Saltu al enhavo

Ursolata acido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ursolata acido.

Ursolata acido, 3-beta-3-hidroksi-urs-12-ene-28-oik-acido estas pentacikla triterpenoido identigita en la epikutiklaj vaksoj de pomoj jam en 1920 kaj vaste trovita en la ŝeloj de fruktoj, same kiel en herboj kaj spicoj kiel rosmareno kaj timiano.

Natura troviĝo

[redakti | redakti fonton]

Ursolata acido ĉeestas en multaj plantoj, kiel ekzemple Mirabilis jalapa[1] same kiel en multaj fruktoj kaj herboj uzataj en ĉiutaga vivo (ekz. pomoj, bazilio, mirteloj, oksikokoj, sambuko, pipromento, rosmareno, lavendo, origano, timiano, kratago kaj prunoj). Pomaj ŝeloj enhavas grandajn kvantojn de ĝi kaj rilataj komponaĵoj.[2]

Eblaj biokemiaj efikoj

[redakti | redakti fonton]

Oni esploris kelkajn eblajn biokemiajn efikojn de ursolata acido, sed ne okazis klinika studo montranta avantaĝojn por homa sano. En vitro, ursolata acido detenas la proliferadon de diversaj kanceraj ĉelaj specoj per inhibo de la aktiviga vojo de STAT3,[3][4] kaj povas ankaŭ malpliigi la proliferadon de kanceraj ĉeloj kaj indukti apoptozon.[5] Ursolata acido ankaŭ pruviĝis malhelpi JNK-esprimon kaj IL-2-aktivigon de JURKAT-leŭkemaj T-ĉeloj kaŭzante la redukton de proliferado kaj T-ĉelaktivigon.[6] Ursolata acido estas malforta inhibilo de aromatazo (IC50 = 32 μM),[7] kaj pruviĝis pliigi la kvanton de muskolo kaj bruna graso kaj malpliigi blankan grasan obezecon kaj rilatajn kondiĉojn kiam aldonite al dietoj submetitaj al musoj. Sub fiziologiaj koncentriĝoj, ursolata acido ankaŭ estigas eriptozon (la apoptozo-simila memmortigo en malnormalaj ruĝaj globuloj).[8] Oni trovis, ke ĝi malpliigas muskolan atrofion kaj stimulas muskolan kreskon ĉe musoj,[9] ankaŭ montras eblan kardioprotekton.[10]

Ĉe musoj, ursolata acido induktas neŭran regeneradon post vundo de iskiata nervo.[11] Ĉe musoj kun kronika multloka sklerozo, ursolata acido reduktis plian damaĝon al neŭronoj kaj helpis rekonstrui la protektajn ingojn kovrantajn neŭronojn, ŝajne subpremante Th17-imunajn ĉelojn kaj aktivigante antaŭvenantaj ĉelojn, kiuj maturiĝas en ĉelojn por fari mielinon, nomitajn oligodendrocitoj.[12] Ursolata acido plibonigas kognajn deficitojn induktitajn de domoika acido ĉe musoj.[13] Ursolata acido plibonigas altajn grasajn dietajn induktintajn kognajn difektojn per blokado de endoplasma retikula streso kaj inflamaj vojiroj ĉe musoj peritaj de IκB-kinazo β / nuklea faktoro-κB.[14] Ursolata acido mildigas lipopolisakaridajn induktintajn kognajn deficitojn en muscerbo per subpremado de inflamaj vojoj pere de p38 / NF-κB.[15] Ursolata acido plibonigas sciiĝajn deficitojn kaj mildigas oksidigan damaĝon en la cerbo de maljuniĝantaj musoj induktitaj de D-galaktozo.[16] Ursolata acido plibonigas musan hepatan regeneradon post parta hepatektomio.[17] Ursolata acido plibonigas la ĉelan imunan sistemon kaj pankreatan beta-ĉelan funkcion ĉe diabetaj musoj induktitaj de streptozotocino nutritaj per dikiga dieto.[18] UA pliigis skeletan muskolan mason, same kiel tenan forton kaj ekzercan kapablon. Plibonigita eltenemo, reduktis la esprimon de la genoj implikitaj en la disvolviĝo de muskola atrofio, kaj malpliigis indikilojn de akumula laceco kaj ekzerco-induktita streso.[19]

En ratoj, ursolata acido plibonigis hepatan steatozon induktitan de dikiga dieto kaj plibonigis metabolajn malordojn en senalkohola grashepata malsano induktita de dikiga dieto.[20]

Uzoj

[redakti | redakti fonton]

Ursolata acido troveblas en plantoj uzataj por kosmetikaj aldonaĵoj.[21] Ursolata acido povas servi kiel komenca materialo por sintezo de pli potencaj bioaktivaj derivaĵoj, kiel eksperimentaj kontraŭtumoraj agentoj.[22]

