մեծ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Armenian մեծ (mec), from Proto-Indo-European *méǵh₂s.

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

մեծ • (mec) (superlative ամենամեծ)

  1. big, large
    մեծ շուն ― mec šun ― big dog
    մեծ քար ― mec kʻar ― large stone
    մեծ բերան ― mec beran ― see մեծաբերան
    մեծ խոսել ― mec xosel ― to have a big mouth or a loud mouth
    մեծ հայր ― mec hayr ― grandfather
    մեծ մայր ― mec mayr ― grandmother
    մեծ մահ ― mec mah ― plague
    մեծ մատ ― mec mat ― thumb
    մեծ պաս ― mec pas ― Lent
    մեծ էշը ախոռը մոռանալ՝ թողնել ― mec ēšə axoṙə moṙanal, tʻoġnel ― to forget or overlook the main thing
    մեծ թիքեն (կամ մեծ կտորը) ականջը թողնել ― mec tʻikʻen (kam mec ktorə) akanǰə tʻoġnel ― to crush or crumble into so many pieces that only the ears remain intact
    մեծի հետ մեծ, պստիկի հետ պստիկ լինել ― meci het mec, pstiki het pstik linel ― to treat people accordingly
    մեծով պստիկով, մեծով փոքրով ― mecov pstikov, mecov pʻokʻrov ― big and small, everybody
  2. spacious, voluminous, sizable
  3. lofty, towering, colossal
  4. crowded, populous, multitudinous
  5. (figuratively) notable, remarkable, significant, talented
  6. severe, terrible, fierce
  7. important, significant
  8. numerous, copious, great
  9. magnificent, splendid, great
    մեծ բանաստեղծ ― mec banasteġc ― great poet
  10. adult, grown-up, major
  11. main, chief, leading
  12. senior, elder, great
    մեծ եղբայր ― mec eġbayr ― elder brother
    Տիգրան Մեծ ― Tigran Mec ― Tigranes the Great

Declension

[edit]
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative մեծ (mec) մեծեր (mecer)
dative մեծի (meci) մեծերի (meceri)
ablative մեծից (mecicʻ) մեծերից (mecericʻ)
instrumental մեծով (mecov) մեծերով (mecerov)
locative մեծում (mecum) մեծերում (mecerum)
definite forms
nominative մեծը/մեծն (mecə/mecn) մեծերը/մեծերն (mecerə/mecern)
dative մեծին (mecin) մեծերին (mecerin)
1st person possessive forms (my)
nominative մեծս (mecs) մեծերս (mecers)
dative մեծիս (mecis) մեծերիս (meceris)
ablative մեծիցս (mecicʻs) մեծերիցս (mecericʻs)
instrumental մեծովս (mecovs) մեծերովս (mecerovs)
locative մեծումս (mecums) մեծերումս (mecerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative մեծդ (mecd) մեծերդ (mecerd)
dative մեծիդ (mecid) մեծերիդ (mecerid)
ablative մեծիցդ (mecicʻd) մեծերիցդ (mecericʻd)
instrumental մեծովդ (mecovd) մեծերովդ (mecerovd)
locative մեծումդ (mecumd) մեծերումդ (mecerumd)
nominalized, i-type (Western Armenian)
singular plural
nominative մեծ (mec) մեծեր (mecer)
dative մեծի (meci) մեծերու (meceru)
ablative մեծէ (mecē) մեծերէ (mecerē)
instrumental մեծով (mecov) մեծերով (mecerov)
definite forms
nominative մեծը/մեծն (mecə/mecn) մեծերը/մեծերն (mecerə/mecern)
dative մեծին (mecin) մեծերուն (mecerun)
ablative մեծէն (mecēn) մեծերէն (mecerēn)
instrumental մեծովը/մեծովն (mecovə/mecovn) մեծերովը/մեծերովն (mecerovə/mecerovn)
1st person possessive forms (my)
nominative մեծս (mecs) մեծերս (mecers)
dative մեծիս (mecis) մեծերուս (mecerus)
ablative մեծէս (mecēs) մեծերէս (mecerēs)
instrumental մեծովս (mecovs) մեծերովս (mecerovs)
2nd person possessive forms (your)
nominative մեծդ (mecd) մեծերդ (mecerd)
dative մեծիդ (mecid) մեծերուդ (mecerud)
ablative մեծէդ (mecēd) մեծերէդ (mecerēd)
instrumental մեծովդ (mecovd) մեծերովդ (mecerovd)

