Mieszkò I
Mieszkò I (ùr. 922-945, ùm. 25 maja 992) – ksążã Pòlsczi z dynastie Piastów sprawùjący władzã òd kòl 960 r. Syn Semòmësła, wnëk Lestka. Òjc Bòlesława I Chrobrégò, Swiãtosławë-Sygrëdë, Mieszka, Lamberta i Swiãtopôłka. Bracyna Czcëbòra.
Rejon panowaniô
[edicëjô | editëjë zdrój]Mieszkò I to piérszi historiczny włodôrz Pòlanów, ùwôżóny zarazã za prôwdzëwégò twórcã pòlsczi nôrodnoscë. Cygnął dali pòlitikã swòjégò òjca i starka, chtërny jakno włodarze pògańsczégò ksãstwa, jaczé bëło na terenach dzysdniowi Wielkòpòlsczi, pòprzez sojusze abò militarną sëłã pòdpòrządkòwalë sobie Kùjawë i prawdopòdobno Wschòdné Pòmòrze i Mazowszé.
Białczi
[edicëjô | editëjë zdrój]Kòl 965 pòslëbił czeską ksãżniczkã Dobrawã. W 966 przëjął chrzest. Walcził z miemiecczim margrabią Hodonã, zwëcãżającë w wôżny biôtce pòd Cedënią w 972. Zdobëł téż ùjsce Òdrë. Òdpiarł wëprawã cesarza Òttona II procëm Pòlsczi w 979.
Pò smiercë Dobrawë pòslëbił Òdã, córkã margrabiegò Dëtrika, i wspòmôgany przez cesarsczé wòjska kòl 990 zdobëł Szląsk, zemiã Wislanów a téż Małopòlskã. Dokumeńtã Dagome iudex z 991 òddôł pòlsczé państwò pòd òpiekã papieża. W testameńce pòdzelëł pòlsczé zemie midzë Bòlesława Chrobrégò, sëna Dobrawë, i małolatnëch sënów z drëdżi żeńbë.
Zdroje
[edicëjô | editëjë zdrój]Zachòwané zdrzódła pòzwalają twierdzëc, że Mieszkò I béł sprôwnym pòlitikã, ùtalentowónym wòdzã i charizmaticznym włodarzã. Prowôdzëł zrãczné dzejania diplomaticzné, zawiarł sojusz nôprzód z Czechama, a pòstãpno ze Szwedzką i Cesarstwã. W zagraniczny pòlitice czerowôł sã przede wszëtczim racją stanu, wchòdzëł w ùkładë nawetka ze swòjima wczasnyma wrogama. Sënom pòzostawił państwò ò wiele wëższi pòzicje w Eùropie i przënômni pòdwòjonym teritorium.