Fine de oktobro 2020 la Venezuela Instituto por Scienca Esplorado (IVIC) anoncis asertojn, ke ili malkovris molekulon nomatan "TR-10", kiu estas tre efika kontraŭviruso kontraŭ SARS-CoV-2 ofte konata kiel COVID-19. TR-10 estas ursolata acida derivaĵo, kiun laŭ la IVIC-asertoj montris 100-procentan inhibicion de virusa repliko in vitro, kaj ke studoj faritaj ĝis nun montras, ke la drogo ne havos iujn kromefikojn sur pacientoj.[23]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
  • Betulina acido
  • Moronia acido
  • Oleanolea acido

Notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Constituents of Mirabilis jalapa. Siddiqui S., Siddiqui B.S., Adil Q. kaj Begum S., Fitoterapia, 1990, Volume 61, No. 5, p. 471
  2. ↑ Cargnin ST, Gnoatto SB (April 2017). "Ursolic acid from apple pomace and traditional plants: A valuable triterpenoid with functional properties". Food Chem. 220: 477–489. doi:10.1016/j.foodchem.2016.10.029. PMID 27855928.
  3. ↑ Shishodia S, Majumdar S, Banerjee S, Aggarwal BB (2003). "Ursolic acid inhibits nuclear factor-kappaB activation induced by carcinogenic agents through suppression of IkappaBalpha kinase and p65 phosphorylation: correlation with down-regulation of cyclooxygenase 2, matrix metalloproteinase 9, and cyclin D1" (PDF). Cancer Res. 63 (15): 4375–83. PMID 12907607.
  4. ↑ Pathak AK, Bhutani M, Nair AS, et al. (2007). "Ursolic acid inhibits STAT3 activation pathway leading to suppression of proliferation and chemosensitization of human multiple myeloma cells". Mol. Cancer Res. 5 (9): 943–55. doi:10.1158/1541-7786.MCR-06-0348. PMID 17855663
  5. ↑ Wang X, Zhang F, Yang L, Mei Y, Long H, Zhang X, Zhang J, Qimuge-Suyila, Su X.,"Ursolic acid inhibits proliferation and induces apoptosis of cancer cells in vitro and in vivo", J Biomed Biotechnol. 2011;2011:419343 Full-text pdf
  6. ↑ Kaewthawee, Narawan; Brimson, Sirikalaya (Februaro 2013). "The Effects of Ursolic Acid on Cytokine Production via the MAPK Pathways in Leukemic T-Cells" (PDF). EXCLI. 12 (Februaro): 102–114. PMID 26417220.
  7. ↑ Gnoatto, SC; Dassonville-Klimpt, A; Da Nascimento, S; Galéra, P; Boumediene, K; Gosmann, G; Sonnet, P; Moslemi, S (2008). "Evaluation of ursolic acid isolated from Ilex paraguariensis and derivatives on aromatase inhibition". European Journal of Medicinal Chemistry. 43 (9): 1865–77. doi:10.1016/j.ejmech.2007.11.021. PMID 18192087.
  8. ↑ Kunkel, Steven D. (2012). "Ursolic Acid Increases Skeletal Muscle and Brown Fat and Decreases Diet-Induced Obesity, Glucose Intolerance and Fatty Liver Disease". PLOS ONE. 7 (6): e39332. Bibcode:2012PLoSO...739332K. doi:10.1371/journal.pone.0039332. PMC 3379974. PMID 22745735.
  9. ↑ Kunkel, S. D.; Suneja, M.; Ebert, S. M.; Bongers, K. S.; Fox, D. K.; Malmberg, S. E.; Alipour, F.; Shields, R. K.; Adams, C. M. (2011). "MRNA Expression Signatures of Human Skeletal Muscle Atrophy Identify a Natural Compound that Increases Muscle Mass". Cell Metabolism. 13 (6): 627–638. doi:10.1016/j.cmet.2011.03.020. PMC 3120768. PMID 21641545.
  10. ↑ Liobikas J, Majiene D, Trumbeckaite S, Kursvietiene L, Masteikova R, Kopustinskiene DM, Savickas A, Bernatoniene J (Julio 2011). "Uncoupling and antioxidant effects of ursolic acid in isolated rat heart mitochondria". J. Nat. Prod. 74 (7): 1640–4. doi:10.1021/np200060p. PMID 21648406.
  11. ↑ Liu, Biao; Liu, Yan; Yang, Guang; Xu, Zemin; Chen, Jiajun (2013-09-25). "Ursolic acid induces neural regeneration after sciatic nerve injury". Neural Regeneration Research. 8 (27): 2510–2519. doi:10.3969/j.issn.1673-5374.2013.27.002. ISSN 1673-5374. PMC 4145935. PMID 25206561.
  12. ↑ Zhang, Yuan; Li, Xing; Ciric, Bogoljub; Curtis, Mark T.; Chen, Wan-Jun; Rostami, Abdolmohamad; Zhang, Guang-Xian (6a de Aprilo 2020). "A dual effect of ursolic acid to the treatment of multiple sclerosis through both immunomodulation and direct remyelination". Proceedings of the National Academy of Sciences. 117 (16): 9082–9093. doi:10.1073/pnas.2000208117. PMID 32253301.
