Neidio i'r cynnwys

Ioga Rāja

Oddi ar Wicipedia
Ioga Rāja
Enghraifft o'r canlynolmudiad crefyddol, Hindŵaeth Edit this on Wikidata
Mathioga Edit this on Wikidata
GwladwriaethIndia Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mewn testunau Sansgrit roedd ioga Raja yn ddau beth: hwn oedd nod ioga, a hwn hefyd oedd y dull o'i gyrraedd, ei gyflawni. Daeth y term hefyd yn enw modern ar gyfer ymarfer yoga[1][2] yn y 19g pan roddodd Swami Vivekananda ei ddehongliad o Swtrâu Ioga Patanjali yn ei lyfr Ioga Raja.[3] Ers hynny, mae ioga Rāja wedi cael ei alw'n ioga aṣṭāṅga, ioga brenhinol, yr undeb brenhinol, Rajayoga, marg sahaja, ac ioga clasurol.

Geirdarddiad a defnydd

[golygu | golygu cod]

Ystyr Rāja (Sansgrit: राज) yw "prif, gorau o'i fath" neu "brenin".[4] Felly mae yoga Rāja yn cyfeirio at "y prif ioga, neu'r ioga gorau".

Mae'r defnydd hanesyddol o'r term Ioga Rāja i'w gael mewn cyd-destunau eraill, sy'n dra gwahanol i'w ddefnydd modern. Mewn testunau Sansgrit hynafol a chanoloesol, roedd yn golygu'r cyflwr uchaf o ymarfer ioga (lle mae'r iogi'n cyrraedd y cyflwr samadhi).[2] Mae Ioga Hatha Pradipika, er enghraifft, yn nodi bod ioga Hatha yn un o'r ffyrdd i gyflawni yoga Rāja.

Trafodir yoga Rāja yn Upanishad Yogatattva.[5] Yna mae'n cael ei grybwyll mewn sylwebaeth o'r 16g ar gam penodol yn Swtrâu Ioga Patanjali.[1] Mae gwaith Tantrig yr oesoedd canol Dattātreyayogaśāstra yn esbonio mewn 334 shlokas egwyddorion pedwar math o iogas: ioga Mantra, ioga Hatha, ioga Laya a ioga Raja.[6] Dywed Alain Daniélou fod ioga Rāja yn llenyddiaeth hanesyddol Hindŵaidd, ac yn un o bum dull hysbys o ioga, a'r pedwar arall oedd ioga Hatha, ioga Mantra, ioga Laya a ioga Shiva.[7] Mae Daniélou yn ei gyfieithu fel "y ffordd Frenhinol i ailintegreiddio'r Hunan â'r Hunan Cyffredinol (Brahman)".

Yn y 19g gwnaeth Swami Vivekananda y cysylltiad rhwng ioga raja â ioga Sūtrâu Patañjali.[1][2][3] Mae'r ystyr hwn yn wahanol i'r ystyr yn yr Ioga Hatha Pradīpikā, testun y Natha sampradaya.[8]

Mae'r Brahma Kumaris, mudiad crefyddol newydd, yn dysgu math o fyfyrdod y mae'n ei alw'n "Ioga Raja" ond nad oes a wnelo dim oll â phraeseptau ioga Hatha na Ioga Sūtrâu Patañjali.[1]

Mae dehongliadau a llenyddiaeth fodern sy'n trafod ioga Raja yn aml yn rhoi'r clod i Yogasūtras gan Patañjali fel ffynhonnell, ond nid yw llawer ohonynt yn mabwysiadu dysgeidiaeth na sylfeini athronyddol yr ysgol Ioga Hindŵaidd.[9] Mae'r cymysgu cysyniadau hyn wedi arwain at ddryswch wrth ddeall llenyddiaeth Indiaidd hanesyddol a modern ar Ioga.[2][8]

yn y 19g pan roddodd Swami Vivekananda ei ddehongliad o Swtrâu Ioga Patanjali yn ei lyfr Ioga Raja.[3]

Fel math o ioga

[golygu | golygu cod]

Mae rhai testunau Indiaidd canoloesol ar Ioga yn rhestru Rajayoga fel un o lawer math o ioga.[10] Er enghraifft, mae Ioga Sarvanga pradipikå o'r 17g, sy'n sylwebaeth gan Sundardas, yn dysgu tri tetrad o iogas.

  1. Y grŵp cyntaf yw ioga Bhakti, ioga Mantra, ioga Laya, ac ioga Carcha;
  2. yr ail yw ioga Hatha, ioga Raja, ioga Laksha, a ioga Ashtanga
  3. a'r trydydd yw ioga Samkhya, ioga Jñana, ioga Brahma, ac ioga Advaita.

