Neidio i'r cynnwys

Pwtiniaeth

Oddi ar Wicipedia
Pwtiniaeth
Enghraifft o'r canlynolslogan gwleidyddol, math o lywodraeth, math o wladwriaeth Edit this on Wikidata
Mathguided democracy, system wleidyddol, ideoleg wleidyddol, illiberal democracy Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Fladimir Pwtin mewn rali yn Sefastopol, Wcráin yn 2018.

Ideoleg gymdeithasol, wleidyddol ac economaidd Fladimir Pwtin yw Pwtiniaeth (Rwsieg: путинизм). Yn yr 21g, mae Pwtiniaeth wedi dod yn gyffredin ledled Ffederasiwn Rwsia a gellid gweld ei effaith a dylanwad y tu hwnt i ffiniau'r wladwriaeth honno. Ym mis Mawrth 2022, roedd y nifer uchaf erioed o 83% o Rwsiaid yn cefnogi Fladimir Pwtin.[1][2][3]

Diffiniad

[golygu | golygu cod]

Yn gyffredinol, mae Pwtiniaeth yn dynodi'r system wleidyddol o dan y Prif Weinidog a'r Arlywydd Vladimir Pwtin lle mae llawer o bwerau gwleidyddol ac ariannol yn cael eu rheoli gan siloviki. Mae'r siloviki hyn yn wleidyddion Rwsiaidd o'r hen wasanaethau diogelwch, cudd-wybodaeth neu filwrol, yn aml y KGB a swyddogion milwrol. Yn aml mae'r siloviki hyn yn ffrindiau â Pwtin neu wedi gweithio gydag ef yn ystod amser y KGB neu Weinyddiaeth Materion Mewnol Rwsia (MVD).[4]

Er y gellir disgrifio arddull wleidyddol Pwtin ar y naill law fel ymgais i ryddfrydoli'r economi, mae Pwtin yn aml yn cael ei gyhuddo o dueddiadau awdurdodaidd [5] sy'n gorfodi gwrthwynebwyr gwleidyddol i ymddiswyddo, megis y dedfrydau carchar i Mikhail Khodorkovsky ac Alexei Navalny.

Dyfyniadau Pwtinaidd

[golygu | golygu cod]
Pwtin yn ystod ei sesiwn Holi ac Ateb blynyddol yn 2008

Ceir nifer o ddywediadau neu sylwadau bachog nodweddiadol o Pwtin a Phwtiniaeth. Llefarwyd llawer o'r datganiadau hyn yn wreiddiol gan Pwtin yn ei sesiynau cwestiwn-ac-ateb blynyddol. [6] Yn ystod y sesiynau Holi ac Ateb bondigrybwyll hyn, bydd Pwtin yn ateb cwestiynau difrifol a llai difrifol gan drigolion Rwsia o bob rhan o'r wlad. Rhai dyfyniadau enwog eraill gan Pwtin yw:[7]:

  • Golchwch nhw i lawr y toiled - Yn 1999, Pwtin ateb cwestiwn newyddiadurwr am Rwsia rhyfel yn erbyn Tsietsinia. Ynddo nododd y byddai'n hela terfysgwyr ym mhobman, hyd yn oed yn y toiled. Ar ddiwedd 2011, ymddiheurodd Pwtin am hyn.
  • Mae wedi suddo - ateb byr Pwtin i gwestiwn Larry King ym mis Medi 2000 am yr hyn oedd wedi digwydd i'r llong danfor niwclear Rwseg, y Kursk 141, lle boddodd 118 o bobl ar fwrdd y llong ar ôl damwain.
  • Po fwyaf y byddaf yn ei ddysgu am bobl, y mwyaf rwy'n hoffi cŵn - Wedi'i ddatgan yn 2012 yn 'Uwchgynhadledd y Teigr',[8] lle gofynnwyd i Pwtin pam yr oedd yn ymddangos bod ganddo fwy o ddiddordeb mewn lles anifeiliaid nag yn ei weinidogion ei hun.
  • Does na'r ddim fath beth â chyn-asiant KGB - cyfaddefodd Pwtin yn 2007 [9]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. https://www.statista.com/statistics/896181/putin-approval-rating-russia/
  2. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-03-31/russians-embrace-putin-s-ukraine-war-as-kremlin-muzzles-dissent
  3. https://www.nytimes.com/2022/03/31/world/europe/putin-approval-rating-russia.html
  4. "Russia's New Oligarchy: For Putin and Friends, a Gusher of Questionable Deals". PIIE. 2016-03-02.
  5. "Putin: the psychology behind his destructive leadership – and how best to tackle it according to science". The Conversation. 23 Mawrth 2022.
  6. (Saesneg) Top ten Putinisms from previous live marathon Q&A sessions
  7. "9 citaten die veel zeggen over de griezelige denkwereld van Vladimir Poetin". Business Insider. 2017-06-20.
  8. "Poetin redt de wilde tijger". Scientias.nl. 2010-11-24.
  9. "The HUMINT Offensive from Putin's Chekist State". International Journal of Intelligence and CounterIntelligence. 2007-02-19. tt. 258–316. doi:10.1080/08850600601079958. ISSN 0885-0607. Cyrchwyd 2022-02-27. Unknown parameter |nombre= ignored (|first= suggested) (help); Unknown parameter |apellidos= ignored (help)