Abergwaun
 | |
| Math | tref bost, tref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Abergwaun ac Wdig |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.9982°N 4.9804°W |
| Cod OS | SM955375 |
| Cod post | SA65 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Paul Davies (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
Tref arfordirol yng nghymuned Abergwaun ac Wdig, Sir Benfro, Cymru, yw Abergwaun[1][2] (Saesneg: Fishguard). Saif ar arfordir gogleddol y sir ar Fae Ceredigion. Yma y mae priffordd yr A40 o Lundain a'r rheilffordd yn terfynu. Mae gwasanaeth fferi rheolaidd i Rosslare (Iwerddon) o Wdig, tua milltir i'r gogledd-orllewin o Abergwaun. Llifa Afon Gwaun i'r môr yn y dref gan roi iddi ei henw.
Tra bod tarddiad "Abergwaun" yn amlwg, mae'r enw Saesneg yn fwy dyrys. Daw Fishguard o'r Hen Norseg Fiskigarðr, sef "lle i ddal pysgod". Sillafwyd yr enw fel "Fiscard" hyd at y 19g.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)[3] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[4]
Y Gymraeg
[golygu | golygu cod]Mae swyddfa Menter Iaith Sir Benfro yn Abergwaun. Mae yna gangen Cyd yn Abergwaun, sy'n cwrdd yn y Dderwen Frenhinol yn y dref. Mae llawer o ddosbarthiadau Cymraeg i oedolion yn Abergwaun a'r cyffiniau.
Enwogion
[golygu | golygu cod]- D. J. Williams. Bu'r llenor adnabyddus, awdur Hen Dŷ Ffarm, yn athro yn Ysgol Ramadeg Abergwaun nes iddo ymddeol yn 1945.
Eisteddfod Genedlaethol
[golygu | golygu cod]Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yn Abergwaun ym 1936 a 1986. Am wybodaeth bellach gweler:
Gefeilldref
[golygu | golygu cod]Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 10 Tachwedd 2021
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
Dinas
Tyddewi
Trefi
Aberdaugleddau · Arberth · Abergwaun · Cilgerran · Dinbych-y-pysgod · Doc Penfro · Hwlffordd · Neyland · Penfro · Wdig
Pentrefi
Aber-bach · Abercastell · Abercuch · Abereiddi · Aberllydan · Amroth · Angle · Begeli · Y Beifil · Blaen-y-ffos · Boncath · Bosherston · Breudeth · Bridell · Brynberian · Burton · Caeriw · Camros · Cas-blaidd · Cas-fuwch · Cas-lai · Cas-mael · Cas-wis · Casmorys · Casnewydd-bach · Castell Gwalchmai · Castell-llan · Castellmartin · Cilgeti · Cil-maen · Clunderwen · Clydau · Cold Inn · Cosheston · Creseli · Croes-goch · Cronwern · Crymych · Crynwedd · Cwm-yr-Eglwys · Dale · Dinas · East Williamston · Eglwyswen · Eglwyswrw · Felindre Farchog · Felinganol · Freshwater East · Freystrop · Y Garn · Gumfreston · Hasguard · Herbrandston · Hermon · Hook · Hundleton · Jeffreyston · Johnston · Llanbedr Felffre · Llandudoch · Llandyfái · Llandysilio · Llanddewi Efelffre · Llanfyrnach · Llangolman · Llangwm · Llanhuadain · Llanisan-yn-Rhos · Llanrhian · Llanstadwel · Llan-teg · Llanwnda · Llanychaer · Maenclochog · Maenorbŷr · Maenordeifi · Maiden Wells · Manorowen · Marloes · Martletwy · Mathri · Y Mot · Mynachlog-ddu · Nanhyfer · Niwgwl · Nolton · Parrog · Penalun · Pentre Galar · Pontfadlen · Pontfaen · Porth-gain · Redberth · Reynalton · Rhos-y-bwlch · Rudbaxton · Rhoscrowdder · Rhosfarced · Sain Fflwrens · Sain Ffrêd · Saundersfoot · Scleddau · Slebets · Solfach · Spittal · Y Stagbwll · Star · Stepaside · Tafarn-sbeit · Tegryn · Thornton · Tiers Cross · Treamlod · Trecŵn · Tredeml · Trefaser · Trefdraeth · Trefelen · Trefgarn · Trefin · Trefwrdan · Treglarbes · Tre-groes · Treletert · Tremarchog · Uzmaston · Waterston · Yerbeston
