Gŵyl Caeredin
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | digwyddiad diwylliannol, digwyddiad blynyddol, gŵyl, gŵyl gerddoriaeth  |
|---|---|
| Lleoliad | Caeredin |
 | |
| Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig |
| Rhanbarth | Dinas Caeredin |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Cyfres o ddigwyddiadau celfyddydol a diwylliannol yng Nghaeredin, yr Alban, bob blwyddyn ydy Gŵyl Caeredin. Trefnir y digwyddiadau hyn gan nifer o sefydliadau heb gysylltiadau ffurfiol rhyngddynt, sy'n golygu nad oes un digwyddiad unigol a enwir yn swyddogol yn "Ŵyl Caeredin", ond fe'u hystyrir hefyd yn un ŵyl ddiwylliannol, a honno'r fwyaf o'i math drwy Ewrop.
Hanes
[golygu | golygu cod]Mae Gŵyl Caeredin yn tarddu o 1947, pan sefydlwyd Gŵyl Ryngwladol Caeredin (Saesneg: Edinburgh International Festival, EIF) mewn ymdrech ôl-ryfel i "ddarparu platfform ar gyfer blodeuo'r ysbryd dynol". Yr un flwyddyn, ymunodd wyth cwmni theatr yn answyddogol i'r gan drefnu eu digwyddiad eu hunain, a hynny allan o reolaeth swyddogol yr EIF; dechreuodd hynny'r mudiad a dyfodd yn Edinburgh Festival Fringe (EFF). Cyfeirir at yr EFF hefyd fel Fringe Caeredin, neu (yn anghywir) fel Gŵyl Fringe Caeredin.
Mae'r EIF a'r Fringe wedi parhau fel cyrff annibynnol ac yn trefnu rhaglenni bob blwyddyn. O'r gwahanol wyliau eraill sydd wedi eu sefydlu yn eu sgil, mae'r mwyafrif yn digwydd ddiwedd yr haf.