17-a de januaro
Aspekto
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
januaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
januaro | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 17-a de januaro estas la 17-a tago de la jaro laŭ la gregoria kalendaro. 348 tagoj restas (349 en superjaroj).
Je la 17-a de januaro okazis, interalie:
Eventoj
[redakti | redakti fonton]- -38: Aŭgusto Cezaro geedziĝis kun Livia tri tagojn post kiam ŝi naskis Nero Claudius Drusus, la duan filon de Tiberius Claudius Nero
- 395: Romia imperio dividiĝas inter du filoj de la romia imperiestro Teodozio la 1-a al orienta parto (Flavio Arkadio) kaj okcidenta parto (Flavio Honorio)
- 1328: Germana reĝo Ludoviko la 4-a akceptis de roma civitanaro imperiestran kronon
- 1377: Papo Gregorio la 11-a revenis al Romo finante, daŭrantan de 1309, tiel nomatan avinjonan malliberon
- 1415: Kontraŭpapo Johano la 23-a nuligis rajtojn antaŭe donitajn al la ordeno de germanaj kavaliroj regi konkeritajn teritoriojn de Grandprinclando Litovio
- 1524: Itala velisto Giovanni da Verrazano elnavigis de Madejro al Norda Ameriko por trovi nordokcidentan pasejon
- 1595: Reĝo de Francio Henriko la 4-a deklaris militon kontraŭ Hispanio
- 1605: Romano de hispana aŭtoro Miguel de Cervantes La inĝenia kavaliro Don Kiĥoto el Manĉo aperis
- 1614; Johano Amoso Komenio aĉetis de vidvino post antaŭa proprietulo la manuskripton de Nikolao Koperniko De revolutionibus orbium coelestium
- 1626: 4-a pola-sveda milito: venko de svedaj trupoj en batalo de Walmojza, Latio (unua en historio super la armeo de la Respubliko de Ambaŭ Nacioj)
- 1649: Krakovo: Johano la 2-a Kazimiro kroniĝis kiel reĝo de Pollando
- 1734: Aŭgusto la 3-a (Pollando-Litovio) kun sia edzino Maria Józefa kroniĝis fare de Krakova episkopo kiel la lasta sur Vavelo
- 1746: Dua jakobita ribelo: jakobitoj gajnas batalon de Falkirk kontraŭ la angla armeo
- 1786: Pierre Méchain malkovris la kometon Encke, kiu poste estis nomita laŭ Johann Franz Encke
- 1793: Nacia Konvencio verdiktis al detronigita Ludoviko la 16-a mortpunon pro ŝtatperfido
- 1805: En Ĥarkivo malfermiĝis ukraina Ĥarkiva Universitato
- 1819: Simón Bolívar proklamis la Respublikon de Kolombio
- 1831: Pola generalo Józef Chłopicki rezignis pri funkcio de diktatoro de Novembra ribelo kontraŭ la Rusia Imperio
- 1864: Januara ribelo kontraŭ la Rusia Imperio: venko de polaj insurekcianoj en batalo de Iłża
- 1874: Podlaĥio: en distrikto Biała rusaj soldatoj pafmortigis 13 membrojn de nova religia komunumo
- 1878: Rusa-turka milito: decida venko de rusa armeo apud Plovdiv
- 1881: Pacifika Milito: ĉilia armeo konkeris ĉefurbon de Peruo - Limo
- 1893: Usono aneksis Havajon devigante reĝinon Liliuokalani abdiki
- 1904: En Moskva Arta Teatro okazis premiero de la spektaklo Ĉeriza ĝardeno de Anton Ĉeĥov
- 1910: Dua hungara registaro de Károly Khuen-Héderváry ekfunkciis
- 1912: Brita esploristo Robert Scott atingis sudan poluson unu monaton post Roald Amundsen
