Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πινακίδα κατακόρυφης σήμανσης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πινακίδα με αποστάσεις προορισμών.

Οι πινακίδες οδικής σήμανσης, γνωστές και ως πινακίδες κατακόρυφης σήμανσης, σήματα[1] ή ταμπέλες[1] είναι οι πινακίδες, που τοποθετούνται σε καίρια σημεία του οδικού δικτύου και ρυθμίζουν την κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων.

Οι πρώτες πινακίδες ήταν μαρμάρινοι ή ξύλινοι οδοδείκτες (οι οποίοι χρησιμοποιούνταν και στην Ελλάδα της Αρχαιότητας). Αργότερα, δημιουργήθηκαν οι πρώτοι ξύλινοι οδοδείκτες στο Ηνωμένο Βασίλειο (fingerpost) και την Σαξονία. Μόλις την δεκαετία του 1930, κι ενώ το αυτοκίνητο έχει αρχίσει να μπαίνει σε ευρεία χρήση, κατασκευάστηκαν οι πρώτες πινακίδες, οι οποίες ήταν παρεμφερείς των σημερινών. Πολλές Ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) θέσπισαν πινακίδες με σύμβολα (κυρίως σιλουέτες) αντί για κείμενο, έτσι ώστε να ξεπεραστούν τα γλωσσικά εμπόδια και να ενισχυθεί η ασφάλεια της κυκλοφορίας. Οι πινακίδες αυτές ακολουθούσαν διάφορα διεθνή πρωτόκολλα και συμβάσεις, που συνέβαλαν στην επίτευξη ενός βαθμού ομοιομορφίας στις πινακίδες της κυκλοφορίας σε διάφορες χώρες.[2]

Συνήθως, οι πινακίδες χωρίζονται σε ορισμένες κατηγορίες. Σύμφωνα με την Σύμβαση της Βιέννης, οι κατηγορίες μπορεί να είναι οι εξής:[3]

  1. Αναγγελίας κινδύνου
  2. Προτεραιότητας
  3. Απαγορευτικές
  4. Υποχρεωτικές
  5. Ρυθμιστικές της κυκλοφορίας
  6. Πληροφοριακές
  7. Οδοδείκτες
  8. Πρόσθετες ταμπέλες

Όμως, σε μερικές άλλες χώρες που δεν ισχύει η σύμβαση (π.χ. στις ΗΠΑ, στην Ιρλανδία και στην Αυστραλία), οι κατηγορίες, μπορούν να έχουν ως εξής:

  1. Αναγγελίας κινδύνου
  2. Ρυθμιστικές της κυκλοφορίας
  3. Υποχρεωτικές
  4. Πληροφοριακές (π.χ. ονομασίας οδού, καλωσορίσματος σε κάποια κατοικημένη περιοχή, αυτοκινητοδρόμου και οδού ταχείας κυκλοφορίας, κλπ.)
  5. Πολιτικής προστασίας
  6. Προσωρινές (που τοποθετούνται κατά τη διάρκεια έργων)
  7. Σχολικές
  8. Σιδηροδρομικές
  9. Για ποδήλατα
Ρωμαϊκό ορόσημο

Πολλοί αρχαίοι λαοί, επισήμαιναν τους δρόμους τους, προκειμένου να ενημερώνονται οι χρήστες τους. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, οι Μαουρύα, ανύψωναν πινακίδες σε απόσταση 10 σταδίων, για την σήμανση τον οδών τους.[4] Στον Ελλαδικό χώρο, πινακίδες υφίστανται τουλάχιστον από την Αρχαία εποχή, και αποτελούσαν μαρμάρινες στήλες με την κεφαλή του θεού Ερμή, οι οποίες ονομάζονταν «Ερμαί». Συχνά, οι πινακίδες αυτές, ονομάζονταν και «Σταδιοδείκτες». Ένα στάδιο αντιστοιχούσε σε 200 μέτρα περίπου. Αλλά και οι Ρωμαίοι, οι οποίοι κατασκεύασαν το πρώτο εκτεταμένο οδικό δίκτυο, χρησιμοποιούσαν οδοδείκτες (βλ. αριστερή εικόνα), που είχαν ως μονάδα μέτρησης τα μίλια.[5]

