Neidio i'r cynnwys

Athroniaeth addysg

Oddi ar Wicipedia
Athroniaeth addysg
Enghraifft o'r canlynolun o ganghennau athroniaeth Edit this on Wikidata
Mathathroniaeth Edit this on Wikidata
Rhan oeducation policy, sociology and philosophy Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Athroniaeth sydd yn ymwneud â natur, amcanion, ffurfiau, dulliau, a phroblemau addysg yw athroniaeth addysg. Cangen o athroniaeth gymhwysol ydyw, sy' defnyddio dulliau athronyddol i ddadansoddi gwaith a swyddogaeth yr athro. Gallai'r maes hwn hefyd ymdrin â'r berthynas rhwng addysg a chyd-destunau cymdeithasol a diwylliannol ehangach.[1][2] Defnyddir yr ymadrodd athroniaeth addysg yn aml i ddisgrifio dull neu syniadaeth bedagogaidd benodol, ac mae'r ystyr honno yn gorgyffwrdd â damcaniaeth addysg.

Hanes athroniaeth Ewropeaidd

[golygu | golygu cod]

Mae hanes athroniaeth addysg yn dilyn hynt y traddodiad athronyddol Ewropeaidd, a'i athronwyr yn datblygu athroniaethau addysgol sydd yn gysylltiedig â'u damcaniaethau am epistemoleg, metaffiseg, moeseg, ac athroniaeth wleidyddol. Gellir ei olrhain yn ôl i Socrates a'r dull ymchwil a enwir amdano, y dilechdid Socrataidd, a'i bwyslais ar reswm. Yn yr ugain canrif a phedair ers oes Socrates, mae rheswm a rhesymoledd wedi bod yn ganolog i bron pob damcaniaeth addysgol yn y traddodiad Ewropeaidd.

Ymhelaethai Platon, un o ddisgyblion Socrates, ar syniadaeth sy'n gwerthfawrogi rheswm a doethineb. Yn ei waith Y Wladwriaeth, mae'n llunio gweledigaeth iwtopaidd o gyfundrefn hierarchaidd sy'n pennu mathau gwahanol o addysg ar gyfer grwpiau gwahanol o fyfyrwyr, yn ôl eu galluoedd, eu diddordebau, a'u safleoedd cymdeithasol. Roedd Aristoteles, un o ddisgyblion Platon, yn fwy obeithiol o allu'r unigolyn. Pwysleisiodd addysg foesol sy'n magu rhinwedd a datblygiad o ran cymeriad y myfyriwr, er lles y gymuned.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Nel Noddings, Philosophy of Education (Boulder, Colorado: Westview Press, 1995), t. 1.
  2. William K. Frankena, Nathan Raybeck a Nicholas Burbules, "Philosophy of Education" yn Encyclopedia of Education, 2il argraffiad golygwyd gan James W. Guthrie (Efrog Newydd: Macmillan Reference, 2002).