- Unua mondmilito:
- 1915: Militkampanjo en Kaŭkazio: Batalo de Sarikamiŝ - venko de la Rusia Imperio kontraŭ la Otomana Imperio en Kaŭkazo
- 1917: Transpreno de la ĉifrita telegramo de Zimmermann fare de brita spionagentejo, kio kaŭzis aliron de Usono al la milito; Usono aĉetis de Danio Virgulininsulojn kontraŭ 25 mln da dolaroj
- 1919: Dum estona-bolŝevika milito la estona armeo konkeris Narvan
- 1920: Dua Pola Respubliko komencis transpreni Pomerion de Gdańsk, atribuitan de Versajla traktato - Pola Soldataro eniris ankaŭ al Leszno, Kępno, Rawicz kaj Zbąszyń
- 1921: Ukraina Libera Universitato fondiĝis en Vieno - post nelonge translokiĝis al Prago
- 1923: Hispana inventisto Juan de la Cierva unuan fojon ekflugis per sia aŭtogiro
- 1929: Popeye, usona rolulo de bildliteraturo unuafoje aperis en ĵurnalo
- 1933: Usona Kongreso, spite al prezdento Herbert C. Hoover, voĉdonis por sendependeco de Filipinoj
- 1934: Ferdinand Porsche montris al germana registaro la projekton Garbus inaŭgurante historion de la varomarko Volkswagen
- Dua mondmilito:
- 1940: Germana teroro en okupata Pollando: Ĉefa Sekurec-Oficejo de Tria Regno informis pri plenumo de mortpuno kontraŭ tri poloj en Orienta Prusio, membroj de sekreta organizaĵo, kiu komence de septembro eksplodigis fervojan trakon apud Biskupiec kaj detruis elektroenergian sistemon; Pola Rezistomovado: de labortendaro konstruanta aŭtovojon en distrikto Drawski fuĝis 38 polaj laboristoj; en Varsovio de Gestapejo fuĝis Kazimierz Kott, gvidanto de Batala Fakultato de Pola Popola Sendependa Ago - unusola forkuro dum la tuta germana okupado
- 1941: Golfo de Tajlando: en mara batalo franca armeo detruis siaman kirasŝipon kaj torpedŝipon; Batalo de Anglio: Luftwaffe atakis Avonmouth, nun kvartalon de Bristolo (nokte de la 16-a/17-a de januaro)
- 1942: En Provinco Vartlando establiĝis vilaĝa gardistaro por helpi policon serĉi paraŝutistojn, fuĝintajn militkaptitojn kaj malliberulojn; Arkta Oceano: 3 germanaj submarŝipoj atakis karavanon de 8 ŝipoj sinkigante unu kun destrojero; germana-itala grupiĝo kapitulacis en egipta montpasejo, proksima al Libio; Britio: 332-a norvega ĉasaviadila skadro formiĝis
- 1943: Germana polico forveturigis de enketa malliberejo Pawiak en Varsovio ĉirkaŭ 1 800 personojn al koncentrejo Majdanek; Pola Enlanda Armeo forvojigis 5 trajnojn laŭ linio Radom - Dęblin - Łuków - Terespol; grupoj de Popola Armeo bombatencis en Varsovio kontraŭ kelkaj kinejoj Nur für Deutsche por germanoj — venĝe pro giganta surstrata homforkapto el la 15-a de januaro; Orienta Fronto: ĉe norda sektoro de Kalinina Fronto estis likvidita germana garnizono, ĉirkaŭita en Velikije Luki; meze de Voroneĵa Fronto fermiĝis ringo ĉirkaŭ germana 24-a Kirasita Korpuso kaj itala Alpa Korpuso; Norda Kaŭkazio: liberigo de Ĉerkessk; Bomba Korpuso de reĝa aerarmeo atakis Berlinon
