Ζωρζ-Λουί Λεκλέρ ντε Μπυφόν

Γάλλος φυσιοδίφης, μαθηματικός, βιολόγος, κοσμολόγος, φιλόσοφος και συγγραφέας (1707-1788)

Ο Ζωρζ-Λουί Λεκλέρ, κόμης ντε Μπυφόν (Γαλλικά: Georges-Louis Leclerc de Buffon, 1707-1788), γνωστός ως Μπυφόν, ήταν Γάλλος φυσιογνώστης, μαθηματικός, βιολόγος, κοσμολόγος, φιλόσοφος και συγγραφέας.[12]

Ζωρζ-Λουί Λεκλέρ ντε Μπυφόν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Georges-Louis Leclerc de Buffon (Γαλλικά)
Γέννηση7 Σεπτεμβρίου 1707
Μονμπάρ[1]
Θάνατος16 Απριλίου 1788
Παρίσι[2]
ΚατοικίαΓαλλία
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[3][4][5]
Γερμανικά[5]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Ανζέ
Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας
Collège des Godrans
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβοτανολόγος
ηφαιστειολόγος
ορνιθολόγος
φυσικός
μαθηματικός
μεταφραστής
βιολόγος
ζωολόγος
φιλόσοφος
εντομολόγος
αστρονόμος[6]
σκιτσογράφος[7]
συγγραφέας[8]
φυσιοδίφης
Αξιοσημείωτο έργοHistoire naturelle
Επηρεάστηκε απόNicolas Antoine Boulanger
Περίοδος ακμής1722[9] - 1788[9]
Οικογένεια
ΣύζυγοςMarie-Françoise de Saint-Belin-Malain
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα1η έδρα της Γαλλικής Ακαδημίας (1753–1788)[10]
διευθυντής του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι (1738–1788)
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών[11]
ΣυνεργάτηςPhilibert Gueneau de Montbeillard
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και της Γαλλικής Ακαδημίας και συμμετείχε στο πνεύμα του Διαφωτισμού. Οι θεωρίες του επηρέασαν δύο γενιές επιστημόνων φυσιοδιφών, ιδιαίτερα τον Ζαν Μπατίστ Λαμάρκ, τον Ζωρζ Κυβιέ και τον Κάρολο Δαρβίνο. Ο Μπυφόν δημοσίευσε τριάντα έξι τόμους της Φυσικής Ιστορίας του κατά τη διάρκεια της ζωής του και επί πλέον τόμοι με βάση τις σημειώσεις του και την περαιτέρω έρευνά του δημοσιεύθηκαν δύο δεκαετίες μετά το θάνατό του.[13]

Ο Ερνστ Μάυρ έγραψε γι'αυτόν: «Αληθινά, ο Μπυφόν ήταν ο πατέρας όλων των σκέψεων στη φυσική ιστορία στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα».

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Ζωρζ-Λουί Λεκλέρ (αργότερα κόμης ντε Μπυφόν) γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1707 στο Μονμπάρ, στην επαρχία της Βουργουνδίας. Ο πατέρας του Μπενζαμέν Λεκλέρ ήταν ανώτερος κρατικός υπάλληλος και η μητέρα του Αν-Κριστίν Μαρλέν επίσης από οικογένεια δημοσίων αξιωματούχων, διέθετε μόρφωση και ευφυΐα. Το 1714, ο επτάχρονος Μπυφόν κληρονόμησε σημαντική περιουσία από τον θείο της μητέρας του και νονό του. Στη συνέχεια, ο πατέρας του αγόρασε κτηματική έκταση που περιλάμβανε το χωριό Μπυφόν και μετέφερε την οικογένεια στη Ντιζόν αποκτώντας μια έδρα στο Παρλαμέντο (ανώτατο δικαστήριο) της πόλης.

