Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Ανακαλύφθηκε Ανασύρθηκε στα Αντικύθηρα το 1901
Αριθμός καταλόγου ...

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων[1]αστρολάβος των Αντικυθήρων, χρονολόγιο των Αντικυθήρων, είναι ένα αρχαίο τέχνεργο, το οποίο λειτουργούσε[2] ως αναλογικός[3][4], μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων και παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό. Ο μηχανισμός έχει αποφασισθεί πως δεν πρέπει να μετακινηθεί εκτός Ελλάδας λόγω της σημασίας και της ευαίσθητης κατάστασής του.[5]Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων αποτελείται από 82 θραύσματα εκ των οποίων τα επτά είναι τα μεγαλύτερα.[6]

Η ανακάλυψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποτελεί τον αρχαιότερο γνωστό πολύπλοκο, πλανητικής λειτουργίας, μηχανισμό και αποκαλείται ως ο πρώτος γνωστός αναλογικός υπολογιστής. Τα χαρακτηριστικά κατασκευής του υποδηλώνει ότι είχε κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου.

Κατασκευάστηκε πριν από 2200 χρόνια και χρησιμοποιείτο για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης του Ηλίου, της Σελήνης και, πιθανώς, των πλανητών, στον ουρανό. Υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις και προσδιόριζε τις ημερομηνίες τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων (Ολυμπιακοί, Ίσθμια, Πύθεια κλπ). Στις εξωτερικές πλάκες και στο εσωτερικό του έφερε αστρονομικές, γεωγραφικές και τεχνολογικές επιγραφές[7].

Ανασύρθηκε, από αλιείς, σε ναυάγιο ανοικτά της ελληνικής νήσου Αντικύθηρα[8], νοτίως της Πελοποννήσου, μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης. Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ., αρκετά πριν από την χρονολογία του ναυαγίου, το οποίο ενδέχεται να συνέβη ανάμεσα στο 76 π.Χ. και 60 π.Χ.[9] Θα μπορούσε να ήταν κατασκευασμένο μέχρι μισό αιώνα πριν το ναυάγιο. Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 με 64 μέτρων και πολλοί θησαυροί, αγάλματα και άλλα αντικείμενα, ανασύρθηκαν από Συμιακούς σφουγγαράδες και βρίσκονται, σήμερα, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα. Η ανασκαφή διήρκεσε από τις 24-11-1900 έως τις 30-09-1901. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής ο δύτης Γεώργιος Κρητικός πέθανε και δύο άλλοι δύτες έμειναν μόνιμα παράλυτοι.[10] Στις 17 Μαΐου 1902, ο Βαλέριος Στάης, αρχαιολόγος και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου, πρόσεξε ότι ένα από τα ευρήματα είχε έναν οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους.

Ο μηχανισμός είναι το αρχαιότερο σωζόμενο μηχάνημα με γρανάζια και, μάλιστα, ιδιαίτερα πολύπλοκης πλανητικής λειτουργίας. Είναι κατασκευασμένος από μπρούντζο και βρισκόταν εγκιβωτισμένος σε ξύλινο πλαίσιο. Έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής[2], όσο και ψηφιακός υπολογιστής[11][12], σχεδιασμένος για να υπολογίζει και απεικονίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης, καθώς και φάσεις αυτής. Επίσης, προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης αρχαίων αγώνων στην Ελλάδα (Ολύμπια, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα, κ.α.). [13] Πρόσφατες λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής τεκμηριώνουν αυτή την ανάλυση. Από τις πρόσφατες έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο μηχανισμός της κίνησης της Σελήνης είναι ακόμα εντυπωσιακότερος, καθώς δίνει τη δυνατότητα μεταβλητής γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί τη Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ).

Γραφική απεικόνιση του μηχανισμού.

Ο καθηγητής Ντέρεκ ντε Σόλα Πράις, φυσικός και ιστορικός της επιστήμης που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Γέηλ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον μηχανισμό αυτό, στο περιοδικό Scientific American τον Ιούνιο του 1959, όταν ακόμα ο μηχανισμός δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Το 1973 ή το 1974 δημοσίευσε τη μονογραφία του με τίτλο «Γρανάζια από τους Έλληνες», βασισμένη σε σάρωση του μηχανισμού με ακτίνες γ που πραγματοποίησε ο ακτινοφυσικός του Ε.ΚΕ.Φ.Ε. «Δημόκριτος» Χαράλαμπος Καράκαλος. Ο Πράις υποστήριξε ότι η συσκευή αυτή θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί από τη Σχολή του Απολλωνίου στη Ρόδο. Τα συμπεράσματά του δεν έγιναν αποδεκτά από τους ειδικούς της εποχής, οι οποίοι πίστευαν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά όχι και την απαιτούμενη πρακτική τεχνολογία για μια τέτοια κατασκευή.