- 1944: Militkrimoj: germana polico pafekzekutis en kelkaj lokoj 112 personojn alveturigitajn de malliberejo en la Kastelo de Lublin; de Varsovio foriris transporto kun 75 personoj al koncentrejo Gross-Rosen; brigadoj de Pola Enlanda Armeo frakasis litovan gardejon kun detruo de dokumentoj en komunumo de Vilnius kaj taĉmento frakasis malliberejon en Lida liberigante 70 arestitojn; plurmonata Batalo de Monte Cassino komenciĝis; Usona Sekretario de Ŝtato Cordell Hull proponis mediacion en konflikto inter la pola ekzila registaro kaj soveta registaro; fino de Kirovograda operaco (komencita la 4-an de januaro)
- 1945: Sovetaj-germanaj militkrimoj: matene loĝantaro de Pyry (Ursynów) amasiĝis sur ŝoseo por saluti alvenantan polan soldataron de kirasita 1-a Armeo de Zygmunt Berling, kiam aperis 3 sovetaj aviadiloj, kiuj pripafis kaj bombis la civilulojn - ĉ. 40 personoj pereis, 100 estis vunditaj; de germana koncentrejo Aŭŝvico pro alproksimiĝo de Ruĝa Armeo ties malliberigitoj ekiris perpiede al Wodzisław Śląski - unua mortomarŝo komenciĝis, dumvoje el inter pli ol 56 000 mortis pro escepte frosta kaj neĝa vintro 600 personoj kaj 15 000 pereis en amasaj ekzekutoj; 1-a Belorusa Fronto: Ruĝa Armeo kun taĉmentoj de la unua Armeo de Pola Soldataro eniris al detruita Varsovio; soveta armeo "liberigis" Częstochowa, Końskie, Radoszyce, Jasło, Gorlice kaj Zgierz; Gestapo de Ciechanów pafekzekutis en Mława 364 polojn troviĝantajn en la loka malliberejo; germana polico pafmortigis en Żabików 10 membrojn de Pola Enlanda Armeo; nokte de la 17-a/18-a de januaro en polica malliberejo Radogoszcz en Lodzo germanoj komencis masakron de enprizonigitoj - tuj antaŭ alveno de la Ruĝa Armeo oni vivbruligis 1 500 malliberulojn (25-30 personoj saviĝis); en Krakovo sur Vavelo okazis la lasta kunveno de germana registaro en Ĝenerala Gubernio, kiu translokiĝis al Opole; malfondo de Grizaj Taĉmentoj, konspira organizaĵo de la Asocio de Pola Skoltismo; Batalo de Budapeŝto: sveda diplomato Raoul Wallenberg, kiu savis milojn da judoj de holokaŭsto, estis arestita de sovetiaj regopovoj en Hungario, neniam plu publike vidata; Okcidenta Fronto: en Ardenoj usona 18-a Aeralteriga Korpuso okupis Petit-Thier kaj Vielsalm; Balkana Fronto: en Srem germana 34-a Korpuso atakis jugoslavian 1-an armeon; usona 8-a Aviada Armeo atakis fervojaĵojn en Paderborn; Budapeŝto: hungara-germana garnizono evakuiĝis de Peŝto al Buda, nokte de la 17-a/18-a de januaro
- 1946: Pola Teatro en Varsovio refunkciis
- 1946: Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj unuafoje kunvenis en Londono
- 1948: Sur ferdeko de usona militŝipo oni subskribis armistican interkonsenton inter Indonezio kaj Nederlando pri provizora suvereneco super okupataj teritorioj de Nederlanda Hindio kun ebleco referendumi pri ilia aparteno
- 1949: Francio: Institut Pasteur identigis viruson de gripo
- 1950: Atako al banko en Bostono kaj rabo de rekorda predo en la historio de Usono
- 1955: Unua atomenergia submarŝipo USS Nautilus eknavigis
- 1957: Premiero de filmo La homo sur trako, reĝisorita de Andrzej Munk
