Hindıstan

Hindıstan
Desmal û Arma
Melumat
Ware	Dewlete
Mıntıqa	Asyaya Veroci
Embıryani	Nepal, Bengladeş, Butan, Myanmar, Pakıstan, Cumhuriyetê Şariê Çini, İndonezya, Sri Lanka û Efğanıstan
İdare	Executive branch of the Government of IndiaParliament of India
Erd	3 287 263 km2
Nıfus	1 326 093 247
Hıkumet	Cumhuriyeto federal
Serdar	Droupadi Murmu
Kodê telefoni	+91
Leteyê saete	Indian Standard Time
Kodê interneti	.in
Zıwano resmi	Hindki û İngılızki
Merş	Jana Gana Mana
Cayo tewr berz	Kanchenjunga
Cayo tewr nızm	Kuttanad
Pere	Indian rupee
Ravêrşiyayışê heqa merdıman	0,63
Xerita

Hindıstan, yew dewleta. Cayê xo verocê Asya dero. Dewleta Hindıstani zaf gırda; dınya de hewtına (7). Zımeyê Hindıstani de Nepal, Tibet, Çin û Buhutan; verocê cı de Okyanuso Hind û Sri Lanka; rocvetış de Bengladeş û Burma; rocawan de Pakıstan û Deryayê Erebi ca gêno. Paytextê Hindıstani Newê Delhiyo. Hindıstan 28 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Hindıstan ezayê Mıletanê Yewbiyayeyan û G20iyo. Sistemê idareyi demokrasiya.

Tarix

Tarixê Hindıstani dewlemendiyo. Tewr verên de Medeniyetê Hindus Valey Hindıstan de ronışte bi. Feqet wextê İsayi ra ravêr (İ.R.) 1500 de eşirê Aryanan ameyi Hindıstan. Dıme ra Yunanan, İranıcan, Ereban û Moğalan Hindıstan işğal kerdo. Seserra 18ıne de şarê Ewropa (Portekizi, Fransızi, İngilizi) ameyi Hindıstan. Feqet serra 1861ıne de Hindıstan pêro biyo koloniyê/mıstemera Britanya. Şarê Hindıstani zaf isyani kerdê; feqet Britanya semedê dinanê Hinduizm û İslam ra kontrolê xo ard. Serra 1947ıne de Mahatma Gandhi eskerê Britanya fetelna. Feqet dewleta Hindıstani biye leteyi, Pakıstan niyayo ro. Semedê Keşmıri ra, beyntarê Pakıstan û Hindıstani hewl niyo.

İklım û sûki

Erdê Hindıstani zaf hira û gırdo. Aye ra iklımê Hindıstani zaf vuriyeno. Zımeyê Hindıstani hem germo, hem zi honıko. Labelê verocê xo zaf germıno, zaf varan vareno. Lasêri zaf zerar danê.

Sûkê gırdi:

• 1. Mumbai, Nıfuse: 12,883,645
• 2. Delhi Newe, Nıfuse: 11,215,130
• 3. Bangalore, Nıfuse: 5,104,047
• 4. Kolkata, Nıfuse: 4,638,350
• 5. Chennai, Nıfuse: 4,352,932

Sûka Mumbai zaf ravêr şiya. Mumbai de bina û banê xeylê berzi estê, sûka doviziyo, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Hindıstaniyo. Mumbai merkezê film û xeceliyayışiyo. Bollywood Mumbai ra zaf nezdiyo.

Nıfus

Nıfusê Hindıstani 1,1 milyaro; dınya de dıyıno (2). % 70 şarê Hindıstani dewıco. Nuşkar û wendoğê xo zaf niyê (%65). Nêweşiya AIDSi Hindıstan de yew problemo gırdo. 5.8 milyoni şarê Hindıstani kewtê nêweşiya AIDSi. Hindıstan de mıxtelıf dini estê: Hinduism, İslam, Musewiye, Xırıstiyaniye, Zerduştiye û Bahai. Zıwanê resmiyi zafê; Hindki, İngilizki û xeylê zıwanê bini.

İqtısad

İqtısadê Hindıstan beno gırd. Her serre iqtısadê Hindıstani % 8 beno pil. Hindıstan zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkerano ra, şırketê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan zaf fabrikan vırazenê. Endustriya komunikasyon, komputer û tıbi Hindıstan de raver şiya.

Çımeyi

• Siteyê Dewleta Hindıstani
• CIA World Factbook - Hindıstan Archived 2005-05-07 at the Wayback Machine