Η μελέτη του συνεχίζεται από Άγγλους και Έλληνες ειδικούς των Πανεπιστημίων του Κάρντιφ, των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, σε μια διαπανεπιστημιακή ομάδα. Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζεται από την τελευταία τεχνολογία με τη βοήθεια μεγάλων εταιρειών, με πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και έναν ειδικό τομογράφο, ο οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν ότι ο μηχανισμός φέρει 30 οδοντωτούς τροχούς οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από 10 άξονες. Η λειτουργία του μηχανισμού κατέληγε σε τουλάχιστον 5 καντράν, με έναν ή περισσότερους δείκτες για το καθένα. Με τη βοήθεια του τομογράφου έχουν διαβαστεί αρκετές από τις επιγραφές που υπήρχαν στις πλάκες και στους περιστρεφόμενους δίσκους, οι οποίες εμπεριέχουν αστρονομικούς και μηχανικούς όρους, και έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ως ένα είδος "εγχειριδίου χρήσης" του οργάνου.

Ο μηχανισμός αυτός έδινε, με βεβαιότητα, τη θέση του ήλιου και της σελήνης καθώς και τις φάσεις της. Προβλέπει ακόμη και σήμερα σωστά τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης βασιζόμενος στον κύκλο του Σάρου. Δείκτες όπως των ρολογιών, σε κυκλικές και ελικοειδείς κλίμακες δείχνουν την ημερομηνία σε δύο ημερολόγια, ένα ελληνικό (Ηπειρώτικο, Κορινθιακό Δωρικό) βασισμένο στον 19 ετών Μετωνικό κύκλο, ο οποίος αναπτύχθηκε από τον Μέτωνα τον Αθηναίο την εποχή του Σωκράτη και το οποίο σήμερα προσδιορίζει πότε έχουμε το Πάσχα, και ένα "αιγυπτιακό", που είναι ουσιαστικά αυτό, που αργότερα ονομάσθηκε Ιουλιανό ημερολόγιο και το οποίο ήταν και το κοινό "επιστημονικό" ημερολόγιο της ελληνιστικής, πτολεμαϊκής εποχής και χρησιμοποιείται και σήμερα από τους αστρονόμους και που είναι αυτό που ονομάζουμε "παλαιό ημερολόγιο".

Οι παλαιότερες απόψεις, που έχουν παρουσιασθεί (κυρίως πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) για πιθανές χρήσεις με το όργανο αυτό είναι: αστρολάβος, ή δρομόμετρο, ή αναφορικό ρολόι, ή πλανητάριο, ή αστρονομικό ναυτικό ρολόι ή πλοογνώμονας της αρχαιότητας. Όλες αυτές οι χρήσεις δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες.

Πρόκειται για επιστημονικό όργανο και όχι εκπαιδευτικό εργαλείο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας, όπως παρουσιάστηκαν από το ΤΕΕ/ΤΚΜ σε συνεργασία με το Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Προβολής του Μηχανισμού των Αντικυθήρων «Ιωάννης Σειραδάκης» του ΑΠΘ και την EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος & Πολιτισμού, Παράρτημα Θεσσαλονίκης[14].

«Η πολυπλοκότητα του Μηχανισμού είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν όλων των συσκευών που κατασκεύασε ο άνθρωπος κατά την επόμενη χιλιετία», επεσήμανε μάλιστα ο ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, Κυριάκος Ευσταθίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, αποδείχτηκε ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων μπορεί και κάνει προβλέψεις εκατοντάδες χρόνια μπροστά και πίσω.