- 1961: Separistoj de Katanga ekzekutis unuan ĉefministron de Demokratia Respubliko Kongo Patrice Lumumba en cirkonstancoj sugestantaj apogon kaj partoprenon de la registaroj de Belgio kaj Usono
- 1969: Muzikalbumo Flava submarŝipo de la rokgrupo The Beatles aperis en Britio
- 1972: Flago de Bangladeŝo oficialiĝis
- 1975: Parlamento de Ĉina Popola Respubliko akceptis novan konstitucion aprobantan atingojn de la Kultura Revolucio
- Milita stato en Pollando:
- 1980: Helsinka Komisiono de la Komitato por Defendo de Laboristoj fondiĝis - ĝin eniris interalie Zbigniew Romaszewski
- 1982: Pola Radio komencis disaŭdigon de la 2-a programo; en varsovia preĝejo en Żoliborz patro Jerzy Popiełuszko celebris sian unuan meson intence de la patrio, kiuj iĝis grandaj religiaj-patriotismaj eventoj
- 1983: Niĝerio deportis pli ol 2 milionojn de neleĝaj enmigrintoj, ĉefe de Ganao
- 1988: Vatikano aranĝis unuan en sia historio gazetaran konferencon de papo Johano Paŭlo la 2-a, kiu alparolis al ĵurnalistoj pri misio de ilia profesio
- 1991: Haroldo la 5-a iĝis reĝo de Norvegio
- 1991: Persa Golfo: operaco Dezerta Ŝtormo komenciĝis kun uzo de usonaj atakaviadiloj por liberigi Kuvajton de iraka okupado
- 1992: Litova Biblia Societo fondiĝis
- 1992: Kroata Olimpika Komitato estis internacie agnoskita
- 1994: Francio: unua pasaĝeraviadilo Airbus A330 ekflugis inter Parizo kaj Marsejlo
- 1995: En tertremo en japana urbo Kobeo 6434 personoj pereis
- 2001: Premiero de la franca komedia filmo La ŝranko
- 2002: Granda Rifto: erupcio de vulkano Nyiragongo detruis 4 500 konstruaĵojn en la urbo Goma
- 2007: Hormontriloj sur simbola apokalipsa horloĝo en la Universitato de Ĉikago delokiĝis de 23:53 al 23:55
- 2010: Komenco de kelktaga tumulto en niĝeria urbo Jos - pereis ĉirkaŭ 600 personoj
- 2010: Sebastián Piñera gajnis prezidentajn balotojn en Ĉilio
- 2012: Ribelo de tuaregoj el Nacia Movado por la liberigo de Azavado en norda Malio komenciĝis
- 2013: Dum la enlanda milito en Malio franca armeo komencis landan ofensivon
- 2023: Invado de Rusio en Ukrainion:
- Kancelariestro de la prezidanto de Ukrainio: dum militagoj en Ukrainio pereis pli ol 9 mil civiluloj; savagado en Dnipro estis finita — sorto de 19 loĝantojn de kolektiva loĝejo, detruita per rusia raketo movata de germana brulaĵo, estas nekonata, pereis ne malpli ol 45 personoj (inkluzive de 6 infanoj), 79 personoj estis vunditaj; apud Soledar ukrainoj paffaligis rusian Su-25
- Mondreago: 56% de latvoj materie apogis Ukrainion kaj rifuĝintojn; Grupo Wagner ĝis januaro en batalo pri Baĥmut perdis 4 mil mortigitojn kaj ĉ. 10 mil vunditojn; en unua tago dediĉita al Ukrainio dum la 53-a Monda Ekonomia Forumo Andrzej Duda konstatis, ke Rusio ne povas savi sian vizaĝon el la milito kun la sento ke ion gajnis; la plej altrangaj komandantoj de Usono kaj Ukrainio, generaloj Mark Milley kaj Valerij Zaluĵnij, unuafoje renkontiĝis ĉe la pola-ukraina landlimo; Nederlando sendos al Ukrainio sistemon Patriot; en Varsovio okazis premiero de dokumenta filmo de pola ĵurnalisto Tomasz Grzywaczewski „Wymazać Naród”/„Erase the Nation” (Forviŝi la nacion) pri rusa detruado de la kultura heredaĵo de ukrainoj — de la sekva tago rigardebla en YouTube