Synonyms

[edit]

Antonyms

[edit]

Noun

[edit]

մեծ • (mec)

  1. leader, chief, elder

Declension

[edit]
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative մեծ (mec) մեծեր (mecer)
dative մեծի (meci) մեծերի (meceri)
ablative մեծից (mecicʻ) մեծերից (mecericʻ)
instrumental մեծով (mecov) մեծերով (mecerov)
locative — —
definite forms
nominative մեծը/մեծն (mecə/mecn) մեծերը/մեծերն (mecerə/mecern)
dative մեծին (mecin) մեծերին (mecerin)
1st person possessive forms (my)
nominative մեծս (mecs) մեծերս (mecers)
dative մեծիս (mecis) մեծերիս (meceris)
ablative մեծիցս (mecicʻs) մեծերիցս (mecericʻs)
instrumental մեծովս (mecovs) մեծերովս (mecerovs)
locative — —
2nd person possessive forms (your)
nominative մեծդ (mecd) մեծերդ (mecerd)
dative մեծիդ (mecid) մեծերիդ (mecerid)
ablative մեծիցդ (mecicʻd) մեծերիցդ (mecericʻd)
instrumental մեծովդ (mecovd) մեծերովդ (mecerovd)
locative — —
i-type, animate (Western Armenian)
singular plural
nominative մեծ (mec) մեծեր (mecer)
dative մեծի (meci) մեծերու (meceru)
ablative մեծէ (mecē) մեծերէ (mecerē)
instrumental մեծով (mecov) մեծերով (mecerov)
definite forms
nominative մեծը/մեծն (mecə/mecn) մեծերը/մեծերն (mecerə/mecern)
dative մեծին (mecin) մեծերուն (mecerun)
ablative մեծէն (mecēn) մեծերէն (mecerēn)
instrumental մեծովը/մեծովն (mecovə/mecovn) մեծերովը/մեծերովն (mecerovə/mecerovn)
1st person possessive forms (my)
nominative մեծս (mecs) մեծերս (mecers)
dative մեծիս (mecis) մեծերուս (mecerus)
ablative մեծէս (mecēs) մեծերէս (mecerēs)
instrumental մեծովս (mecovs) մեծերովս (mecerovs)
2nd person possessive forms (your)
nominative մեծդ (mecd) մեծերդ (mecerd)
dative մեծիդ (mecid) մեծերուդ (mecerud)
ablative մեծէդ (mecēd) մեծերէդ (mecerēd)
instrumental մեծովդ (mecovd) մեծերովդ (mecerovd)

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-European *méǵh₂s.

Adjective

[edit]

մեծ • (mec)

  1. great; large, big
    մեծ իմն, մեծս, մեծաւ, մեծու ― mec imn, mecs, mecaw, mecu ― greatly, highly, much, very much, too much, excessively
    մեծ օր ― mec ōr ― feast day, high-day
    մեծ դաշտ ― mec dašt ― vast, spacious field or plain
    մեծ ժամս, ժամանակս ― mec žams, žamanaks ― during many hours; for a long time
    զմեծ ժամս գիշերոյ ― zmec žams gišeroy ― a great part of the night
  2. (by extension) strong, powerful, mighty
  3. (by extension) rich, opulent
  4. (by extension) important, serious, considerable, momentous
    ո՞չ է քեզ մեծ ― o?čʻ ē kʻez mec ― is it not important?

Declension

[edit]
i-a-type
singular plural
nominative մեծ (mec) մեծք (meckʻ)
genitive մեծի (meci) մեծաց (mecacʻ)
dative մեծի (meci) մեծաց (mecacʻ)
accusative մեծ (mec) մեծս (mecs)
ablative մեծէ (mecē) մեծաց (mecacʻ)
instrumental մեծաւ (mecaw) մեծաւք = մեծօք (mecawkʻ = mecōkʻ)
locative մեծի (meci) մեծս (mecs)
Post-classically i-type instrumental մեծիւ (meciw) and u-type genitive մեծու (mecu) are attested.

Adverb

[edit]

մեծ • (mec)

  1. much

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: մեծ (mec)

References

[edit]
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “մեծ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մեծ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մեծ”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Matasović, Ranko (2009) A Grammatical Sketch of Classical Armenian‎[1], Zagreb, page 14
  • Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 458
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=մեծ&oldid=80067594"