Όπως εξηγεί, η ομάδα του έφτιαξε «ένα καινούριο μοντέλο, το οποίο δεν διαφέρει σε τίποτα από το παλιό, παρά μόνο στην μπροστινή όψη, όπου βρίσκονται οι ημερομηνίες και οι ζωδιακοί αστερισμοί, στην οποία αποτυπώσαμε τη σημερινή πραγματικότητα, για να μπορούμε να το ελέγχουμε. Παράλληλα, δημιουργήσαμε σε υπολογιστή, σε εικονική πραγματικότητα, την κίνηση του μηχανισμού. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις εκατοντάδες χρόνια μπροστά και πίσω. Αποδείχτηκε ότι προβλέπει με τεράστια ακρίβεια. Μόλις κάνουμε μια πρόβλεψη που να είναι εντυπωσιακή, όπως μια έκλειψη ηλίου, τότε στην εφαρμογή υπάρχει ένα ερωτηματικό. Όταν το πετάμε, συνδέεται κατευθείαν ο υπολογιστής με την ιστοσελίδα της ΝΑΣΑ, στην οποία επιβεβαιώνεται το γεγονός».

Ανακατασκευές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια μερική ανακατασκευή του μηχανισμού πραγματοποιήθηκε από τον Αυστραλό επιστήμονα των υπολογιστών Άλαν Τζωρτζ Μπρόμλεϋ (Allan George Bromley, 1947-2002), του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ και τον ωρολογοποιό του Σίδνεϋ Φρανκ Πέρσιβαλ (Frank Percival). Η έρευνα αυτή ώθησε τον Μπρόμλεϋ να επανεξετάσει την ανάλυση ακτίνων Χ του Πράις. Ο Μπρόμλεϋ, με τη βοήθεια του Βρετανού Μάικλ Ράιτ, παρήγαγε επίσης νέες και ακριβέστερες ακτινοσκοπήσεις (απεικονίσεις με ακτίνες Χ) του μηχανισμού οι οποίες μελετήθηκαν τον μαθητή του Μπέρναρντ Γκάρντνερ (Bernard Gardner), το 1993.

Αργότερα, ένας Βρετανός κατασκευαστής μηχανικών πλανηταρίων1 ονόματι Τζων Γκληβ (John Gleave) κατασκεύασε ένα λειτουργικό αντίγραφο του μηχανισμού. Σύμφωνα με την ανακατασκευή του, η ανάγνωση του εμπρόσθιου τροχού υποδεικνύει την ετήσια πορεία του Ήλιου και της Σελήνης διαμέσου του Ζωδιακού Κύκλου κατά το Αιγυπτιακό ημερολόγιο. Η ανάγνωση του επάνω οπίσθιου τροχού παριστάνει μια περίοδο τεσσάρων ετών και συσχετίζεται με άλλες ενδείξεις που παριστάνουν τον Μετωνικό κύκλο των 235 συνοδικών μηνών, ο οποίος ισούται με 19 ηλιακά έτη. Συνοδικός μήνας ονομάζεται η περίοδος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο νέες σελήνες. Η ανάγνωση του κάτω οπίσθιου τροχού σκιαγραφεί τον κύκλο ενός και μόνου συνοδικού μήνα, ενώ ένας δευτερεύων τροχός καταγράφει το σεληνιακό έτος των 12 συνοδικών μηνών.

Μια ακόμη ανακατασκευή έγινε το 2002 από τον Μάικλ Ράιτ (Michael T. Wright), τότε έφορο μηχανολογίας μηχανικής του Μουσείου της Επιστήμης του Λονδίνου, σε συνεργασία με τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ από το Σίδνεϋ. Επίσης, ο μαθηματικός Διονύσιος Κριάρης[15] έκανε το 1999 μια πρώτη ανακατασκευή, βασισμένη στο μοντέλο του Πράις. Ακολούθησε μια ακόμα το 2007 με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια, καθότι βασίζεται στα αποτελέσματα των νέων ερευνών από το Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων[16] τα οποία εκτίθενται στο Εθνικο Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Αρχαίας Τεχνολογίας της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, το Μουσείο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στον Λόφο Νυμφών. Ο Κώστας Κοτσανάς έχει κατασκευάσει σειρά αξιόλογων ομοιωμάτων που εκτίθενται στην σειρα των ομόνυμων μουσειων σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το 2014 ο Έλληνας φυσικός Μάρκος Σκουλάτος[17] ολοκλήρωσε έπειτα από διετή έρευνα το δικό του ακριβές λειτουργικό μοντέλο. Το αντίγραφο αυτό του Μηχανισμού των Αντικυθήρων σέβεται πλήρως τις διαστάσεις και γνωστές λειτουργίες του αρχικού. Ενσωματώνει όλες τις έως τότε έρευνες όπως το μηχανισμό πύρου-σχισμής για τη σελήνη, την ένδειξη των Ολυμπιακών αγώνων και τις ακριβείς αναγνώσεις των αρχαίων επιγραφών[18].

