ἀπόκτι
Μετάβαση στην πλοήγηση
Πήδηση στην αναζήτηση
Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)
[επεξεργασία]Ετυμολογία
[επεξεργασία]- ἀπόκτι < μεσαιωνική ελληνική *ἀπόπτιον < αρχαία ελληνική ἀπό + αρχαία ελληνική ὀπτός με τροπή του [πτ] σε [φτ]>[χτ] για τον τύπο ἀπόχτιν και με τροπή του [π] σε [κ] για τον τύπο ἀπόκτι(ον)
Ουσιαστικό
[επεξεργασία]ἀπόκτι ουδέτερο (και σήμερα σε χρήση ως ιδιωματικό)
- παστωμένο και αποξηραμένο κρέας
- ※ 16ος/17ος αιώνας Γεώργιος Χορτάτσης, Πανώρια, Πράξη Β', στίχ. 135 (135-138)
- Ἀπόκτι, γάλα καὶ τυρὶ κι' ὄμορφο παξιμάδι,
ἀνέναι καὶ γοργόρθετε, θέλομε φάγει ὁμάδι.
Μηδὲν ἀργῆτε τὸ λοιπὸ κ' ἐκεῖ σᾶς ἀνιμένω
καὶ μὴ μὲ κάμετε ἄλλη μιὰ στὰ δάσητα νὰ μπαίνω.- Εμμανουήλ Κριαράς, Γεωργίου Χορτάτση, Πανώρια. Κριτική έκδοση με εισαγωγή, σχόλια και λεξιλόγιο Εμμανουήλ Κριαρά, Βυζαντινή και Νεοελληνική Βιβλιοθήκη, Θεσσαλονίκη 1975, σελ. 93
- Ἀπόκτι, γάλα καὶ τυρὶ κι' ὄμορφο παξιμάδι,
- ※ 17ος αιώνας Μάρκος-Αντωνίος Φώσκολος, Φορτουνάτος, έμμετρη κωμωδία, Πράξη Α', Σκηνή 2η, στίχ. 327 (322-329) @anemi.lib.uoc.gr
- μ’ ἀπομονὴ τυχαίνει σου νά ’χῃς κοιλιὰ καημένη,
νὰ πὰ γυρεύγῃς μιὰν πορδοῦ γιὰ γρὰ ξεκωλωμένη,
καὶ νὰ λιμάσσῃς, δολιερή, μὰ ξεῦρε σὰ γυρίσω,
τὴ λεκανίδα, ἁπού ’φηκα, θὲ νὰ τήνε ξαγλήσω
μὲ μακαροῦνες τρυφερές, κιαμιὰ νὰ μὴν ἀφήσω,
μ’ ἀπόκτι καὶ λουκάνικο καλὰ νὰ σὲ γεμίσω,
κ’ ἔχε λοιπὸν ἀπομονή, κοιλιά μου πρικαμένη
κ’ ἐγὼ σοῦ τάσσω σήμερο νὰ μείνῃς γεμισμένη.- Φώσκολος, Μάρκος Αντώνιος,1597-1662, Φορτουνάτος :Κωμωδία ανέκδοτος /Μάρκου Αντωνίου Φώσκολου, το πρώτον εκ του αυτόγραφου του ποιητού εκδιδομένη υπό Στεφ. Ξανθουδίδου, εκδόσεις: ¨Ελευθερουδάκης¨, Αθήνα 1922, σελ. 56.
- μ’ ἀπομονὴ τυχαίνει σου νά ’χῃς κοιλιὰ καημένη,
- ※ 16ος/17ος αιώνας Γεώργιος Χορτάτσης, Πανώρια, Πράξη Β', στίχ. 135 (135-138)
Άλλες μορφές
[επεξεργασία]- ἀπόκτιν
- ἀπόκτιον
- ἀπόχτι (και σήμερα σε χρήση ως ιδιωματικό)
- ἀπόχτιν (και σήμερα σε χρήση ως ιδιωματικό)
Δείτε επίσης
[επεξεργασία]- στα νέα ελληνικά: απόφτι (ιδιωματικό)[1]
Αναφορές
[επεξεργασία]Πηγές
[επεξεργασία]- ἀπόκτι - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].
- ἀπόκτι(ν) σελ.58, Τόμος 3 & ἀπόχτιν σελ.149, Τόμος 3 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία. Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
- ἀπόκτι(ο)ν - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)