Naskiĝoj
[redakti | redakti fonton]- 1342: Filipo la 2-a, duko de Burgonjo (m. 1404)
- 1432: Antonio Pollaiuolo, itala renesanca artisto (m. 1598)
- 1463: Frederiko la 3-a, princo-elektisto de Saksio (m. 1525)
- 1472: Guidobaldo da Montefeltro, itala kondotiero, duko de Urbino (m. 1508)
- 1484: Georg Spalatin, germana kleriko, predikisto kaj reformaciisto (m. 1545)
- 1501: Leonhart Fuchs, germana kuracisto kaj botanikisto (m. 1566)
- 1504: Pio la 5-a, papo, sanktulo (m. 1572)
- 1517: Antonius Scandellus, itala komponisto kaj kapelmajstro (m. 1580)
- 1560: Gaspard Bauhin, svisa kuracisto, anatomo, botanikisto (m. 1624)
- 1584: Diederich von dem Werder, germana tradukisto, militisto kaj diplomato (m. 1657)
- 1600: Pedro Calderón de la Barca, hispana poeto kaj dramisto (m. 1681)
- 1624: Guarino Guarini, itala monaĥo kaj arĥitekto, teatinano 1683)
- 1659: Antonio Veracini, itala violonisto kaj komponisto (m. 1733)
- 1706: Benjamin Franklin, usona filozofo, kunaŭtoro de la Usona Deklaro de Sendependeco, inventinto de kontraŭfulma instalaĵo (m. 1790)
- 1732: Stanislao Aŭgusto Poniatowski, lasta reĝo de Pollando kaj grandduko de Litovio (m. 1798)
- 1785: Ernst Emil Hoffmann, germana entreprenisto, politikisto kaj bonfarulo (m. 1847)
- 1813: Johann Heinrich Gelzer, svisa historiisto kaj teologo (m. 1889)
- 1814: Ludwik Mierosławski, unua pola diktatoro de la Januara Ribelo kontraŭ la Rusia Imperio, teoriisto kaj historiisto pri militistiko (m. 1878)
- 1815: Joshua Abraham Norton, mem-proklamita "Imperiestro de Usono" (m. 1880)
- 1820: Anne Brontë, angla verkistino (m. 1849)
- 1828: Ede Reményi, hungara violonisto kaj komponisto (m. 1898)
- 1835: Ferdinand Schulz, ĉeĥa verkisto kaj literatura historiisto (m. 1905)
- 1855: Ignác Alpár, hungara arkitekto, profesoro (m. 1928)
- 1860: Dúbhglás de hÍde, unua prezidento de Irlando, profesoro pri irlanda literaturo, fondinto de la movado por savi la irlandan lingvon (m. 1949)
- 1860: Marie von Bunsen, germana verkistino, pentristino kaj salonistino (m. 1941)
- 1861: Otto Ludwig Sckell, germana ĝardenisto (m. 1948)
- 1863: Konstantin Sergejeviĉ Stanislavski, rusa, sovetia teatra reĝisoro, aktoro, teatra etikisto, kreinto de la propra metodaktorado (m. 1938)
- 1863: David Lloyd George, ĉefministro de Britio (m. 1945)
- 1865: Max Wagner, germana komponisto (m. 1944)
- 1867: Carl Laemmle, usona filmproduktoro (m. 1939)
- 1869: Ivan Truŝ, ukraina pentristo (m. 1941)
- 1879: Árpád Buday, hungara arkeologo, historiisto (m. 1937)
- 1881: Antoni Łomnicki, pola matematikisto (m. 1941)
- 1890: Emil Böszörményi, rumania hungara ĵurnalisto (m. 1938)
- 1891: Áron Vass, rumania hungara skulptisto (m. 1979)
