Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εμβολιασμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νεαρό κορίτσι λίγο πριν τον εμβολιασμό στο πάνω μέρος του χεριού της

Ο όρος εμβολιασμός αναφερεται στην εισαγωγή εμβολίου σε οργανισμό με σκοπό την ανοσοποίησή του σε ορισμένη νόσο ή την ανάπτυξη και βελτίωση των δυνάμεων του ανοσοποιητικού του συστήματος. Το εμβόλιο ανάλογα με την βιοτεχνολογία με την οποία αναπτύχθηκε περιέχει μικροοργανισμούς ή ιούς σε αποδυναμωμένη, ζωντανή ή νεκρή κατάσταση ή πρωτεΐνες ή τοξίνες ή άλλες ουσίες από τον μικροοργανισμό ο οποίος προκαλεί τη νόσο.

Η χορήγηση όλων των εμβολίων, πρέπει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και πιο συγκεκριμένα ιατρούς ή νοσηλευτές.

Τονώνει την προσαρμοστική ανοσία ενός οργανισμού βοηθώντας στην πρόληψη της μόλυνσης από μολυσματική ασθένεια. Όταν ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί προκύπτει η ανοσία της αγέλης. Η ανοσία της αγέλης προστατεύει εκείνους που μπορεί να βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή και να μην μπορούν να εμβολιαστούν επειδή ακόμη και μια αποδυναμωμένη έκδοση μπορεί να τους βλάψει.[1] Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έχει ευρέως μελετηθεί και ελεγχθεί.[2][3][4] Ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη μολυσματικών ασθενειών.[5][6][7][8] Η εξαπλωμένη ανοσία λόγω του εμβολιασμού ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την παγκόσμια εξάλειψη της ευλογιάς και την εξάλειψη ασθενειών όπως η πολιομυελίτιδα και ο τέτανος στις περισσότερες περιοχές του κόσμου.

Πιθανότατα η πρώτη προσπάθεια για την ανοσοποίηση ατόμων από κάποια ασθένεια ήταν η ευλογιά. Η πρώτη χρήση υλικού από ασθενή για την ανοσοποίηση ενός υγιούς ατόμου μέσω μιας προληπτικής μόλυνσης έγινε τον 16ο αιώνα στην Κίνα.[9] Η ευλογιά ήταν η πρώτη ασθένεια για την οποία δημιουργήθηκε εμβόλιο.[10][11] Αν και τουλάχιστον έξι άνθρωποι είχαν χρησιμοποιήσει τις ίδιες αρχές μερικά χρόνια νωρίτερα, το εμβόλιο της ευλογιάς εφευρέθηκε το 1796 από τον Άγγλο ιατρό Έντουαρντ Τζένερ. Ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του και ο οποίος παρείχε συμβουλές για την παραγωγή.[12] Ο Λουί Παστέρ προώθησε την έννοια μέσα από το έργο του στη μικροβιολογία. Η ευλογιά ήταν μεταδοτική και θανατηφόρα ασθένεια, διότι ένα ποσοστό ανάμεσα στο 20-60% όσων προσβάλλονταν -και πάνω από το 80% των παιδιών- πέθαιναν.[13] Όταν η ευλογιά εξαλείφθηκε οριστικά το 1979, είχε ήδη στοιχίσει στην ζωή σε 300 με 500 εκατομμύρια άτομα τον 20ο αιώνα.[14][15][16]

Στην καθημερινή γλώσσα ο εμβολιασμός και η ανοσοποίηση έχουν παρόμοια σημασία. Οι προσπάθειες εμβολιασμού έχουν αντιμετωπιστεί με κάποια απροθυμία για επιστημονικούς, ηθικούς, πολιτικούς, υγειονομικούς ή θρησκευτικούς λόγους, παρόλο που καμία θρησκεία δεν απορρίπτει τον εμβολιασμό και άλλες τον θεωρούν υποχρέωση λόγω της δυναμικής διάσωσης ζωών από τον εμβολιασμό.[17] Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις περιπτώσεις επιβλαβών ενεργειών εμβολίου, οι εμβολιαζόμενοι αποζημιωνονται από θεσμοθετημένο εθνικό πρόγραμμα αποζημίωσης. Η επιτυχία των πρώτων εμβολιασμών οδήγησε στην μαζική αποδοχή των εμβολιασμών και οι εκστρατείες μαζικού εμβολιασμού μείωσαν συντριπτικά τα κρούσματα πολλών ασθενειών σε πολλές γεωγραφικές περιοχές.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Herd immunity (Herd protection) | Vaccine Knowledge». vk.ovg.ox.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2020. 
  2. ↑ Fiore, Anthony E.· Bridges, Carolyn B. (2009). Seasonal influenza vaccines. 333. σελίδες 43–82. ISBN 978-3-540-92164-6. 
  3. ↑ «Evaluating the impact of human papillomavirus vaccines». Vaccine 27 (32): 4355–62. July 2009. doi:10.1016/j.vaccine.2009.03.008. PMID 19515467. 
  4. ↑ «Varicella zoster virus vaccines: effective, but concerns linger». Canadian Journal of Ophthalmology 44 (4): 379–84. August 2009. doi:10.3129/i09-126. PMID 19606157. 
  5. ↑ A CDC framework for preventing infectious diseases (PDF). United States Centers for Disease Control and Prevention. Οκτωβρίου 2011. Vaccines are our most effective and cost-saving tools for disease prevention, preventing untold suffering and saving tens of thousands of lives and billions of dollars in healthcare costs each year 
  6. ↑ «Vaccines and Infectious Diseases: Putting Risk into Perspective». American Medical Association Briefing on Microbial Threats. National Press Club Washington, DC. 1 Ιουνίου 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2010. Vaccines are the most effective public health tool ever created. 
  7. ↑ «Vaccine-preventable diseases». Public Health Agency of Canada. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2012. Vaccines still provide the most effective, longest-lasting method of preventing infectious diseases in all age groups 
  8. ↑ «NIAID Biodefense Research Agenda for Category B and C Priority Pathogens» (PDF). United States National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Vaccines are the most effective method of protecting the public against infectious diseases. 
  9. ↑ Williams 2010, σελ. 60.
  10. ↑ «A brief history of vaccines and vaccination». Revue Scientifique et Technique 26 (1): 29–48. April 2007. doi:10.20506/rst.26.1.1724. PMID 17633292. 
  11. ↑ «The smallpox story: life and death of an old disease». Microbiological Reviews 47 (4): 455–509. December 1983. doi:10.1128/MMBR.47.4.455-509.1983. PMID 6319980. 
  12. ↑ «[Peter Plett and other discoverers of cowpox vaccination before Edward Jenner»] (στα γερμανικά). Sudhoffs Archiv 90 (2): 219–32. 2006. PMID 17338405. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 February 2008. https://web.archive.org/web/20080215171503/http://lib.bioinfo.pl/meid:4459. Ανακτήθηκε στις 12 March 2008. 
  13. ↑ «Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination». Proceedings 18 (1): 21–5. January 2005. doi:10.1080/08998280.2005.11928028. PMID 16200144. 
  14. ↑ Koplow, David A. (2003). Smallpox: the fight to eradicate a global scourge. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-24220-3. 
  15. ↑ «UC Davis Magazine, Summer 2006: Epidemics on the Horizon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2008. 
  16. ↑ How Poxviruses Such As Smallpox Evade The Immune System, ScienceDaily.com, 1 February 2008.
  17. ↑ McNeil, Donald G. (26 Απριλίου 2019). «Religious Objections to the Measles Vaccine? Get the Shots, Faith Leaders Say». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εμβολιασμός&oldid=9399852"