Τα θραύσματα του πρωτοτύπου φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Στη συλλογή χαλκών βρίσκονται σε προθήκη τα τρία μεγαλύτερα θραύσματα.

Ιστορική καταγωγή και εξέλιξη του μηχανισμού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την ικανότητα κατασκευής πολύπλοκων μηχανισμών από γρανάζια, έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες, γιατί ουσιαστικά σαφή αναφορά στους οδοντωτούς τροχούς έχουμε για πρώτη φορά από τον αλεξανδρινό μηχανικό Ήρωνα. Όμως υπάρχουν ενδείξεις που υποδεικνύουν τον Αρχιμήδη ή και τον Κτησίβιο ως πιθανούς εφευρέτες του οδοντωτού τροχού.

Ο Αρχιμήδης είναι γνωστός για τις πολύπλοκες κατασκευές του, που αναπαριστούσαν τις κινήσεις των άστρων και των πλανητών στο στερέωμα, έχουμε όμως πληροφορίες μόνο για το τι λειτουργίες εκτελούσαν και όχι για το πως τις εκτελούσαν. Πιθανότατα όμως ο τρόπος λειτουργίας τους να ήταν παρόμοιος με του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τη σφαίρα του Αρχιμήδη έχουν αναφέρει οι Πάππος, Πρόκλος, Σέξτος Εμπείρικος, Φιρμίκιος, Μαρτιανός Καπέλλα, Οβίδιος και Τερτυλλιανός, όμως την σημαντικότερη μαρτυρία δίνει ο Κικέρων.

Στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης παρόμοιων μηχανισμών βρίσκουμε τα ηλιακά ρολόγια, αρχικά στατικά και αργότερα μεταφερόμενα. Τα μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια είναι κοντινοί πρόγονοι του μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Με τα νεότερα ευρήματα γίνεται φανερό ότι η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν μέρει και στο Βυζάντιο, δεδομένου ότι έχει βρεθεί ένας απλούστερος μηχανισμός κατασκευασμένος τον 5ο-6ο αιώνα. Μάλιστα αντίστοιχος μηχανισμός περιγράφεται από τον μεταγενέστερο Ιρανό Αλ Μπιρουνί. Ένα μεγάλο ποσοστό των τεχνολογικών κατακτήσεων στον τομέα αυτό αφομοιώθηκε από τους Άραβες. Όπως είναι επίσης γνωστό, πλήθος αρχαίων ελληνικών πραγματειών έχουν διασωθεί μόνο σε αραβικές μεταφράσεις. Οι Άραβες πειραματίστηκαν με διάφορα σχέδια και κατασκευές για να αποδείξουν την ορθότητα των ελληνικών κειμένων.

Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών εξελίχθηκε μεταξύ άλλων στην ωρολογοποιία, που εμφανίστηκε και άνθησε τον 13ο και 14ο αιώνα.

Πρόσφατες έρευνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρόγραμμα έρευνας του μηχανισμού των Αντικυθήρων (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ξενοφών Μουσάς, Γιάννης Μπιτσάκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γιάννης Σειραδάκης, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ, Mike Edmunds, Tony Freeth) διεξήγε μελέτες και διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, στις 30 Νοεμβρίου 2006 και την 1 Δεκεμβρίου, στο οποίο ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων πληρέστερων ερευνών. Συμμετείχαν ειδικοί της ιστορίας των μηχανισμών και της αρχαίας ελληνικής αστρονομίας και τεχνολογίας και τεχνικοί που συνέβαλαν στις μετρήσεις [X-tek, HP]. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο περιοδικό Nature. Στις 7 Απριλίου του 2008, σε εκδήλωση που οργανώθηκε στην Αθήνα από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας [1], οι ειδικοί της ελληνοβρετανικής ερευνητικής ομάδας ανακοίνωσαν τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται η συνέχιση της έρευνας με τη συνεργασία ειδικών από τον χώρο της Ιστορίας της Επιστήμης.

