géaraigh

Irish

Alternative forms

• géaruigh, geuraigh, geuruigh (obsolete)

Etymology

From Middle Irish géraigid. By surface analysis, géar +‎ -igh.

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /ˈɟiːa̯ɾˠɪɟ/
• (Galway) IPA^(key): /ˈɟeːɾˠə/
• (Mayo) IPA^(key): /ˈɟeːɾˠiː/
• (Ulster) IPA^(key): /ˈɟeːɾˠi/, [ˈɟɛə̯ɾˠi]

Verb

géaraigh (present analytic géaraíonn, future analytic géaróidh, verbal noun géarú, past participle géaraithe)

1. (transitive, intransitive) to sharpen

   Synonym: faobhraigh

2. (transitive) to whet (one or rub on with some substance for the purpose of sharpening; stimulate or make more keen)
3. (transitive, intransitive) to intensify
4. (transitive, intransitive) to sour (to make/become sour)
5. (intransitive) to quicken (become quicker)
6. (transitive) to steepen (make steeper)
7. to bring out (elicit, evoke, or emphasize a particular quality)
8. to exacerbate (make worse)

Conjugation

conjugation of géaraigh (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	géaraím	géaraíonn tú; géaraír†	géaraíonn sé, sí	géaraímid; géaraíonn muid	géaraíonn sibh	géaraíonn siad; géaraíd†	a ghéaraíonn; a ghéaraíos / a ngéaraíonn*	géaraítear
	past	ghéaraigh mé; ghéaraíos	ghéaraigh tú; ghéaraís	ghéaraigh sé, sí	ghéaraíomar; ghéaraigh muid	ghéaraigh sibh; ghéaraíobhair	ghéaraigh siad; ghéaraíodar	a ghéaraigh / ar ghéaraigh*	géaraíodh
	past habitual	ghéaraínn / ngéaraínn‡‡	ghéaraíteá / ngéaraíteᇇ	ghéaraíodh sé, sí / ngéaraíodh sé, s퇇	ghéaraímis; ghéaraíodh muid / ngéaraímis‡‡; ngéaraíodh muid‡‡	ghéaraíodh sibh / ngéaraíodh sibh‡‡	ghéaraídís; ghéaraíodh siad / ngéaraídís‡‡; ngéaraíodh siad‡‡	a ghéaraíodh / a ngéaraíodh*	ghéaraítí / ngéaraít퇇
future		géaróidh mé; géaród; géaróchaidh mé†	géaróidh tú; géaróir†; géaróchaidh tú†	géaróidh sé, sí; géaróchaidh sé, sí†	géaróimid; géaróidh muid; géaróchaimid†; géaróchaidh muid†	géaróidh sibh; géaróchaidh sibh†	géaróidh siad; géaróid†; géaróchaidh siad†	a ghéaróidh; a ghéarós; a ghéaróchaidh†; a ghéaróchas† / a ngéaróidh*; a ngéaróchaidh*†	géarófar; géaróchar†
conditional		ghéaróinn; ghéaróchainn† / ngéaróinn‡‡; ngéaróchainn†‡‡	ghéarófá; ghéaróchthᆠ/ ngéarófᇇ; ngéaróchthᆇ‡	ghéaródh sé, sí; ghéaróchadh sé, s토/ ngéaródh sé, s퇇; ngéaróchadh sé, s톇‡	ghéaróimis; ghéaródh muid; ghéaróchaimis†; ghéaróchadh muid† / ngéaróimis‡‡; ngéaródh muid‡‡; ngéaróchaimis†‡‡; ngéaróchadh muid†‡‡	ghéaródh sibh; ghéaróchadh sibh† / ngéaródh sibh‡‡; ngéaróchadh sibh†‡‡	ghéaróidís; ghéaródh siad; ghéaróchadh siad† / ngéaróidís‡‡; ngéaródh siad‡‡; ngéaróchadh siad†‡‡	a ghéaródh; a ghéaróchadh† / a ngéaródh*; a ngéaróchadh*†	ghéarófaí; ghéaróchtha토/ ngéarófa퇇; ngéaróchtha톇‡
subjunctive	present	go ngéaraí mé; go ngéaraíod†	go ngéaraí tú; go ngéaraír†	go ngéaraí sé, sí	go ngéaraímid; go ngéaraí muid	go ngéaraí sibh	go ngéaraí siad; go ngéaraíd†	—	go ngéaraítear
	past	dá ngéaraínn	dá ngéaraíteá	dá ngéaraíodh sé, sí	dá ngéaraímis; dá ngéaraíodh muid	dá ngéaraíodh sibh	dá ngéaraídís; dá ngéaraíodh siad	—	dá ngéaraítí
imperative		géaraím	géaraigh	géaraíodh sé, sí	géaraímis	géaraígí; géaraídh†	géaraídís	—	géaraítear
verbal noun		géarú
past participle		géaraithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
géaraigh	ghéaraigh	ngéaraigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• “géaraigh”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “géraigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Dinneen, Patrick S. (1904) “géaruiġim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 358
• Ó Dónaill, Niall (1977) “géaraigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 50