بۆ ناوەڕۆک بازبدە

بۆڵی پێروو

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
بۆڵی پێروو
بۆڵی پێروو

بۆڵی پێروو (بە ئینگلیزی: Pleiades)یان (M45)، ناوی بۆڵێکە لە بورجی گادا کە بە «حەوت خوشک»یش ناسراوە. لە لیستی Messier M45 ناوی ھاتووە.

لە زمانی کوردیدا بە پێروو نابراوە و ھەندێکجار لە ڕابردوودا بە حەوت خوشک ناودەبرا، چونکە بەشێوەیەکی ئاسایی تەنھا حەوت ئەستێرە نێو زیاتر لە دووسەد ئەستێرەی ناسراو لەم بۆڵەئەستێرەدا بە چاوی ئاسایی دەبینرێت. بورجی ورچی گەورە کە دەکەوێتە بەرامبەری پێروو لە نەخشەی ئاسماندا، بە حەوت برا ناسرابوو. لە ھەندێک وڵاتی جیھاندا نیشانەیەکی فەخری بە ھەمان ناو ھەیە.

شوێنی بۆڵی پێروو (M45) بە بەراورد لەگەڵ ئەستێرەکانی بورجی گا و ڕاوچی.

ئەفسانە

[دەستکاری]

بۆڵی پێروو شانەکانی بورجی گا دروست دەکەن. جەستەی ئاسمانی مانگا بەھۆی ئەم کۆپەڵە جوانەوە کاریگەرییەکی تایبەتی ھەیە. بۆڵی پێروو ھاوشێوەی Ursa Majorە، بەڵام بچووکتر و کۆنکرێتترە لەوە، کە حەوت ئەستێرەی تێدا بە ڕوونی دەبینرێت. بەپێی ئەفسانەی یۆنانی، بۆڵی پێرڤین (حەوت کچ) کچە بەھێزەکانی ئەتڵەس بوون کە لەلایەن ئۆریۆن (ئەستێرەی بەھێز)ەوە ڕاویان دەکرا و بۆ ئەوەی لە دەستی ڕزگاری بکەن، بوونە حەوت کۆتر.

لە ئەفسانەیەکدا کە تەمەنی چەند ھەزار ساڵە لە ئەمریکای باکوور، دەوترێت حەوت کچ لە نیوەی شەودا بە ڕێکەوتێکی نھێنی چادرەکانیان بەجێھێشت و چوونە ناوەڕاستی دەشتێک وزۆر حەزیان لە سەما بوو. پاشان ئاگریان داگیرساند و دەستیان کرد بە سەما. لەوکاتدا کۆمەڵێک ورچ ھێرشیان کردە سەریان و چەکان ھەڵھاتن و لەکاتێکدا ورچەکان لێیان نزیک دەبوونەوە، چوونە سەر لووتکەی بەردێک، و داوایان لە خوداوەندە بەردەکە کرد ڕزگاریان بکات. خوداوەندی بەرد گوێی لە دەنگەکانیان بوو و ڕای کێشا و حەوت خوشکەکەی (حەوت کچەکە)ی لە ئاسمان دانا. ئەو بەردەش جارێکی تر بە ھەمان شێوە گەڕایەوە سەر زەوی و لە ئەمریکای باکوور بۆڵی پێروو (حەوت کچ) لە کاتێکی دیاریکراوی ساڵدا و ھەموو ساڵێک لەسەر ھەمان بەرد دەبینرێت لە ئاسماندا.

ھەروەھا لە ئەفسانەیەکی ھاوشێوە و ھەزاران ساڵەی ڕۆمادا باس لەوە کراوە کە حەوت کچ بە تەنیا لە دارستانەکەدا ماونەتەوە و سەمایان دەکرد کاتێک ڕاوچییەکی شەھوەباز بەناو دارستانەکەدا تێپەڕی. ڕاوچییەکە کچەکانی بینی ودڵی لێیان چوو. کچەکان لێی ڕایان کرد و لە کاتی ڕاکردندا داوای یارمەتی لە خوداکەیان کرد، خوداکەشیان وەک باڵندەی کردوون و توانیان بچنە ئاسمان؛ و ڕاوچییەکە بە دوورییەکیان لەوان ڕۆیشت بۆ ئاسمان. پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە بورجی ئۆریۆن ھەمیشە لە ئاسماندا بە دوای بۆڵی پێروو (حەوت کچ) دەبینرێت.[١]

تایبەتمەندییەکان

[دەستکاری]
  1. بەھا: ١٫٤
  2. ڕووبەر: ١٢٠ خولەک چوارگۆشە
  3. جۆر: بۆڵی ئەستێرە کراوە
  4. بورج: بورجی گەورە
  5. ژمارەی ئەستێرەکان: سەدان ئەستێرە
  6. مەودا: ٤٦٠ ساڵی ڕووناکی

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «خوشە پروین»، ویکیپدیا، دانشنامھٔ آزاد (بە فارسی)، 2022-09-23، لە 2022-10-21 ھێنراوە