Κατά τον μεσαίωνα, από την πτώση της Ρώμης (476 μ.Χ.), μέχρι και τον 14ο Αιώνα, τα Ρωμαϊκά συστήματα παρέμειναν σε χρήση. Εκείνον τον καιρό, θεσπίστηκαν νέοι τύποι πινακίδων, για την κατεύθυνση προς τις διάφορες κωμοπόλεις. Όμως, με την πτώση της Ρώμης, οι δρόμοι παρέμεναν ασυντήρητοι, και η κίνηση δυσκόλεψε. Η ανακάλυψη του Νέου Κόσμου, βοήθησε στην συντήρηση του Ευρωπαϊκού Δικτύου. Με την εφεύρεση του ποδηλάτου, και αργότερα του αυτοκινήτου, ήρθε η ανάγκη για καλύτερη σήμανση.[6]

Σήμα κυκλοφορίας του 17ου αιώνα στην οδό Σαλβαδόρ, Λισαβόνα Πορτογαλίας, όπου δηλώνει ποια κυκλοφορία πρέπει να δώσει προτεραιότητα: Έτος 1686. Η Αυτού Μεγαλειότης δίνει εντολή σε όλες τις άμαξες, τα κάρα και τις χειράμαξες που προέρχονται από την είσοδο του Σαλβαδόρ να επιστρέψουν στο ίδιο μέρος

Το 1909, με την ανάγκη για «κοινή γλώσσα» στην πληροφόρηση των ταξιδιωτών και την σήμανση τον οδών, ύστερα από την έναρξη της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και το πρώτο αυτοκινητιστικό ατύχημα, εννιά ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν στη χρήση τεσσάρων εικονογραφικών συμβόλων, που υποδείκνυαν το «σαμαράκι», την «καμπύλη», τη «διασταύρωση» και τη «σιδηροδρομική ισόπεδη διάβαση» (βλ. παρακάτω). Στην δε Ελλάδα, αν και υπήρχαν ορόσημα από την αρχαιότητα (Οι λεγόμενες «Ερμαί»), μόλις προπολεμικά η ΕΛΠΑ τοποθέτησε την πρώτη σήμανση.[7]

Στις ΗΠΑ, τα πρώτα οδικά σήματα ανεγέρθηκαν από τον Αμερικανικό Συνεταιρισμό Αυτοκινήτων (ΑΣΑ, αγγλικά: American Automobile Association - AAA). Ξεκινώντας το 1906, τα περιφερειακά σωματεία της ΑΣΑ άρχισαν να να εγκαθιστούν ξύλινες πινακίδες για να βοηθήσουν τους αυτοκινητιστές να βρουν το δρόμο τους. Το 1914, η ΑΣΑ ξεκίνησε ένα συνεκτικό έργο διαπολιτειακής σήμανσης, εγκαθιστώντας πάνω από 4.000 σήματα μόνο μεταξύ του Λος Άντζελες και του Κάνσας Σίτυ.[8]

Οι 4 πρώτες σύγχρονες πινακίδες που θεσπίστηκαν εν Ευρώπει (Παρίσι 1909). Από πάνω αριστερά προς κάτω δεξιά: Σαμαράκι, καμπύλη, σιδηροδρομική ισόπεδη διάβαση και διασταύρωση δρόμου.
Διγλωσσική πινακίδα στην Ουαλία

Η τυποποίηση των σημάτων κυκλοφορίας στην Ευρώπη ξεκίνησε με την υπογραφή της Σύμβασης της Γενεύης του 1931 για την ενοποίηση των οδικών σημάτων από διάφορες χώρες.[9] Οι κανόνες της σύμβασης του 1931 αναπτύχθηκαν στο Πρωτόκολλο της Γενεύης του 1949 για την Οδική Σήμανση (Στο οποίο υπέγραψε και η Ελλάδα).[10]

Το 1968, οι ευρωπαϊκές χώρες υπέγραψαν τη Σύμβαση της Βιέννης για τη Συνθήκη Οδικής Κυκλοφορίας (Όπου επίσης υπέγραψε η Ελλάδα), με στόχο την τυποποίηση των κανόνων κυκλοφορίας στις συμμετέχουσες χώρες προκειμένου να διευκολυνθεί η διεθνής οδική κυκλοφορία και να αυξηθεί η οδική ασφάλεια.[11] Μέρος της συνθήκης ήταν η Σύμβαση της Βιέννης για την Οδική Σήμανση, η οποία όριζε τα σήματα κυκλοφορίας. [12]