Ο Μπυφόν φοίτησε στο υπό διεύθυνση Ιησουιτών κολλέγιο Γκοντράν της Ντιζόν από την ηλικία των δέκα ετών. Από το 1723 έως το 1726 σπούδασε νομικά στη Ντιζόν, προϋπόθεση για τη συνέχιση της οικογενειακής παράδοσης στη δημόσια διοίκηση. Το 1728 πήγε στο Πανεπιστήμιο της Ανζέ, όπου μελέτησε τον Νεύτωνα, σπούδασε μαθηματικά, ιατρική και βοτανική. Φεύγοντας το 1730 από την Ανζέ για να αποφύγει τις συνέπειες μιας μονομαχίας, κατέφυγε στη Νάντη, όπου έκανε τη γνωριμία του νεαρού Άγγλου δούκα του Κίνγκστον, ο οποίος ήταν σε περιοδεία στην Ευρώπη, και ταξίδεψε μαζί του για ενάμισι χρόνο στη νότια Γαλλία και την Ιταλία, όπου εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και συγκέντρωσε βιβλία και μαθηματικές θεωρίες και την Αγγλία, όπου ο Μπυφόν εξελέγη μέλος της Βασιλικής Εταιρείας.

 
Άγαλμα του Μπυφόν στον Βοτανικό κήπο

Το 1732 μετά το θάνατο της μητέρας του και πριν από τον επικείμενο νέο γάμο του πατέρα του, ο Μπυφόν επέστρεψε στη Ντιζόν για να εξασφαλίσει την κληρονομιά του. Έχοντας προσθέσει το «ντε Μπυφόν» στο όνομά του ενώ ταξίδευε με τον δούκα, αγόρασε ξανά το χωριό Μπυφόν, το οποίο εν τω μεταξύ είχε πουλήσει ο πατέρας του. Με περιουσία περίπου 80.000 λιρών, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να συνεχίσει την επιστήμη, αρχικά κυρίως μαθηματικά και μηχανική, και την αύξηση της περιουσίας του. [14]Μοίραζε τον χρόνο του ανάμεσα στο Παρίσι και το Μονμπάρ, όπου περνούσε οκτώ μήνες κάθε χρόνο και όπου είχε εγκαταστήσει ένα θηριοτροφείο και ένα πτηνοτροφείο, μετατρέποντας ένα από τα υποστατικά του σε εργαστήριο για τα πειράματά του.

Το 1752 ο Μπυφόν παντρεύτηκε τη Μαρί-Φρανσουάζ, κόρη φτωχής αριστοκρατικής οικογένειας από τη Βουργουνδία, η οποία πέθανε το 1769. Ο γιός τους ήταν ιδιαίτερης ευφυΐας και όταν έγινε 17 ετών, ο Μπυφόν ζήτησε από τον φυσιογνώστη Ζαν Μπατίστ Λαμάρκ να τον πάρει στις βοτανικές έρευνές του στην Ευρώπη. Ο γιος του κατέληξε στη γκιλοτίνα το 1794 κατά τη Γαλλική επανάσταση.[15]

Το 1773 του απονεμήθηκε ο τίτλος του κόμη του Μπυφόν.

Ο Ζωρζ-Λουί Λεκλέρ ντε Μπυφόν πέθανε στο Παρίσι στις 16 Απριλίου 1788.

Επιστημονική καριέρα

Επεξεργασία
 
Αποδείξεις της θεωρίας της Γης, στο Μουσείο Μπυφόν, Μονμπάρ, Κοτ-ντ'Ορ, Γαλλία

Το 1732 μετακόμισε στο Παρίσι, όπου γνώρισε τον Βολταίρο και άλλους διανοούμενους. Ενδιαφερόταν ακόμη για τα μαθηματικά και το 1740 εξέδωσε μια μετάφραση του έργου του Νεύτωνα Ροές (Fluxions). Στον πρόλογό του πραγματεύεται τις διαφορές μεταξύ Νεύτωνα και Λάιμπνιτς σχετικά με τον απειροστικό λογισμό. Το πρόβλημα της βελόνας του Μπουφόν στη θεωρία των πιθανοτήτων πήρε το όνομά του. [16]

Το 1734 έγινε δεκτός στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Τότε, ο προστάτης του υπουργός Ναυτιλίας ντε Μωρεπά του ανέθεσε να πραγματοποιήσει έρευνα για την ξυλεία για το πρόγραμμα ναυπηγικής της γαλλικής κυβέρνησης. Λίγο αργότερα, ο Μπουφόν ξεκίνησε μια μακροχρόνια μελέτη, πραγματοποιώντας μερικές από τις πιο ολοκληρωμένες δοκιμές μέχρι σήμερα σχετικά με τις μηχανικές ιδιότητες του ξύλου.

