Saltu al enhavo

Kronologio de Francio

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Historio de Francio
Libereco gvidanta la popolon, fare de Eugène Delacroix.
Libereco gvidanta la popolon, fare de Eugène Delacroix.

Antikva epoko

Mezepoko

Moderna epoko

19-a / 20-a jarcentoj

Vidu ankaŭ :

Kronologio de Francio

Tiu ĉi artikolo skizas kronologie gravajn okazaĵojn de la Historio de Francio. Spite ke Francio kiel nacia politika unuo ĵus atingis elstarecon nur post la dissolvo de la Karolida Imperio, tiu kronologio reeniras al la epoko de la Romia Imperio.

Franca teritorio sub la Romia Imperio

[redakti | redakti fonton]
  • Hacia 120 a.K. Kneo Domicio Enobarbo konkeris la teritorion de la Transalpa Gaŭlio kaj sekurigis la surteran komunikadon inter Italio kaj Hispanio.
  • 118 a.K. Fondo de Kolonio Narbo Martius (aktuala Narbono).
  • 58 a.K. Julio Cezaro startis la kampanjojn de la Gaŭlia Milito.
  • 55 a.K. Cezaro venkis super Ariovisto, ĝermana militestro kiu intencis trapasi la riveron Rejno por invadi Gaŭlion.
  • 52 a.K. La romianoj fondis en la prasetlejo de la parisii urbon nomita Lutecia, kiu estos poste Parizo.
  • 51 a.K. Batalo de Alesia. Cezaro venkis super la loka militestro Vercingetoriks kaj sekurigis la romian kontrolon en Gaŭlio.
  • 43 a.K. Fondo de "Lugdunum" (aktuala Lyon).
  • Ĉirkaŭ 250. La frankoj, instalitaj en la norda bordo de la rivero Rejno, ekpremis super la romia landlimo.
  • 355. Juliano (estonta imperiestro Juliano la Apostato) ekmilitis kontraŭ la frankoj, kiuj denove minacis la imperian landlimon de la rivero Rejno.
  • 358. Juliano paktis kun la frankoj, el kiuj parto instaliĝas en romia teritorio, nome en kio poste estos Flandrio.
  • 392. Valentiniano la 2-a estis trovita pendumita en Vienne (15-a de majo). Reage, la franka komandanto Arbogasto plialtigis Eŭgenion kiel imperiestro (22-a de aŭgusto).
  • 394. Batalo de la rivero Vipavo. Eŭgenio kaj Arbogasto estis venkitaj. Sed la okcidentaj legioj suferis fortan frapon kiu malfortigis ilin antaŭ la kreskinta ĝermana premo.
  • 406. La rivero Rejno frostriĝis. Nombraj ĝermanaj popoloj trapasis ĝin. La frankoj klopodis defendi la Imperion, sed malsukcese.
  • 420. Faramondo, dubinda reĝo de la saliaj frankoj, trapasis la Rejnon.
  • 428. Ebla dato de la morto de Faramondo.
  • 448. Morto de Klodjono. Sukcedis lin Meroveo.
  • 451. Atilo, reĝo de la hunoj, invadis Gaŭlion. Parizo sukcesis rezisti. Aecio frontis lin. Batalo de Châlons: Aecio venkis super Atilo kaj revenigis lin al siaj teritorioj en Hungario.
  • 455. Prospero de Akvitanio verkis "Kronikon de Gaŭlio".

Francio sub la Merovidoj

[redakti | redakti fonton]
Kristanigo de Klodvigo.

Francio sub la Karolidoj

[redakti | redakti fonton]
Imperia kronigo de Karlomagno, de Friedrich Kaulbach, 1861.

Francio sub la Kapetidoj

[redakti | redakti fonton]
Kronigo de Filipo la 2-a.

Francio dum la Centjara milito

[redakti | redakti fonton]
Sceno de la Masakro de la Sankta-Bartolomea tago laŭ samepoka gravuraĵo.

Plifirmigo de la franca ŝtato

[redakti | redakti fonton]

Francio sub la Burbonoj

[redakti | redakti fonton]

Franca Revolucio kaj Napoleona Imperio

[redakti | redakti fonton]
Ekzekutado de Maximilien Robespierre.

Francio dum la 19a jarcento

[redakti | redakti fonton]
Libereco gvidanta la popolon
Eugène Delacroix, 1833
Tiu pentraĵo solene reprezentas la francan revolucion de 1830.

Francio dum la 20a jarcento

[redakti | redakti fonton]
Eko de la operaco Overlord en Normandio.

Francio dum la 21a jarcento

[redakti | redakti fonton]
  • 2003. Francio estas inter la landoj kiuj opoziciis al la milita interveno de Usono en Irako.
  • 2005. La morto de du islamadevenaj junuloj kreis tajdon de violentaj tumultoj en Francio.
  • 2007. Nicolas Sarkozy, Prezidanto de Francio (6-a de majo).
  • 2015. La 13-a de novembro, la ĝihadistoj de la Islama Ŝtato estritaj de Salah Abdeslam murdis en Parizo 137 personojn kaj vundis aliajn 415.
  • 2018-2019. Oni kreis la movadon de la flavveŝtuloj (gilets jaunes), pro la socia malkonsento kiun okazigis la politikon de la prezidento Emmanuel Macron, kiel la enorma plialtigo de la prezo de la brulaĵoj kaj la perdida de aĉetkapablo.
  • 15a de aprilo 2019: Incendio de la Katedralo de Notre Dame.