Παράλληλα, ο Μαικλ Ράιτ, που είναι ο μοναδικός ερευνητής που έχει επεκτείνει το υλικό του μοντέλο έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις κινήσεις των 5 πλανητών που ήταν γνωστοί στην αρχαιότητα (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο), αναθεώρησε το μηχανικό του μοντέλο με βάση τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών. Για τις κινήσεις των πλανητών δεν υπάρχουν άμεσες μηχανικές ενδείξεις από τα θραύσματα του μηχανισμού, παρά μονάχα τα ονόματα δύο πλανητών (της Αφροδίτης και πιθανώς του Ερμή) στις πρόσφατα αναγνωσθείσες επιγραφές. Παρουσίασε το αναθεωρημένο μοντέλο του σε εκδήλωση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Αθήνα στις 6 Μαρτίου 2007, στα πλαίσια του προγράμματος: "Επιστήμης κοινωνία". Η πρώτη εμπεριστατωμένη μελέτη παρουσιαστημε από τον Ξενοφώντα Μουσά το 2006[1].[19]

Έρευνα του 2016 εξετάζει τον μηχανισμό με τον οποίο αναπαριστάνονταν οι φάσεις της Σελήνης, με μια μικρή σφαίρα που ήταν η μισή βαμένη μαύρη και η μισή άσπρη. Η ίδια η σφαίρα έχει χαθεί, αλλά σώζεται η ημισφαρική υποδοχή όπου ήταν τοποθετημένη, καθώς και ένας μηχανισμός με οδοντωτούς τροχούς που την κινούσε. Σημαντικό μέρος του μηχανισμού ήταν το σύστημα "πύρου-σχισμής", που επέτρεπε μια ακανόνιστη περιστροφή της σφαίρας της Σελήνης (σαν διαφορικός μηχανισμός), ώστε να προσομοιάζει τη διαφορά που παρατηρείται στη χρονική απόσταση από το πρώτο τέταρτο μέχρι το δεύτερο, και από το δεύτερο μέχρι το πρώτο. Αυτή η χρονική διαφορά σχετίζεται με τη σχέση της απόασταση Ήλιος-Γη / Γη-Σελήνη. Στον μηχανισμό εκτιμάται ότι η διαφορά μεταξύ των δύο αυτών χρόνων είναι περίπου μια ημέρα, το οποίο πλησιάζει την εκτίμηση του Αρίσταρχου. Οι ερευνητές έχουν προτείνει και τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγηση του μηχανισμού της Σελήνης. Δύο ερευνητές πιστεύουν ότι η θεωρία των επικύκλων, που πρότειναν ορισμένοι αρχαίοι αστρονόμοι και ίσχυε μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα, προήλθε από τη χρήση διαφορικών μηχανισμών πύρου-σχισμής, και όχι το αντίστροφο.[20]

Επιστροφή στα Αντικύθηρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από 38 χρόνια από την τελευταία έρευνα του διάσημου Γάλλου εξερευνητή Ζακ Υβ Κουστώ, ξεκίνησαν νέες έρευνες (στις 15 Σεπτεμβρίου 2014) με ονομασία "Επιστροφή στα Αντικύθηρα"[21] για το ναυάγιο, τον μηχανισμό και άλλα πολύτιμα αντικείμενα από το ναυάγιο . Οι ομάδα των επιστημών είναι εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Δύτες με μπουκάλες όπου "ανακυκλώνουν" τον αέρα[22], με αποτέλεσμα να μένουν στον βυθό για περίπου 1 ώρα, αυτόνομο υποβρύχιο όχημα που κάνει χαρτογράφηση του βυθού[23], στολή-υποβρύχιο (exosuit από την εταιρία Hublot[24]) που:

  1. Επιτρέπει στους δύτες να παραμείνουν αρκετή ώρα σε μεγάλο βάθος, το οποίο φτάνει ακόμα και τα 300 μέτρα.
  2. Δίνει τη δυνατότητα άμεσης επιστροφής στην επιφάνεια χωρίς την υποχρέωση στάσεων, καθώς δεν χρειάζεται αποσυμπίεση.
  3. Προσφέρει εξαιρετική επιδεξιότητα και ευελιξία για την εκτέλεση λεπτής εργασίας.[25][26]

Η στολή μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών και καθελκύεται/ανελκύεται μονάχα με γερανό. Έχει προωθητήρες που βοηθούν την πλοήγησή της από τον χειριστή, ειδικά πετάλια στα πόδια του δύτη, με τα οποία εκείνος ρυθμίζει την κατεύθυνση, ρομποτικά χέρια με τσιμπίδα, ειδικά φώτα, κάμερα και ενδοεπικοινωνία.