O'r deuddeg, dywed Sundardas mai Rajayoga yw'r ioga gorau. [10]

Fel system ioga Patanjali

[golygu | golygu cod]
Cerflun o Patañjali (ffurf draddodiadol yn nodi Kundalini neu ymgnawdoliad Shesha)

Un ystyr ioga Raja yw'r system fodern a gyflwynwyd gan Swami Vivekananda, pan oedd yn cyfateb ioga raja â Swtrâu Ioga Patanjali.[2][1][3] Ar ôl ei gyhoeddi yn hanner cyntaf y mileniwm 1af, cafodd ei adolygu gan lawer o ysgolheigion Indiaidd, ac yna cyhoeddwyd eu Bhāṣya, sef nodiadau a sylwebaeth arno. Gyda'i gilydd, maent yn ffurfio canon o'r enw Pātañjalayogaśāstra ("Ysgrifau ar Ioga Patañjali").[11] [12]

Yn ôl Axel Michaels, mae'r Sutras Ioga wedi'u hadeiladu ar ddarnau o destunau a thraddodiadau o India hynafol.[13] Yn ôl Feuerstein, mae'r Sutras Ioga yn gyddwysiad o ddau draddodiad gwahanol, sef "ioga wyth aelod" (ioga ashtanga) ac ioga gweithredu (ioga kriya).[14] Mae'r rhan ioga kriya wedi'i chynnwys ym mhennod 1, pennod 2 adnod 1-27, pennod 3 ac eithrio pennill 54, a phennod 4.[14] Disgrifir yr "ioga wyth aelod" ym mhennod 2 adnod 28-55, a pennod 3 adnod 3 a 54. [14]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]
  • Raja: Gŵyl pedwar niwrnod
  • Ioga Hatha
  • Ioga Kriya
  • Ioga Kundalini
  • Ioga Bhakti
  • Cittabhumi
  • Ioga Jnana
  • Ioga Karma

Darllen pellach

[golygu | golygu cod]
  • Maas, Philipp A. (2006), Samādhipāda: das erste Kapitel des Pātañjalayogaśāstra zum ersten Mal kritisch ediert, Aachen: Shaker, ISBN 3-8322-4987-7
  • White, David Gordon (2014), The Yoga Sutra of Patanjali: A Biography, Princeton University Press
  • Wood, Ernest (1951). Practical Yoga, Ancient and Modern, Being a New, Independent Translation of Patanjali's Yoga Aphorisms. Rider and Company.
  • Alain Daniélou (1991), Ioga: Meistroli Cyfrinachau Mater a'r Bydysawd ,ISBN 978-0892813018, Atodiad D: Prif Draethodau Sansgrit ar Ioga
  • White, David Gordon (2011), Yoga, Brief History of an Idea (Chapter 1 of "Yoga in practice"), Princeton University Press, http://press.princeton.edu/chapters/i9565.pdf
  • Feuerstein, Georg (1978), Handboek voor Yoga (Dutch translation; English title Textbook of Yoga, Ankh-Hermes
  • Larson, Gerald James (1998), Classical Sāṃkhya: An Interpretation of Its History and Meaning, London: Motilal Banarasidass, ISBN 81-208-0503-8, https://books.google.com/books?id=Ih2aGLp4d1gC
  • Larson, Gerald James (2008), The Encyclopedia of Indian Philosophies: Yoga: India's philosophy of meditation, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-3349-4, https://books.google.com/books?id=p6pURGdBBmIC
  • Maehle, Gregor (2007), Ashtanga Yoga: Practice and Philosophy, New World Library
  • Mallinson-1, James (2011), "Hatha Yoga", Brill Encyclopedia of Hinduism Vol.3, BRILL
  • Mallinson-2, James (2011), "Nāth Sampradāya", Brill Encyclopedia of Hinduism Vol.3, BRILL
  • Michaels, Axel (2004). Hinduism: Past and Present. Princeton University Press. ISBN 0-691-08952-3.
  • Whicher, Ian (1998), The Integrity of the Yoga Darsana: A Reconsideration of Classical Yoga, SUNY Press

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Jason Birch (2013), Råjayoga: The Reincarnations of the King of All Yogas, International Journal of Hindu Studies, Volume 17, Issue 3, pages 401–444
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Mallinson-1 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Swami Vivekananda, Raja Yoga, ISBN 978-1500746940 Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "vivekarajayoga" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  4. ↑ rAja Monier-Williams' Sanskrit-English Dictionary, Cologne Digital Sanskrit Lexicon, Germany
  5. ↑ Ayyangar, TR Srinivasa (1938). The Yoga Upanishads. The Adyar Library. t. 301.
  6. ↑ Antonio Rigopoulos (1998), Dattatreya: The Immortal Guru, Yogin, and Avatara, State University of New York Press, ISBN 978-0791436967, page 62
  7. ↑ Alain Daniélou (1991), Yoga: Mastering the Secrets of Matter and the Universe, ISBN 978-0892813018, Chapters 1-12
  8. ↑ 8.0 8.1 Mallinson-2 2011.
  9. ↑ Jason Birch (2013), Råjayoga: The Reincarnations of the King of All Yogas, International Journal of Hindu Studies, Volume 17, Issue 3, page 404-406
  10. ↑ 10.0 10.1 Jason Birch (2013), Råjayoga: The Reincarnations of the King of All Yogas, International Journal of Hindu Studies, Volume 17, Issue 3, pages 415-416
  11. ↑ Maas 2006.
  12. ↑ Larson, p. 21–22.
  13. ↑ Michaels 2004, t. 267.
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 Feuerstein 1978, t. 108.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ioga_Rāja&oldid=11816497"