Ιστορία των Εβραίων στην Εσθονία
Η παρουσία των Εβραίων στην Εσθονία καταγράφεται για πρώτη φορά από τον 14ο αιώνα.[1] Το 19ο αιώνα, εγκαταστάθηκαν σημαντικοί εβραϊκοί πληθυσμοί, έπειτα από ένα διάταγμα (του 1865) του Τσάρου Αλέξανδρου Β΄ της Ρωσίας, όπου επέτρεπε σε Εβραίους να εγκατασταθούν σε οποιοδήποτε σημείο της Αυτοκρατορίας επιθυμούσαν.[2] Εκείνες οι ομάδες και οι απόγονοί τους ήταν αυτοί που ίδρυσαν τις πρώτες εβραϊκές κοινότητες στην Εσθονία.[3][4] Η κοινότητα του Ταλίν είχε ιδρυθεί ήδη από το 1830. Η κοινότητα του Τάρτου ιδρύθηκε το 1866, όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι πρώτες πενήντα οικογένειες Εβραίων. Το 1883 κατασκευάστηκε η συναγωγή του Ταλίν και, το 1901, εκείνη του Τάρτου.[5] Και οι δύο συναγωγές καταστράφηκαν από πυρκαγιά, κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.[6][7]
Ο εβραϊκός πληθυσμός εξαπλώθηκε και σε άλλες εσθονικές πόλεις, όπου ανεγέρθηκαν χώροι λατρείας (σε Βάλγκα, Πάρνου και Βιλιάντι) και ιδρύθηκαν νεκροταφεία. Τα πρώτα σχολεία οργανώθηκαν στο Ταλίν κατά τη δεκαετία του 1880. Η πλειοψηφία των Εβραίων εκείνη την εποχή αποτελούνταν από μικρούς εμπόρους και τεχνίτες, ενώ πολύ λίγοι γνώριζαν επιστήμες.[8] Αυτό άρχισε να αλλάζει στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν αρκετοί Εβραίοι εισήλθαν στο Πανεπιστήμιο του Τάρτου και αργότερα συνέβαλαν σημαντικά στην αναβίωση του εβραϊκού πολιτισμού και της παιδείας. Το 1917 ιδρύθηκε η Εβραϊκή Δραματική Λέσχη του Τάρτου.[9][10]
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η πολιτιστική αυτονομία των Εβραίων, μαζί με όλα τα θεσμικά της όργανα, εξαφανίστηκαν. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1940 έκλεισαν όλες οι οργανώσεις, οι σύλλογοι, τα σωματεία και οι εταιρείες. Οι εβραϊκές επιχειρήσεις εθνικοποιήθηκαν. Ένας σχετικά μεγάλος αριθμός Εβραίων (350-450, περίπου το 10% του συνολικού εβραϊκού πληθυσμού) μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Ρωσία και έκτοτε χάνονται τα ίχνη από τους περισσότερους.[11][12]
Περίπου το 75% της εβραϊκής κοινότητας της Εσθονίας κατάφερε να διαφύγει στη Σοβιετική Ένωση, κατά την εισβολή των Γερμανών στη χώρα (καλοκαίρι 1941). Σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι (περίπου 950-1.000 άτομα) είχαν σκοτωθεί μέχρι το τέλος του 1941. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται ο ραββίνος της Εσθονίας, ο καθηγητής Εβραϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τάρτου, άτομα με νοητική υστέρηση και μια σειρά βετεράνων του Εσθονικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Ελάχιστοι από αυτούς είναι γνωστό ότι κατάφεραν να επιβιώσουν από τον πόλεμο.[13]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Jewish History in Estonia Αρχειοθετήθηκε 18 October 2016 στο Wayback Machine. at www.jewishvirtuallibrary.org
- ↑ http://www.jewishencyclopedia.com/articles/1131-alexander-ii-nikolaievich-emperor-of-russia
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.
- ↑ http://www.kantorcenter.tau.ac.il/estonia-0
- ↑ https://muuseum.jewish.ee/Gallery1/thumbnails.php?album=123
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.
- ↑ https://www.visittallinn.ee/eng/visitor/see-do/sightseeing/pid-175656/the-tallinn-synagogue
- ↑ https://estonianworld.com/life/remembering-the-once-vibrant-jewish-community-of-estonia/
- ↑ https://muuseum.jewish.ee/Catalog_eng.pdf
- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/estonia-virtual-jewish-history-tour
- ↑ Weiss-Wendt, Anton (1998). The Soviet Occupation of Estonia in 1940–41 and the Jews Αρχειοθετήθηκε 26 March 2009 στο Wayback Machine.. Holocaust and Genocide Studies 12.2, 308–325.
- ↑ Berg, Eiki (1994). The Peculiarities of Jewish Settlement in Estonia. GeoJournal 33.4, 465–470.
- ↑ Conclusions of the Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity Αρχειοθετήθηκε 21 June 2007 στο Wayback Machine. - Phase II: The German occupation of Estonia in 1941–1944 Αρχειοθετήθηκε 29 June 2007 στο Wayback Machine.