^ «Iranian-Americans Reported Among Most Highly Educated in U.S.». www.payvand.com. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی ئازاری ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  3. ^ «Iranian-Americans cast ballots on Iran's future - CNN.com». www.cnn.com.
  4. ^ «ثبت احوال: بیش از دوو میلیون ایرانی در آمریکا و امارات ساکن هستند» (بە فارسی). رادیو فردا.