Το 1739, σε ηλικία 32 ετών, διορίστηκε επικεφαλής του παρισινού Βασιλικού Βοτανικού κήπου με τη βοήθεια του υπουργού ναυτιλίας ντε Μωρεπά, θέση που κατείχε μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μετατροπή του κήπου σε σημαντικό ερευνητικό κέντρο και μουσείο. Το διεύρυνε, οργανώνοντας την αγορά γειτονικών χώρων και αποκτώντας νέα βοτανικά και ζωολογικά δείγματα από όλο τον κόσμο. Ο Μωρεπά του ανέθεσε να συντάξει έναν κατάλογο του βασιλικού μουσείου, έργο από το οποίο προέκυψε μια συνολική περιγραφή της φύσης. Αυτό αποτέλεσε το μεγάλο έργο του Μπυφόν, Φυσική Ιστορία, γενική και ειδική. [17]Εργάστηκε σκληρά για τη συγγραφή του και κατά τη διάρκεια της ζωής του κατάφερε να εκδώσει 36 τόμους από τους 50 που σχεδίαζε. Βάσει των σημειώσεων και παρατηρήσεών του επόμενοι τόμοι εκδόθηκαν δύο δεκαετίες μετά το θάνατό του.

Χάρη στη φήμη του ως συγγραφέας, προσκλήθηκε να συμμετάσχει στη δεύτερη μεγάλη ακαδημία του Παρισιού, τη Γαλλική Ακαδημία το 1753, όπου στο λόγο του Συζήτηση περί του ύφους έμεινε διάσημη η φράση του «Το ύφος είναι ο ίδιος ο άνθρωπος» (Le style c'est l'homme même). Το 1768 εξελέγη στην Αμερικανική Φιλοσοφική Εταιρεία.

Αναγνώριση - Υστεροφημία

Επεξεργασία
 
Ανδριάντας του Μπυφόν στο Λούβρο, ανάμεσα στους 86 Επιφανείς Άνδρες της Γαλλίας

Στο Παρίσι, ο Μπυφόν έχαιρε πλήρους αναγνώρισης στη βασιλική αυλή: ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ και ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ τον υποστήριζαν πάντα, η μαρκησία ντε Πομπαντούρ τον θαύμαζε απεριόριστα.[18]

Οι μεγαλύτεροι ηγεμόνες έδειξαν ιδιαίτερο θαυμασμό γι 'αυτόν, όπως δείχνει το ακόλουθο ανέκδοτο: Ενώ κάποτε ήταν άρρωστος, τον επισκέφθηκε στο σπίτι του ο αυτοκράτορας Ιωσήφ Β΄, ο οποίος εμφανίστηκε ως σεμνός μαθητής του φυσιοδίφη. Ενώ ο Μπυφόν ήθελε να ντυθεί για να υποδεχθεί τον ηγεμόνα με αξιοπρέπεια, αυτός του απάντησε: «Όχι, όχι, όταν ένας δάσκαλος δέχεται τον μαθητή του, δεν πρέπει να εκτελέσει καμία επισημότητα γι 'αυτόν.»[19] Η φήμη του Μπυφόν ήταν τέτοια που στο τέλος της ζωής του, οι μεγαλύτεροι ηγεμόνες, ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας, η αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας, οι βασιλιάδες της Δανίας και της Πολωνίας, του έκαναν πολύτιμα δώρα.

Όμως, η αναγνώριση του Μπυφόν από τους συγχρόνους του δεν ήταν καθολική. Παρότι οι ηγεμόνες και το κοινό τον θαύμαζε, οι θεολόγοι δεν δέχονταν τις απόψεις του για τη γεωλογική ιστορία, καθώς ο Μπυφόν πρόβαλε τις ομοιότητες ανθρώπων και πιθήκων και μάλιστα μίλησε για κοινή καταγωγή του ανθρώπου και των πιθήκων. Άλλοι αμφισβητούσαν τις απόψεις του για τις ικανότητες των ζώων. Αντιμετώπισε επίσης αμφισβήτηση εκ μέρους των φυσιογνωστών, των μαθηματικών, χημικών και αστρονόμων, ακόμη και των φιλοσόφων. Ο Ντ'Αλαμπέρ τον αποκαλούσε «ο μεγάλος λογοπλόκος».

Στη εποχή μας αναγνωρίζεται ότι η επίδραση του Μπυφόν σε μερικά πεδία της φυσικής επιστήμης υπήρξε μακροπρόθεσμη. Ήταν ο πρώτος που ανασυνέθεσε τη γεωλογική ιστορία σε περιόδους εξέλιξης, στο έργο Εποχές της φύσης (1778). Εισήγαγε την έννοια των εξαφανισμένων ειδών και έτσι προσέφερε στην ανάπτυξη της παλαιοντολογίας. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τη θεωρία ότι οι πλανήτες δημιουργήθηκαν σε μια σύγκρουση του Ήλιου με έναν κομήτη, οι αναζητήσεις του άνοιξαν ευρύτατα πεδία γνώσης που εξερευνήθηκαν αργότερα. Η Φυσική Ιστορία του ήταν το πρώτο έργο που παρουσίασε τα μέχρι εκείνη την εποχή απομονωμένα και ασύνδετα γεγονότα της φυσικής ιστορίας σε μια γενικά κατανοητή μορφή.[15]

Αστρονομική ονοματολογία

Επεξεργασία
  • Ο σεληνιακός κρατήρας Μπυφόν πήρε το όνομά του.[20]
  • Ο αστεροειδής (7420) Μπυφόν ονομάσθηκε επίσης προς τιμήν του.[21]