  13. ↑ Wu, Dong-mei; Lu, Jun; Zhang, Yan-qiu; Zheng, Yuan-lin; Hu, Bin; Cheng, Wei; Zhang, Zi-feng; Li, Meng-qiu (2013-09-01). "Ursolic acid improves domoic acid-induced cognitive deficits in mice". Toxicology and Applied Pharmacology. 271 (2): 127–136. doi:10.1016/j.taap.2013.04.038. ISSN 1096-0333. PMID 23707761.
  14. ↑ Lu, Jun; Wu, Dong-mei; Zheng, Yuan-lin; Hu, Bin; Cheng, Wei; Zhang, Zi-feng; Shan, Qun (2011-11-01). "Ursolic acid improves high fat diet-induced cognitive impairments by blocking endoplasmic reticulum stress and IκB kinase β/nuclear factor-κB-mediated inflammatory pathways in mice". Brain, Behavior, and Immunity. 25 (8): 1658–1667. doi:10.1016/j.bbi.2011.06.009. ISSN 1090-2139. PMID 21708244.
  15. ↑ Wang, Yong-Jian; Lu, Jun; Wu, Dong-mei; Zheng, Zi-hui; Zheng, Yuan-Lin; Wang, Xiao-hui; Ruan, Jie; Sun, Xiao; Shan, Qun (2011-09-01). "Ursolic acid attenuates lipopolysaccharide-induced cognitive deficits in mouse brain through suppressing p38/NF-κB mediated inflammatory pathways". Neurobiology of Learning and Memory. 96 (2): 156–165. doi:10.1016/j.nlm.2011.03.010. ISSN 1095-9564. PMID 21496491.
  16. ↑ Lu, Jun; Zheng, Yuan-Lin; Wu, Dong-Mei; Luo, Lan; Sun, Dong-Xu; Shan, Qun (2007-10-01). "Ursolic acid ameliorates cognition deficits and attenuates oxidative damage in the brain of senescent mice induced by D-galactose". Biochemical Pharmacology. 74 (7): 1078–1090. doi:10.1016/j.bcp.2007.07.007. ISSN 0006-2952. PMID 17692828.
  17. ↑ Jin, Yong-Ri; Jin, Jing-Ling; Li, Cheng-Hao; Piao, Xi-Xu; Jin, Nan-Ge (2012-04-01). "Ursolic acid enhances mouse liver regeneration after partial hepatectomy". Pharmaceutical Biology. 50 (4): 523–528. doi:10.3109/13880209.2011.611143. ISSN 1744-5116. PMID 22136205.
  18. ↑ Jang, Sun-Mi; Yee, Sung-Tae; Choi, Jina; Choi, Myung-Sook; Do, Gyeong-Min; Jeon, Seon-Min; Yeo, Jiyoung; Kim, Myung-Joo; Seo, Kwon-Il (2009-01-01). "Ursolic acid enhances the cellular immune system and pancreatic beta-cell function in streptozotocin-induced diabetic mice fed a high-fat diet". International Immunopharmacology. 9 (1): 113–119. doi:10.1016/j.intimp.2008.10.013. ISSN 1567-5769. PMID 19013541.
  19. ↑ Jeong, Ji-Woong; Shim, Jae-Jung; Choi, Il-Dong; Kim, Sung-Hwan; Ra, Jehyeon; Ku, Hyung Keun; Lee, Dong Eun; Kim, Tae-Youl; Jeung, Woonhee (2015-12-01). "Apple Pomace Extract Improves Endurance in Exercise Performance by Increasing Strength and Weight of Skeletal Muscle". Journal of Medicinal Food. 18 (12): 1380–1386. doi:10.1089/jmf.2014.3401. ISSN 1557-7600. PMID 26331671.
  20. ↑ Li, Songtao; Liao, Xilu; Meng, Fanyu; Wang, Yemei; Sun, Zongxiang; Guo, Fuchuan; Li, Xiaoxia; Meng, Man; Li, Ying (2014-01-01). "Therapeutic role of ursolic acid on ameliorating hepatic steatosis and improving metabolic disorders in high-fat diet-induced non-alcoholic fatty liver disease rats". PLOS One. 9 (1): e86724. Bibcode:2014PLoSO...986724L. doi:10.1371/journal.pone.0086724. ISSN 1932-6203. PMC 3906058. PMID 24489777.
  21. ↑ Burlando B, Verotta L, Cornara L, Bottini-Massa E (2010-06-23). Herbal Principles in Cosmetics: Properties and Mechanisms of Action. CRC Press. pp. 73–. ISBN 978-1-4398-1214-3.
  22. ↑ Ma CM, Cai SQ, Cui JR, Wang RQ, Tu PF, Hattori M, Daneshtalab M (June 2005). "The cytotoxic activity of ursolic acid derivatives". Eur J Med Chem. 40 (6): 582–9. doi:10.1016/j.ejmech.2005.01.001. PMID 15922841.
  23. ↑ "Venezuelan Scientists Develop 'Effective' Anti-COVID-19 Medicine: Maduro". Tasnim News Agency. 26a de Oktobro 2020. Alirita la 13an de Aprilo 2021.

En tiu artikolo estis uzita traduko de la artikolo Ursolic acid en la angla vikipedio.

Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Ursolata_acido&oldid=8492588"