بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھۆزی ئاو

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ھۆزی ئاو گەلێکە لە جیھانی خەیاڵیی زنجیرە ئەنیمەیشنی ئەڤەتار: دوایین ملکەچپێکەری ھەوا. ھۆزی ئاو بەسەر دوو ھۆزی سەرەکیدا دابەشبوون: ھۆزی باکوور و باشوور، و ھۆزێکی لاوەکی بە ناوی ھۆزی تاڵاوی تەماوی.

پێکبەستن

[دەستکاری]

دەرکەوتنی ھۆزی ئاو لە گەلە ڕەسەنەکانی سیبیریا و کەنەدا وەرگیراوە. زۆربەیان قژ ڕەش و چاو شینن.

ھۆزەکان

[دەستکاری]

ھۆزی ئاوی باکوور

[دەستکاری]

ھۆزی ئاوی باکوور بۆ ماوەی سەد ساڵ بەرەنگاری شەڕ بووەتەوە، بەھۆی ئەو بەرگریانەی کە ملکەچپێکەرانی ئاویی دابینیان کردوە. شارەکەیان گەورە و ھەڵکەوتووە، دەورە دراوە بە دیواری سەھۆڵی گەورە و بەھێز و دەرگایەکی گەورە و کەناڵێکی سەھۆڵی کە تەنھا بە دەستکاری ملکەچپێکەرانی ئاو دەتوانرێت تێی بپەڕێندرێت. شارەکە خاوەنی کۆشک و سوپا و چەندین جەنگاوەری ڕاھێنراوە، چەندین چارەسەرکەری ڕۆحی و شاراوەی ھەیە کە توی و لا، ڕۆحەکانی مانگ و ئۆقیانووس تێیدا نیشتەجێن.

ھۆزی ئاوی باشوور

[دەستکاری]

ھۆزی ئاوی باشوور دەوڵەتێکی سەربەخۆیە و دەکەوێتە ناوچەی جەمسەری باشوور و دابەشکاریی ھۆزەکانی ئاویی باشوورە. فیدراسیۆنێکە لە چەندین ھۆزی بچووکتر پێکدێت، باشوور لەلایەن ئەنجومەنی پیرانەوە بەڕێوەدەبرێت، ھەروەھا سەرۆکی ھۆزەکە ھەڵدەبژێرن. ھۆزی ئاوی باشوور مێژوویەکی پڕ لە ڕووداوی ھەبووە و سەردەمی خۆشگوزەرانی و ئازادی و ھەروەھا دابەزین و جینۆسایدی بەخۆیەوە بینیوە. پێش جەنگی سەد ساڵە، باشوور گەشەسەندنی ھەبوو و کولتوورێکی ناوازەی ھەبوو و شێوازێکی تایبەتیی ملکەچپێکردنی ئاوی ھەبوو.

ھۆزی تاڵاوی تەماوی

[دەستکاری]

ھۆزی تاڵاوی تەماوی یان ھۆزی زۆنگاوی تەماوی، بەشێوەیەکی گشتی لە شانشینی زەویدا دەژین. تاڵاوەکە بەشێکی زۆری لە دارێکی زەبەلاح پێکدێت کە لانیکەم بەرزییەکەی ٤٠ مەتر دەبێت، کە ڕەگەکانی بەسەر خاکێکی فراواندا بڵاوبوونەتەوە. ھەرچەندە ملکەچپێکەرانی ئاویی ھۆزەکە توانای ملکەچپێکردنی ئاویی ھاوبەشیان ھەیە. ھۆزەکە دەتوانن ھێزەکانیان بەکاربھێنن بۆ ئەوەی بەلەمەکانیان بە خێرایی زۆر بەناو ڕووبار و چەمەکانی تاڵاوەکەدا ببەن. ھەروەھا فێری کۆنتڕۆڵکردنی ڕووەکی تاڵاوەکە بوون. خۆراکی ئەوان لە مێرووی زەبەلاح پێکدێت، ھەروەھا ماسییەکی تیمساحی شێوە پشیلەیان ھەیە وەک ئاژەڵی ماڵی. باوباپیرانی ھۆزی تاڵاو لە ھۆزی باشوورەوە ھاتوون، ھەزاران ساڵ لەمەوبەر گرووپێک لە باشوورەوە کۆچیان کرد بۆ تاڵاوەکە، بە ھەستکردن بە ئاسوودەیی بەو بڕە ئاوەی کە لەوێ بوو، بڕیاریان دا بمێننەوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «La Tribu Agua»، ویکیپیدیای ئیسپانی. سەردان لە ٢١ی حوزەیرانی ٢٠٢٤.