- 1894: István Szőnyi, hungara pentristo (m. 1960)
- 1895: László Mécs, hungara poeto kaj ĵurnalisto (m. 1978)
- 1899: Al Capone, usona gangstero (m. 1947)
- 1899: Albert Stange, germana politikisto (NSDAP) (m. nekonata)
- 1900: Ernő Unger, hungara dirigento, komponisto, pianisto (m. 1968)
- 1900: Manci Zelch Zathureczkyné, rumania hungara verkistino, ĵurnalistino (m. 1984)
- 1902: Anci Barna, hungara aktorino (m. 1987)
- 1903: Antal Pálffy, rumania hungara instruisto pri matematiko (m. 1973)
- 1908: Géza Berey, rumania hungara ĵurnalisto (m. 1982)
- 1914: Michael Brink, germana katolika verkisto kontraŭnazia, fuĝinta de la marŝo de morto, kies teologia ĉefverko temas pri krimoj de NSDAP (m. 1947)
- 1915: István Benedek, hungara psikiatro, verkisto (m. 1996)
- 1917: M. G. Ramachandran, barata aktoro kaj politikisto, ĉefministro de Tamilnado (m. 1987)
- 1918: Helena Marusarzówna, pola skiistino, soldatino de Pola Subtera Ŝtato, ekzekutita (m. 1941)
- 1919: Sándor Mezei, rumania hungara agronomo (m. 1995)
- 1922: Luis Echeverría, prezidento de Meksiko 1970-1976 (m. 2022)
- 1922: Betty White, usona aktorino (m. 2021)
- 1926: Moira Shearer, skota dancistino kaj aktorino (m. 2006)
- 1927: Eartha Kitt, usona aktorino kaj kantistino (m. 2008)
- 1928: Zoltán Farkas, rumania hungara pedagogo (m. 1989)
- 1930: Jaroslava Moserová, ĉeĥa politikistino, kuracistino, verkistino (m. 2006)
- 1931: János Ábrahám, hungara publicisto, verkisto (m. 1996)
- 1931: James Earl Jones, usona aktoro (n. 2024)
- 1933: Dalida, franca kantistino kaj aktorino (m. 1987)
- 1939: Gyula Pávai, rumania hungara instruisto, lokhistoriisto (m. 2011)
- 1940: Tabaré Vázquez, prezidento de Urugvajo
- 1942: Muhammad Ali, usona boksisto (m. 2016)
- 1942: Karel van Miert, flandra politikisto, membro de Eŭropa Komisiono (m. 2009)
- 1943: René Préval, ĉefministro kaj prezidento de Haitio
- 1944: Françoise Hardy, franca kantistino (m. 2024)
- 1955: Gyöngyi Orbán, rumania hungara literaturteoriistino
- 1948: Davíð Oddsson, verkisto, ĉefministro de Islando
- 1952: Ryuichi Sakamoto, japana komponisto kaj aktoro (m. 2023)
- 1957: Klára Bölöni Zakariás, rumania hungara aktorino
- 1961: Maia Chiburdanidze, kartvela ŝakistino, grandmajstro, mondĉampionino 1978–1991
- 1962: Jim Carrey, kanada komikisto kaj aktoro
- 1964: Michelle Obama, usona juristino, edzino de Barack Obama
- 1968: Mathilde Seigner, franca komediistino
- 1971: Sylvie Testud, franca aktorino kaj verkistino
- 1972: Benno Fürmann, germana filmaktoro
- 1979: Johannes Hartl, germana teologo kaj filozofo
- 1980: Zooey Deschanel, usona aktorino, manekeno kaj kantaŭtorino
- 1990: Bence Molnár, rumania hungara aktoro
Mortoj
[redakti | redakti fonton]- 356: (festotago) Antonio, egipta ermito, patro de la dezerto, kristana sanktulo (n. ĉirkaŭ 250)
- 395: Teodosio, imperiestro de la tuta Romia Imperio kaj de la Bizanca Imperio (n. 347)
- 647: (festotago) Sulpicio la Pia, franca episkopo de Bourges, sanktulo (n. 576)