Η ερευνητική ομάδα εντόπισε και ανέλκυσε[27]:

  • Ένα χάλκινο συμπαγές δόρυ με σαυρωτήρα, το οποίο προέρχεται από χάλκινο ή και μαρμάρινο άγαλμα.
  • Ένα χάλκινο δακτύλιο, προσαρμοσμένο σε χάλκινο καρφί, ο οποίος σώζει στο στέλεχός του συσσωμάτωμα, το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει ξύλο του ίδιου του πλοίου όπου ήταν προσηλωμένος.
  • Ανελκύστηκε επίσης δειγματοληπτικά μικρό τμήμα φύλλου μολύβδου, το οποίο προέρχεται από τη μολύβδινη επένδυση των υφάλων του αρχαίου σκάφους.
  • Ανελκύστηκε επίσης μολύβδινος στύπος άγκυρας του σκάφους που είχε εντοπιστεί το 2013 και άλλα επιφανειακά ευρήματα, μεταξύ των οποίων ένας δακτύλιος και μία χάλκινη απόληξη στηρίγματος κλίνης, καθώς και μία σχεδόν ακέραιη λάγυνος.[28]

Ακρίβεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η έρευνα έγινε από τον Τόνυ Φρηθ και τον Αλεξάντερ Τζόουνς[29] και αποκαλύπτουν ότι ο προσομοιασμένος μηχανισμός τους δεν είναι ιδιαίτερα ακριβής, δηλαδή ότι ο δείκτης του Άρη είναι μέχρι -38 ° βαθμούς κατά καιρούς. Αυτό δεν οφείλεται σε έτοιμες ανακριβείς αναλογίες ή όπως το μηχανισμό, αλλά μάλλον στην ελληνική ανεπαρκή θεωρία εκείνη τη στιγμή. Αυτό δεν θα μπορούσε να είχε βελτιωθεί αν ο Πτολεμαίος δεν είχε εισάγει το equant περίπου το 150 μ.Χ., και στη συνέχεια, όταν Γιοχάνες Κέπλερ έσπασε από την έννοια της ομοιόμορφης κίνησης των κυκλικών τροχών, αλλάζοντάς τες σε ελλείψεις το 1609 μ.Χ..

Με λίγα λόγια, ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν ένα μηχάνημα σχεδιασμένο να προβλέψει ουράνια φαινόμενα, σύμφωνα με τις εξελιγμένες αστρονομικές θεωρίες της εποχής του, ο μοναδικός μάρτυρας στην χαμένη ιστορία της λαμπρής μηχανικής, μια αντίληψη της καθαρής ιδιοφυΐας, ένα από τα μεγάλα θαύματα του αρχαίου κόσμου, αλλά αυτό δούλεψε πολύ καλά!

Εκτός από την θεωρητική ακρίβεια, υπάρχει και το θέμα της μηχανικής ακρίβειας. Ο Φρηθ και ο Τζόουνς σημειώνουν ότι η αναπόφευκτη «χαλαρότητα» στο μηχανισμό λόγω του ότι ήταν φτιαγμένος από χέρι, με εργαλεία από τριγωνικά δόντια (λίμες), και οι τριβές μεταξύ των γραναζιών στην επιφάνεια θα πρέπει πιθανώς να κατακλυστεί ένα περίγραμμα ηλιακής και σεληνιακής διόρθωσης όπου ο μηχανισμός δημιουργήθηκε για αυτό.

Αν και η τεχνολογία ήταν αξιοσημείωτη για την εποχή του, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι ο σχεδιασμός του υπερέβη την μηχανική ακρίβεια της κατασκευής του από ένα ευρύ περιθώριο, με σημαντική σωρευτική ανακρίβεια στα γρανάζια, στα οποία έχουν ακυρωθεί πολλές από τις λεπτές διορθώσεις στον σχεδιασμό τους.

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1: Εδώ, ο όρος πλανητάριο χρησιμοποιείται με την έννοια του ωρολογιακού μηχανισμού, όχι του κτηρίου με θόλο που χρησιμοποιείται για την προβολή των κινήσεων των ουρανίων σωμάτων.


