ژمارەی دابەش
ژمارەی دابەش،[١] (بە ئینگلیزی: Composite number) بە ژمارەیەکی سروشتی گەورەتر لە یەک (ژمارە یەک، نە دابەشە و نە سەرەتایییە) دەوترێت، کە سەرەتایی نەبێت. ھەر ژمارەیەکی تەواوی ئەرێنی، یان دابەشە، یان سەرەتایییە و یان ژمارە یەکە. واتە دەتوانین بڵێین، ژمارەیەکی دابەش، ژمارەیەکە، نە سەرەتایییە و نە ژمارە یەکە.[٢][٣] ژمارە دابەشەکان، لە ئەنجامی لێکدانی دوو ژمارەی سروشتی گەورەتر لە یەک، پێک دەھێنرێن. بۆ نموونە، ١٤ ژمارەیەکی دابەشە، لەبەر ئەوەی ئەنجامی لێکدانی دوو ژمارەی بچووکتر لە خۆیەتی واتە ٢×٧.
لە خوارەوە، ژمارە دابەشەکانی بچووکتر لە ١٥٠ پێڕست کراون.
- ٤, ٦, ٨, ٩, ١٠, ١٢, ١٤, ١٥, ١٦, ١٨, ٢٠, ٢١, ٢٢, ٢٤, ٢٥, ٢٦, ٢٧, ٢٨, ٣٠, ٣٢, ٣٣, ٣٤, ٣٥, ٣٦, ٣٨, ٣٩, ٤٠, ٤٢, ٤٤, ٤٥, ٤٦, ٤٨, ٤٩, ٥٠, ٥١, ٥٢, ٥٤, ٥٥, ٥٦, ٥٧, ٥٨, ٦٠, ٦٢, ٦٣, ٦٤, ٦٥, ٦٦, ٦٨, ٦٩, ٧٠, ٧٢, ٧٤, ٧٥, ٧٦, ٧٧, ٧٨, ٨٠, ٨١, ٨٢, ٨٤, ٨٥, ٨٦, ٨٧, ٨٨, ٩٠, ٩١, ٩٢, ٩٣, ٩٤, ٩٥, ٩٦, ٩٨, ٩٩, ١٠٠, ١٠٢, ١٠٤, ١٠٥, ١٠٦, ١٠٨, ١١٠, ١١١, ١١٢, ١١٤, ١١٥, ١١٦, ١١٧, ١١٨, ١١٩, ١٢٠, ١٢١, ١٢٢, ١٢٣, ١٢٤, ١٢٥, ١٢٦, ١٢٨, ١٢٩, ١٣٠, ١٣٢, ١٣٣, ١٣٤, ١٣٥, ١٣٦, ١٣٨, ١٤٠, ١٤١, ١٤٢, ١٤٣, ١٤٤, ١٤٥, ١٤٦, ١٤٧, ١٤٨, ١٥٠.(پاشیەکییەکە A002808 لە OEIS)
ھەر ژمارەیەکی دابەش، دەتوانرێت بەشێوەی ئەنجامی لێکدانی دوو یان زۆرتر لە دوو ژمارەی سەرەتایی بنووسرێت. (پێویست ناکا ژمارەکان لێک جیاواز بن)[٤] بۆ نموونە ٢٩٩ دەتوانرێت بەم شێوەیە بنووسرێت ١٣×٢٣ و ژمارەی ٣٦٠ بەم شێوەیە 23 × 32 × 5; ئەم ڕاستییە دەسەلمێنرێت و لە تیۆریی ژمارەکاندا بە تیۆرمی سەرەکیی ژمێرە، ناسراوە.[٥][٦][٧][٨]
پەراوێزەکان
[دەستکاری]- ^ بیرکاری کتێبی قوتابی، پۆلی شەشەمی بنەڕەتی بەرگی یەکەم، چاپی حەوتەم
- ^ Fraleigh (1976, pp. 198,266)
- ^ Herstein (1964, p. 106)
- ^ Long (1972, p. 16)
- ^ Fraleigh (1976, p. 270)
- ^ Long (1972, p. 44)
- ^ McCoy (1968, p. 85)
- ^ Pettofrezzo & Byrkit (1970, p. 53)
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Composite number»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٠.
 | ئەم «ماتماتیک» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |