Ανατολικό Πακιστάν
Το Ανατολικό Πακιστάν ήταν η ανατολική επαρχιακή πτέρυγα του Πακιστάν μεταξύ 1955 και 1971, καλύπτοντας το έδαφος της σύγχρονης χώρας του Μπαγκλαντές. Συνόρευε με την Ινδία και τη Βιρμανία, με ακτογραμμή στον κόλπο της Βεγγάλης.
Η Ανατολική Βεγγάλη μετονομάστηκε σε Ανατολικό Πακιστάν στο σύστημα Μία Μονάδα του Πρωθυπουργού Μοχάμεντ Αλί της Μπόγκρα. Το Σύνταγμα του Πακιστάν του 1956 αντικατέστησε τη βρετανική μοναρχία με μια ισλαμική δημοκρατία. Ο Βεγγαλέζος πολιτικός Χ. Σ. Σουραουάρντι υπηρέτησε ως Πρωθυπουργός του Πακιστάν μεταξύ 1956 και 1957. Ο επίσης Βεγγαλέζος Ισκάνταρ Μίρζα έγινε ο πρώτος Πρόεδρος του Πακιστάν. Το πακιστανικό πραξικόπημα του 1958 έφερε τον στρατηγό Αγιούμπ Χαν στην εξουσία. Ο Χαν αντικατέστησε τον Μίρζα ως πρόεδρο και ξεκίνησε καταστολή εναντίον των φιλοδημοκρατικών ηγετών. Ο Χαν ενέκρινε το Σύνταγμα του Πακιστάν του 1962, το οποίο κατήργησε τη καθολική ψηφοφορία. Μέχρι το 1966, ο Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν εμφανίστηκε ως ο πρωταγωνιστής ηγέτης της αντιπολίτευσης στο Πακιστάν και ξεκίνησε το κίνημα Έξι Σημείων για αυτονομία και δημοκρατία. Η εξέγερση του 1969 στο ανατολικό Πακιστάν συνέβαλε στην ανατροπή του Αγιούμπ Χαν. Ένας άλλος στρατηγός, Γιάχια Χαν, σφετερίστηκε την προεδρία και έθεσε σε ισχύ τον στρατιωτικό νόμο. Το 1970, ένας μεγάλος τροπικός κυκλώνας έπληξε το ανατολικό Πακιστάν, προκαλώντας μεγάλες απώλειες. Την ίδια χρονιά, ο Γιάχια Χαν διοργάνωσε τις πρώτες γενικές εκλογές του Πακιστάν. Ο Σύνδεσμος Αουάμι πρωτοεμφανίστηκε ως το μοναδικό μεγάλο κόμμα, ακολουθούμενο από το Πακιστανικό Λαϊκό Κόμμα. Η στρατιωτική χούντα σταμάτησε να δέχεται τα αποτελέσματα, οδηγώντας σε πολιτική ανυπακοή, τον Απελευθερωτικό Πόλεμο του Μπαγκλαντές και τη γενοκτονία του 1971 στο Μπαγκλαντές.[1] Το Ανατολικό Πακιστάν αποσχίστηκε με τη βοήθεια της Ινδίας.
Η Επαρχιακή Συνέλευση του Ανατολικού Πακιστάν ήταν το νομοθετικό σώμα της δημοκρατίας.
Λόγω της στρατηγικής σημασίας του Ανατολικού Πακιστάν, η Ένωση του Πακιστάν ήταν μέλος του Οργανισμού Συνθήκης της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η οικονομία του Ανατολικού Πακιστάν αυξήθηκε κατά μέσο όρο 2.6% μεταξύ 1960 και 1965. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επένδυσε περισσότερα κεφάλαια και ξένη βοήθεια στο Δυτικό Πακιστάν, αν και το Ανατολικό Πακιστάν παρήγαγε σημαντικό μερίδιο των εξαγωγών. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Αγιούμπ Χαν πραγματοποίησε σημαντική εκβιομηχάνιση στο ανατολικό Πακιστάν. Το φράγμα Καπτάι χτίστηκε το 1965. Το Ανατολικό Διυλιστήριο ιδρύθηκε στη Τσιταγκόνγκ. Η Ντάκα έγινε δεύτερη πρωτεύουσα του Πακιστάν και σχεδιάστηκε ως η έδρα του εθνικού κοινοβουλίου. Η κυβέρνηση προσέλαβε τον Αμερικανό αρχιτέκτονα Λούις Καχν να σχεδιάσει το συγκρότημα της εθνοσυνέλευσης στη Ντάκα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μία Ενότητα και Ισλαμική Δημοκρατία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1955, ο πρωθυπουργός Μοχαμάντ Αλί Μπόγκρα εφάρμοσε το σύστημα Μία Ενότητα, το οποίο συγχώνευσε τις τέσσερις δυτικές επαρχίες σε μια ενιαία μονάδα, το Δυτικό Πακιστάν. Η Ανατολική Βεγγάλη μετονομάστηκε σε Ανατολικό Πακιστάν.
Το Πακιστάν ολοκλήρωσε το καθεστώς του ως ντομίνιον και υιοθέτησε ένα δημοκρατικό σύνταγμα το 1956, το οποίο κήρυξε μια ισλαμική δημοκρατία. Ο λαϊκιστής ηγέτης Χ. Σ. Σουχραουάρντι του Ανατολικού Πακιστάν διορίστηκε πρωθυπουργός του Πακιστάν. Από τη στιγμή που έγινε ο πρωθυπουργός, ο Σουχραουάρντι ξεκίνησε νομικό έργο αναβιώνοντας το κοινό εκλογικό σύστημα. Υπήρξε έντονη αντίδραση και δυσαρέσκεια στο κοινό εκλογικό σύστημα στο Δυτικό Πακιστάν. Ο Μουσουλμανικός Σύνδεσμος είχε πάρει την αιτία στο κοινό και άρχισε να ζητά την εφαρμογή ξεχωριστού συστήματος εκλογέων. Σε αντίθεση με το Δυτικό Πακιστάν, το κοινό εκλογικό σώμα ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στο ανατολικό Πακιστάν. Η διαμάχη με το Μουσουλμανικό Σύνδεσμο για τη δημιουργία του κατάλληλου εκλογικού σώματος προκάλεσε προβλήματα στην κυβέρνησή του.
Το συνταγματικά υποχρεωμένο Πρόγραμμα Εθνικής Οικονομικής Επιτροπής (Πρόγραμμα ΕΟΕ) ανεστάλη αμέσως από τον πρωθυπουργό Σουχραουάρντι παρά τις κρατήσεις από τις τέσσερις επαρχίες του Δυτικού Πακιστάν το 1956. Ο Σουχραουάρντι τάχθηκε υπέρ των πενταετών σχεδίων που δημιουργούνταν από την ΕΣΣΔ για την συγκέντρωση της εθνικής οικονομίας. Κατά την άποψη αυτή, η οικονομία του ανατολικού Πακιστάν συγκεντρώθηκε γρήγορα και όλοι οι σημαντικοί οικονομικοί σχεδιασμοί μετατοπίστηκαν στο Δυτικό Πακιστάν.
Οι προσπάθειες που οδηγούσαν στην κεντροποίηση της οικονομίας αντιμετώπισαν μεγάλες αντιδράσεις στο Δυτικό Πακιστάν, όπου η μονοπωλιακή ελίτ και η επιχειρηματική κοινότητα αρνήθηκαν έντονα να εφαρμόσουν τις πολιτικές του. Στα οικονομικά κέντρα του Δυτικού Πακιστάν όπως το Καράτσι, η Λαχόρη, η Κέτα και Πεσαουάρ σημειώθηκαν σημαντικές εργατικές απεργίες κατά των οικονομικών πολιτικών του Σουχραουάρντι, υποστηριζόμενες από την επιχειρηματική κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα.
Επιπλέον, προκειμένου να εκτρέψει την προσοχή από το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα Μία Ενότητα, ο πρωθυπουργός Σουχραουάρντι προσπάθησε να σταματήσει τις κρίσεις καλώντας μια μικρή ομάδα επενδυτών να δημιουργήσουν μικρές επιχειρήσεις στη χώρα. Παρά τις πολλές πρωτοβουλίες και την παύση του προγράμματος ΕΟΕ, η πολιτική θέση και η εικόνα του Σουχραουάρντι επιδεινώθηκε στις τέσσερις επαρχίες του Δυτικού Πακιστάν. Πολλοί εθνικιστές ηγέτες και ακτιβιστές του Μουσουλμανικού Συνδέσμου φοβήθηκαν με την αναστολή του συνταγματικά υποχρεωμένου Προγράμματος ΕΟΕ. Οι επικριτές του και οι ηγέτες του Μουσουλμανικού Συνδέσμου παρατήρησαν ότι με την αναστολή του προγράμματος απονομής ΕΟΕ, ο Σουχραουάρντι προσπάθησε να δώσει περισσότερα οικονομικά κονδύλια, ενισχύσεις, επιχορηγήσεις και ευκαιρίες στο Ανατολικό Πακιστάν απ'ότι στο Δυτικό Πακιστάν. Κατά τις τελευταίες ημέρες της πρωθυπουργικής θητείας του, ο Σουχραουάρντι προσπάθησε να μειώσει τις οικονομικές ανισότητες μεταξύ των ανατολικών και δυτικών πτερύγων της χώρας, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Προσπάθησε επίσης ανεπιτυχώς να ανακουφίσει την έλλειψη τροφίμων στη χώρα.
Ο Σουχραουάρντι βελτίωσε τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Σουχραουάρντι προώθησε επίσης τις σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η συμβολή του στη διαμόρφωση του συντάγματος του 1956 στο Πακιστάν ήταν σημαντική καθώς διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην ενσωμάτωση των διατάξεων για τις πολιτικές ελευθερίες και τη καθολική ψηφοφορία για ενήλικες σύμφωνα με την προσήλωσή του στην κοινοβουλευτική μορφή της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Εποχή του Αγιούμπ Χαν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1958, ο πρόεδρος Ισκαντάρ Μίρζα επέβαλε στρατιωτικό νόμο στο πλαίσιο στρατιωτικού πραξικοπήματος από τον επικεφαλής του στρατού του Πακιστάν Αγιούμπ Χαν. Λίγες μέρες αργότερα εξορίστηκε αναγκαστικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο στρατηγός Αγιούμπ Χαν δικαιολόγησε τις ενέργειές δηλώνοντας στο εθνικό ραδιόφωνο ότι: «οι ένοπλες δυνάμεις και ο λαός απαίτησαν ένα καθαρό διάλειμμα με το παρελθόν ...». Μέχρι το 1962, ο στρατιωτικός νόμος συνεχίστηκε, ενώ ο Αγιούμπ Χαν εκκαθάρισε πολλούς πολιτικούς και δημόσιους υπαλλήλους από την κυβέρνηση και τους αντικατέστησε με στρατιωτικούς αξιωματικούς. Ο Αγιούμπ ονόμασε το καθεστώς του ως "επανάσταση για να καθαρίσει το χάος της μαύρης αγοράς και της διαφθοράς". Ο Χαν αντικατέστησε τον Μίρζα ως πρόεδρο και έγινε ισχυρός ηγέτης της χώρας για έντεκα χρόνια. Ο στρατιωτικός νόμος συνεχίστηκε μέχρι το 1962, όταν η κυβέρνηση του Αγιούμπ Χαν δημιούργησε ένα συνταγματική επιτροπή υπό τον επικεφαλής δικαστή του Πακιστάν Μουχάμαντ Σαχαμπουντίν, αποτελούμενο από δέκα ανώτερους δικαστές, πέντε από το ανατολικό και πέντε από το δυτικό Πακιστάν. Στις 6 Μαΐου 1961, η Επιτροπή έστειλε το σχέδιό της στον Πρόεδρο Αγιούμπ Χαν,
Τον Ιανουάριο του 1962, το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε τελικά το κείμενο του νέου συντάγματος, που εκδόθηκε από τον Πρόεδρο Αγιούμπ Χαν την 1η Μαρτίου 1962 και τέθηκε σε ισχύ στις 8 Ιουνίου 1962. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1962, το Πακιστάν έγινε προεδρική δημοκρατία. Η καθολική ψηφοφορία καταργήθηκε υπέρ ενός συστήματος που ονομάζεται «βασική δημοκρατία». Κάτω από το αυτό το σύστημα, ένα εκλεκτορικό κολέγιο θα είναι υπεύθυνο για την εκλογή του προέδρου και της εθνικής συνέλευσης. Το Σύνταγμα του 1962 δημιούργησε κυβερνητικό σύστημα στο Δυτικό και Ανατολικό Πακιστάν. Κάθε επαρχία είχε τις δικές της χωριστές επαρχιακές κυβερνήσεις. Το σύνταγμα όριζε κατανομή των εξουσιών μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των επαρχιών. Η Φατίμα Τζίνα έλαβε ισχυρή υποστήριξη από το Ανατολικό Πακιστάν κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης προσπάθειάς της να κερδίσει τον Αγιούμπ Χαν στις προεδρικές εκλογές του 1965.
Η Ντάκα χαρακτηρίστηκε ως δεύτερη πρωτεύουσα του Πακιστάν το 1962. Η Ντάκα ορίστηκε νομοθετική πρωτεύουσα και ο Λουίς Καν προσλήφθηκε για να σχεδιάσει το συγκρότημα της εθνοσυνέλευσης. Ο πληθυσμός της Ντάκα αυξήθηκε στη δεκαετία του 1960. Η βιομηχανία πετρελαίου αναπτύχθηκε με την ίδρυση του Ανατολικού Διυλιστηρίου στην πόλη λιμάνι Τσιταγκόνγκ. Η βιομηχανία φυσικού αερίου επίσης αναπτύχθηκε.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]