Συγγραφικό έργο

Επεξεργασία
 
Το ελάφι, εικονογράφηση για τη Φυσική ιστορία, γενική και ειδική.
  • Histoire naturelle, générale et particulière, avec la description du Cabinet du Roy, (Φυσική ιστορία, γενική και ειδική), που περιλαμβάνει:
    • De la manière d'étudier l'histoire naturelle, suivi de la Théorie de la Terre, 1749 (Σχετικά με τον τρόπο μελέτης της φυσικής ιστορίας, ακολουθούμενη από τη Θεωρία της Γης)
    • Histoire générale des animaux, 1749 (Γενική ιστορία των ζώων)
    • Histoire naturelle de l'homme, 1749 (Φυσική ιστορία του ανθρώπου)
    • Les quadrupèdes, 1753-1767 (Τα τετράποδα)
    • Histoire naturelle des oiseaux, 1770-1783 (Φυσική ιστορία των πουλιών)
    • Histoire naturelle des minéraux, 1783-1788, contenant le Traité de l'aimant et de ses usages (Φυσική ιστορία των ορυκτών, που περιέχει την Πραγματεία για τον μαγνήτη και τις χρήσεις του.
    • Les suppléments, 1774-1789 (Τα Συμπληρώματα, όπου συμπεριλαμβάνονται οι Εποχές της Φύσης (les Époques de la nature) από το 1778.
  • Discours sur le style, (Ομιλία για το στυλ, ομιλία που δόθηκε στη Γαλλική Ακαδημία την ημέρα της εισόδου του, στις 25 Αυγούστου 1753.
  • Mémoires de mathématique et de physique (Απομνημονεύματα μαθηματικών και φυσικής, που περιλαμβάνονται στα μητρώα της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών):
    • De la cause de l'excentricité des couches ligneuses qu'on aperçoit quand on coupe horizontalement le Tronc d'un Arbre; de l'inégalité d'épaisseur, & du différent nombre de ces couches, tant dans le bois formé que dans l'aubier, 1737 (Περί της αιτίας της εκκεντρότητας των ξυλωδών στρωμάτων που αντιλαμβάνεται κανείς όταν κόβει οριζόντια τον κορμό ενός δέντρου. περί της ανισότητας του πάχους και του διαφορετικού αριθμού αυτών των στρωμάτων, τόσο στο διαμορφωμένο ξύλο όσο και στον κορμό)
    • Des différents effets que produisent sur les Végétaux, les grandes gelées d'Hiver & les petites gelées du Printemp, 1737 (Περί των διαφορετικών αποτελεσμάτων στα φυτά από τους μεγάλους χειμερινούς παγετούς και τους μικρούς παγετούς της άνοιξης).
    • Moyen facile d'augmenter la solidité, la force et la durée du bois, 1738 (Εύκολος τρόπος για να αυξηθεί η σταθερότητα, η δύναμη και η ζωή του ξύλου).
    • Mémoire sur la conservation et le rétablissement des forests, 1739 (Υπόμνημα για τη διατήρηση και την αποκατάσταση των δασών)
    • Expériences sur la force du bois, 1740 (Πειράματα για την αντοχή του ξύλου)
    • Expériences sur la force du bois, 1741 (Πειράματα για την αντοχή του ξύλου)
    • Dissertation sur les couleurs accidentelles, 1743 (Διατριβή σε τυχαία χρώματα)
    • Mémoire sur la culture des forests, 1745 (Υπόμνημα για τον πολιτισμό των δασών)
    • Réflexions sur la loi de l'attraction, 1745 (Σκέψεις για το νόμο της έλξης)
    • Addition au mémoire qui a pour titre: Réflexions sur la Loi de l'Attraction, 1745 (Προσθήκη στο υπόμνημα με τίτλο: Σκέψεις για το νόμο της έλξης)
    • Seconde Addition au Mémoire qui a pour titre : Réflexions sur la Loi de l'Attraction, 1745 (Δεύτερη προσθήκη στο υπόμνημα με τίτλο: Σκέψεις για το νόμο της έλξης)
    • Invention des miroirs ardens, pour brusler à une grande distance, 1747
    • Découverte de la liqueur séminale dans les femelles vivipares et du réservoir qui la contient, 1748
    • Nouvelle invention de miroirs ardens, 1748.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. www.divaantwerp.be/nl/collection/zoek-in-de-collectie/s8766/actor/buffon-georges-louis. Ανακτήθηκε στις 24  Νοεμβρίου 2022.
  2. archives.cotedor.fr/v2/ark:/71137/g632be0689dfd9a01a522707d642a7f7f/cf28ed8a79d9e21aab4327b403d4035f/569/ZnJhZDAyMV80MjRfNW1pMjFyMDA1XzA1NjkuanBn.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11894464v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. CONOR.SI. 30505315.
  5. 5,0 5,1 CONOR.SI. 278389347.
  6. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  7. Bord, deel uitmakend van servies, gedecoreerd met vogels, 'Le Saite', 1829 1829. Ανακτήθηκε στις 5  Δεκεμβρίου 2021.
  8. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  9. 9,0 9,1 9,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 424966. Ανακτήθηκε στις 6  Σεπτεμβρίου 2022.
  10. «Académie française». (Γαλλικά) academie-francaise.fr. georges-louis-leclerc-comte-de-buffon. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2020.
  11. «Members of the American Academy Listed by election year, 1780-1799». (Αγγλικά) Members of the American Academy Listed by election year, 1780-1799. Αμερικανική Ακαδημία των Τεχνών και Επιστημών.
  12. . «britannica.com/biography/Georges-Louis-Leclerc-comte-de-Buffon». 
  13. Farber, Paul (2000). Finding Order in Nature. Baltimore: Johns Hopkins University Press. p. 14.
  14. Otis E. Fellows and Stephen F. Milliken, Buffon, Twayne’s World Authors Series; TWAS 243 (New York: Twayne Publishers, 1972), 40-50.
  15. 15,0 15,1 Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ. 44, σελ. 155-156
  16. . «scientificlib.com/gr/Mathimatika/Βελόνα του Buffon». 
  17. . «evolution.berkeley.edu/Old Earth, Ancient Life: Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon». 
  18. . «ucmp.berkeley.edu/history/buffon». 
  19. Camille, Paganel, Histoire de Joseph ΙΙ, empereur d'Allemagne, Milan, 1843, 572 p., p. 293-294
  20. . «planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/910/Gazetteer of Planetary Nomenclature». 
  21. . «ssd.jpl.nasa.gov/7420 Buffon (1991 RP11)».