- 1468: Gjergj Kastrioti Skanderbeg, nacia heroo de Albanio (n. 1405)
- 1598: Fjodor la 1-a Ivanoviĉ, caro de Rusio (n. 1557)
- 1634: Albert Szenci Molnár, hungara reformita pastro, lingvosciencisto, filozofo, psalmpoeto, eklezia verkisto, tradukisto (n. 1574)
- 1699: Thomas Pichler, aŭstra ermito (n. 1629)
- 1705: John Ray, anglikana kleriko, patro de angla naturhistorio (n. 1627)
- 1740: Matthias Buchinger, germana muzikisto kaj prezentisto (n. 1674)
- 1751: Tomaso Albinoni, itala komponisto kaj violonisto (n. 1671)
- 1775: Giovanni Battista Sammartini, itala komponisto kaj orgenisto (n. ĉirkaŭ 1700)
- 1784: Yosa Buson, japana pentristo, aŭtoro de hajkoj (n. 1716)
- 1823: Zacharias Werner, germana poeto, teologo kaj predikisto (n. 1768)
- 1826: Juan Crisóstomo de Arriaga, hispana mirinfano, komponisto (n. 1806)
- 1829: Adam Heinrich Müller, germana ekonomikisto, publicisto, literaturrecenzisto, teoriulo de la ŝtato kaj pioniro de ekonomia romantismo (n. 1779)
- 1830: Wilhelm Waiblinger, germana poeto (n. 1804)
- 1861: Lola Montez, amatino de reĝo Ludoviko la 1-a de Bavario (n. 1821)
- 1863: Horace Vernet, franca pentristo (n. 1789)
- 1868: Mihály Gyenes, hungara arkitekto kaj juristo (n. 1800)
- 1874: Chang kaj Eng Bunker, fratoj-ĝemeloj de Tajlando, konataj kiel Siamaj dunaskitoj (n. 1811)
- 1890: Władysław Taczanowski, pola ornitologo kaj zoologo (n. 1819)
- 1893: Rutherford B. Hayes, prezidento de Usono 1877-1881 (n. 1822)
- 1897: János Vajda, hungara poeto kaj ĵurnalisto, enestanta en Hungara Antologio (n. 1827)
- 1905: Karolino (Saksio-Vajmaro-Eisenach), germana dukino (n. 1884)
- 1910: Joaquim Nabuco, brazila politikisto, diplomato, historiisto, juristo kaj ĵurnalisto (n. 1849)
- 1913: Zsigmond Várady, hungara ĵurnalisto kaj advokato (n. 1865)
- 1918: Dénes Szabó, hungara ginekologo, medicinhistoriisto (m. 1856)
- 1922: Carl Robert, germana arkeologo kaj filologo klasika (n. 1850)
- 1945: István Réti, hungara pentristo (n. 1872)
- 1947: Eŭgeno Lanti (Eugène Adam), franca instruisto, esperantisto kaj komunisto, kunfondinto de Sennacieca Asocio Tutmonda, redaktoro de "Sennaciulo" kaj "Sennacieca Revuo" (n. 1879)
- 1961: Patrice Lumumba, unua ĉefministro de Demokratia Respubliko Kongo, murdita (n. 1925)
- 1962: Sándor Puhala, rumania hungara ĵurnalisto, verkisto pri pedagogio (n. 1882)
- 1964: Terence White, angla verkisto (n. 1906)
- 1969: Grażyna Bacewicz, pola-litova komponistino kaj violonistino, muzikpedagogo (n. 1909)
- 1973: Tarsila do Amaral, brazila pentristino (n. 1886)
- 1977: Henryk Herbert Paruzel, pola pastro, aktivulo de Katolika Esperanto-movado, estrarano de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista, membro de la Internacia Asocio de Bibliistoj kaj Orientalistoj, aŭtoro de Biblia Vortaro, gvidanto de pilgrimadoj de esperantistoj al Jasna Góra, organizanto de 36-a IKUE-Kongreso en Romo, fondinto de Esperanto-librejo ĉe Katolika Universitato de Lublin, mortinta en misteraj cirkonstancoj (n. 1912)