Έκθεση φωτογραφιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Γραφική απεικόνιση του μηχανισμού..
    Γραφική απεικόνιση του μηχανισμού..
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
  • Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).
    Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Αντίγραφο).

Δες επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, Πίναξ, ο αρχαιότερος υπολογιστής, εκδ. Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, Αθήνα, 2η έκδοση, 2012
  2. ↑ 2,0 2,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2017. 
  3. ↑ Seaman, Bill; Rössler, Otto E. (1 January 2011). Neosentience: The Benevolence Engine. Intellect Books. p. 111. ISBN 978-1-84150-404-9. Retrieved 28 May 2013. "Mike G. Edmunds and colleagues used imaging and high-resolution X-ray tomography to study fragments of the Antikythera Mechanism, a bronze mechanical analog computer thought to calculate astronomical positions"
  4. ↑ «Πρόγραμμα Μελέτης Μηχανισμού Αντικυθήρων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2008. 
  5. ↑ ://www.iefimerida.gr/news/414908/sto-pekino-tha-taxidepsei-nayagio-ton-antikythiron
  6. ↑ Αναστασίου, Μαγδαληνή (2021). Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Θεσσαλονίκη: Ροπή. σελ. 58. ISBN 9786185289539. 
  7. ↑ «Στις 23/11 εκδήλωση "Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ένα ορόσημο τεχνολογίας από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο" – tee-tkm». Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2023. 
  8. ↑ Price, Derek de Solla (1974). "Gears from the Greeks. The Antikythera Mechanism: A Calendar Computer from ca. 80 B. C.". Transactions of the American Philosophical Society, New Series 64 (7): 1–70.
  9. ↑ Αναστασίου, Μαγδαληνή (2021). Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Θεσσαλονίκη: Ροπή. σελ. 97. ISBN 9786185289539. 
  10. ↑ Αναστασίου, Μαγδαληνή (2021). Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Θεσσαλονίκη: Ροπή. σελ. 50. ISBN 9786185289539. 
  11. ↑ Μουσάς, Ξενοφών (2018). Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, το αρχαιότερομηχανικό σύμπαν. Αθήνα: Canto Mediterraneo. σελ. 234. ISBN 978-618-83695-0-4. 
  12. ↑ ΜΟΥΣΑΣ, ΞΕΝΟΦΩΝ (2012) [2011]. Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ «ΠΙΝΑΞ» Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ. ΑΘΗΝΑ: ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ. σελ. 288. 
  13. ↑ Αναστασίου, Μαγδαληνή (2021). Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Θεσσαλονίκη: Ροπή. σελ. 62. ISBN 9786185289539. 
  14. ↑ «Νέες αποκαλύψεις για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων – Αποδείχθηκε πως είναι επιστημονικό όργανο». Newsbeast. 23 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2023. 
  15. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2007. 
  16. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2006. 
  17. ↑ «Αναβίωση από ελληνικά χέρια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-08. https://web.archive.org/web/20150908184256/http://www.efsyn.gr/arthro/anaviosi-apo-ellinika-heria. 
  18. ↑ «eternalgadgetry». eternalgadgetry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2015. 
  19. ↑ «Antikythera Mechanism conference 2006» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. 
  20. ↑ «Christián C. Carman and Marcelo Di Cocco, "The Moon Phase Anomaly in the Antikythera Mechanism", Institute for the Study of the Ancient World (ISAW)Papers, 11 (2016)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2019. 
  21. ↑ «Επιστροφή στα Αντικύθηρα». 
  22. ↑ «Δύτες στον βυθό των Αντικυθήρων». 
  23. ↑ «Αυτόνομο υποβρύχιο όχημα». 
  24. ↑ «Hublot sponsored». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014. 
  25. ↑ «Exosuit Hublot». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014. 
  26. ↑ «Exosuit Hublot 2». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014. 
  27. ↑ «Ανέλκυση αντικειμένων από το ναυάγιο (δόρυ)». 
  28. ↑ «Τα νέα ευρήματα από το ναυάγιο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2014. 
  29. ↑ «Freeth, Tony; Jones, Alexander (2012). "The Cosmos in the Antikythera Mechanism". Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Αρχαίου Κόσμου. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2014». 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μηχανισμός_των_Αντικυθήρων&oldid=10818813"