Κράνη

Κράνη
Είδος	αρχαιολογική θέση και πόλις
Γεωγραφικές συντεταγμένες	38°9′51″N 20°30′56″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αργοστολίου
Χώρα	Ελλάδα
Προστασία	αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Κράνη βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του κόλπου του Κουτάβου, σε απόσταση 1 χλμ. από το Αργοστόλι της Κεφαλονιάς.

Έχει ξεκινήσει η διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου από τη ΛΕ' ΕΠΚΑ. Ο χώρος είναι προσβάσιμος από το μέσον περίπου του "γύρου του Κουτάβου", στο σημείο όπου βρίσκεται το υδραγωγείο. Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου υπάρχει ενημερωτική πινακίδα για την ακρόπολη και το οχυρωματικό τείχος με τοπογραφικό διάγραμμα και φωτογραφίες των κυριότερων στοιχείων του χώρου.

Δεξιά από το μονοπάτι που οδηγεί στην ακρόπολη υπάρχουν τα ερείπια της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας, ενώ υπάρχουν στοιχεία ότι στην αρχαιότητα υπήρχε στο σημείο αυτό ιερό όπου λατρευόταν η Δήμητρα και η κόρη της Περσεφόνη. Ανηφορίζοντας το μονοπάτι - το οποίο έχει διαμορφωθεί κατά τόπους σε αναβαθμούς με πέτρες και τσιμέντο ώστε να διευκολύνεται ο επισκέπτης κατά την ανάβαση - συναντάμε την ακρόπολη και μέρος του οχυρωματικού τείχους που έχει διασωθεί.

Από το ύψος της ακρόπολης ο επισκέπτης έχει πανοραμική θέα του κόλπου του Κουτάβου, γεγονός που αιτιολογεί απόλυτα τη θέση της, μιας και από το σημείο αυτό είναι ορατές όλες οι κινήσεις των πλοίων που εισέρχονται στον κόλπο. Σε ολόκληρο τον αρχαιολογικό χώρο υπάρχει πλούσια βλάστηση με πολλά διαφορετικά είδη από βρώσιμα χόρτα, ενώ συνορεύει στο άνω πεδινό μέρος του με βοσκότοπο.

Άη Γρηγόρης Κράνης

Κοντά στους νότιους πρόποδες της Ακρόπολης της Κράνης, στην περιοχή Δρακοσπηλιά, βρίσκεται η νεκρόπολη της κλασικής πόλης. Κατά την αρχαιότητα, τις δύο τελευταίες συνέδεε δρόμος. Στη θέση Αϊ-Γρηγόρης της περιοχής ερευνήθηκε δοκιμαστικά μέρος του νεκροταφείου.

Τα ερείπια του ναού Αγίας Τριάδας, δεξιά από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου

Στη θέση Αϊ-Γρηγόρης, κατά το έτος 1930, ο Σπυρίδων Μαρινάτος στο πλαίσιο της ανασκαφής Goekoop έφερε στο φως πέντε τάφους του 5ου αιώνα π. Χ. στο νεκροταφείο της αρχαίας Κράνης, μεταξύ των οποίων και εκείνον ενός παιδιού. Η δημοσίευση των ανασκαφικών αποτελεσμάτων έγινε στην Αρχαιολογική Εφημερίδα.

Η ιστορία των ανασκαφών

Πανοραμική θέα της λιμνοθάλασσας του Κουτάβου, από το ύψος της ακρόπολης

Σε συνέχεια των ανασκαφών που διενεργήθηκαν από την Αρχαιολογική Εταιρεία στην επαρχία Κραναίας δαπάναις του Ολλανδού φιλάρχαιου Adriaan Goekoop (1859-1914) από το 1908 μέχρι το θάνατό του, η χήρα του, Johanna S. Goekoop de Jongh, αποφάσισε το 1930 να χρηματοδοτήσει περαιτέρω έρευνες στην περιοχή, οι οποίες ανατέθηκαν στον Έφορο Σπυρίδωνα Μαρινάτο. Λόγω της προτέρας δραστηριότητας της Εταιρείας στην περιοχή, θεωρήθηκε αρμόζον να δημοσιευθούν τα αποτελέσματα των ανασκαφών στην Αρχαιολογική Εφημερίδα. Η μικρή δοκιμαστική ανασκαφή στη θέση Αϊ-Γρηγόρης έλαβε χώρα το 1930 επί ενός σύγχρονου μονοπατιού και στην όμορη με αυτό περιοχή και έφερε στο φως πέντε τάφους.

Τάφοι και κτερίσματα

Οι πέντε τάφοι σχηματίζονταν έκαστος από τρεις κεραμίδες, δύο στις μακρές πλευρές, οι οποίες συνενώνονταν δημιουργώντας αετοειδή άνω απόληξη, και μία τρίτη τεμαχισμένη σε δύο τμήματα για την κάλυψη των ανοιγμάτων στις στενές πλευρές (εικ. 2). Ένας τάφος περιείχε παιδική ταφή. Η κεραμική που βρέθηκε χρονολογείται στον όψιμο 5ο π.Χ. αιώνα. Στον παιδικό τάφο (αρ. 2) βρέθηκαν αγγεία διαφόρων ειδών από εύθρυπτο πηλό και χωρίς γάνωμα, αλλά και πήλινες χελιδόνες. Στον τάφο 5 βρέθηκε (ερυθρόμορφη ;) πελίκη κοσμημένη με δύο μορφές που φορούν ιμάτιο, η επιφάνεια της οποίας πέραν της παράστασης, επίσης, δεν έφερε γάνωμα. Όπως δείχνουν λείψανα αρχαίων τοίχων, οι τάφοι πιθανώς ήταν οργανωμένοι σε οικογενειακούς περίβολους.

Πηγές

• Γ. Καλλιγάς, ΑΔ 24, 1969 (1970) Β2, Χρον., 270.
• Σπ. Ν. Μαρινάτος, Αι ανασκαφαί Goekoop εν Κεφαλληνία, ΑΕ 1932, 1· 3-5.
• K. Randsborg (επιμ.), Kephallénia. Archaeology & History. The Ancient Greek Cities II, ActaArch Supplementa 12 (København 2002), 55-56 αρ. L38.
• A. Sotiriou, Excavations at Kefalonia during 2005-2013, Pharos 19, 1, 2013, 24-26.