Η αρχή του ευρωπαϊκού προτύπου σημάτων κυκλοφορίας είναι ότι ορισμένα σχήματα και χρώματα πρέπει να χρησιμοποιούνται με συνεπείς έννοιες:[3]

  1. Τα τριγωνικά σήματα (μαύρα σύμβολα σε λευκό ή κίτρινο φόντο) προειδοποιούν για κινδύνους.
  2. Τα ρυθμιστικά σήματα είναι στρογγυλά: αυτά που υποδηλώνουν απαγόρευση ή όριο είναι μαύρα σε λευκό (ή κίτρινο) με κόκκινο περίγραμμα. εκείνα που δίνουν μια υποχρεωτική εντολή είναι λευκά σε μπλε χρώμα.
  3. Τα πληροφοριακά και διάφορα άλλα δευτερεύοντα σήματα έχουν ορθογώνιο σχήμα.

Η Σύμβαση συνιστά ορισμένες ενδείξεις - όπως «STOP», «ZONE», κλπ. - να είναι στα αγγλικά. Ωστόσο, επιτρέπεται επίσης η χρήση της τοπικής γλώσσας. Εάν μια γλώσσα χρησιμοποιεί μη λατινικούς χαρακτήρες, θα πρέπει επίσης να δοθεί μια μετάφραση με λατινική γραφή των ονομάτων των πόλεων και άλλων σημαντικών θέσεων. [3]

Για τις χώρες που οδηγούν στην αριστερή πλευρά του δρόμου, η σύμβαση ορίζει ότι τα σήματα κυκλοφορίας πρέπει να είναι καθρεφτισμένες εικόνες αυτών που χρησιμοποιούνται στις χώρες που οδηγούν στα δεξιά.[3]

Παρόλο που η Σύμβαση της Βιέννης ήταν διεθνής, πολλά κράτη δεν την έχουν υπογράψει. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ακολουθούν το Εγχειρίδιο για Ομοιόμορφες Μεθόδους Ελέγχου Κυκλοφορίας (Manual on Uniform Traffic Control Devices - MUTCD), [13] το Ηνωμένο Βασίλειο το Εγχειρίδιο Σημάτων Κυκλοφορίας (Traffic Signs Manual) των Ρυθμίσεων και των Γενικών Οδηγιών Σημάτων Κυκλοφορίας (Traffic Signs Regulations and General Directions),[14] ενώ η Αναπτυξιακή Κοινότητα της Νοτίου Αφρικής (SADC), έχει θεσπίσει μια δικιά της σύμβαση, την SADC-RTSM.[15]

Αυτόματη αναγνώριση πινακίδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αυτοκίνητα αρχίζουν να διαθέτουν κάμερες με αυτόματη αναγνώριση σημάτων κυκλοφορίας, ξεκινώντας από το Opel Insignia. Αναγνωρίζει κυρίως τα όρια ταχύτητας και τις περιοχές χωρίς προσπέρασμα.[16]

  1. 1,0 1,1 Αναφέρονται έτσι στην Καθομιλουμένη
  2. Traffic Signs Manual Introduction 1982
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Vienna Convention on Road Signs and Signals
  4. Prasad, Prakash Charan (1977). Foreign Trade and Commerce in Ancient India (στα Αγγλικά). Abhinav Publications. σελ. 117. ISBN 978-81-7017-053-2. 
  5. Σάκκη, Μ. (14 Νοεμβρίου 1997). «Πρότυπα σήμανσης και εξοπλισμού οδών». Ενημερωτικό δελτίου Τ.Ε.Ε. (Τεύχος 1980). http://library.tee.gr/digital/endel/1997_1936/endel_1997_1980_22.pdf. 
  6. «History of Traffic Signs: From Ancient Rome to Today's Signmaking». D.E. Gemmill. 19 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2020. 
  7. «σήμανση οδών» (PDF). 
  8. «Where Did the First Road Signs Come From?». Your AAA Network (στα Αγγλικά). 18 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2020. 
  9. Robert Nowak, United Nations Road Safety Conventions (12/11/2014)
  10. «United Nations Treaty Collection». treaties.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  11. «United Nations Treaty Collection». treaties.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  12. «United Nations Treaty Collection». treaties.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  13. Manual on Uniform Traffic Control Devices 2009
  14. «Traffic signs manual». GOV.UK (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. MAY 2012 SADC - RTSM - Department-of-Transport
  16. «Opel Insignia to feature traffic sign recognition system». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]