- 1979: István Bartha, hungara instruisto, verkisto (n. 1889)
- 1979: Einar Dahl, sveda parlamentano, sekretario de la Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj, estrarano de Sveda Instruista Esperanto-Federacio, prezidanto de Universala Esperantista Pacifista Ligo, honora membro de UEA (n. 1904)
- 1981: Hugo Aufderbeck, germana romkatolika episkopo (n. 1909)
- 1986: János Máthé, rumania hungara lokhistoriisto, etnografo (n. 1898)
- 1991: Olavo la 5-a, reĝo de Norvegio (n. 1903)
- 1994: György Cziffra, hungara pianisto (n. 1921)
- 1997: Clyde Tombaugh, usona astronomo, malkovrinto de Plutono (n. 1906)
- 2002: Camilo José Cela, hispana Nobelpremiita verkisto (n. 1916)
- 2004: Czesław Niemen, pola komponisto, rokmuzikisto, instrumentisto, kantisto kaj kantaŭtoro (n. 1939)
- 2008: Bobby Fischer, usona-islanda ŝakisto, mondĉampiono (n. 1943)
- 2010: Béla Köpeczi, hungara historiisto kaj literaturhistoriisto (n. 1921)
- 2011: Loránd Benkő, hungara lingvisto, akademiano (n. 1921)
- 2011: Jean Dutourd, franca verkisto kaj tradukisto (n. 1920)
- 2012: Phil Bosmans, flandra verkisto, sacerdoto kaj monaĥo (n. 1922)
- 2013: Jadwiga Kaczyńska, pola filologino (n. 1926)
- 2013: Louise Martini, aŭstra aktorino kaj radimoderigistino (n. 1931)
- 2016: Duci Szabó, rumania hungara aktorino (n. 1920)
- 2016: Roland Lindblom, sveda esperantisto, fondinto de pluraj Esperanto-kluboj, kunfondinto kaj vicprezidanto de Sveda Esperantista Junulara Unuiĝo, kunorganizanto de UK 1980 kaj UK 2003, komitatano de UEA kaj estrarano de UEA, Honora Membro de UEA (n. 1931)
- 2016: Dietmar Guggenbichler, aŭstra privata detektivo (n. 1942)
- 2016: Jenő Váncsa, hungara agronomo, ministro (n. 1928)
- 2017: Gil Carlos Rodríguez Iglesias, hispana juristo, prezidanto de la Kortumo de la Eŭropaj Komunumoj (n. 1946)
- 2018: Konisi Gaku, japana profesoro pri fiziko, aktivulo de SAT kaj Kansaja Ligo de Esperanto-Grupoj, membro de la Akademio de Esperanto, ano de la konsilio de Japana Esperanto-Instituto, tradukisto i.a. de Mijazaŭa Kenĝi, kontribuinta al Serio Oriento-Okcidento (n. 1934)
- 2019: Karl-Heinz von Rothenburg, germana filologo (n. 1934)
- 2021: József Sas, hungara aktoro, reĝisoro, teatrestro, komikisto (m. 1939)
Specialaj tagoj kaj festoj
[redakti | redakti fonton]- Romkatolika Kalendaro: Memoro de Sankta Antonio la Granda, egipta ermito, abato, Patro de la Dezerto
- Demokratia Respubliko Kongo: Tago de Patrice Lumumba
- Tago de Judismo en la pola Katolika Eklezio, ekde 1997
Tagoj de semajno
[redakti | redakti fonton]La 17-a de januaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094;
- Lundo en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095;
- Mardo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Merkredo en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Vendredo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Sabato en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099.