Monaghan konderria

Monaghan konderria
	Irlandako Errepublika
Administrazioa
Estatu burujabe	Irlandako Errepublika
Province of Ireland	Ulster
ISO 3166-2	IE-MN
Hiriburua	Monaghan
Zatiketa	ikusi Carrickmacross–Castleblayney (en) , Ballybay–Clones (en) eta Monaghan (en) ;
Geografia
Koordenatuak	54°14′38″N 7°02′24″W / 54.244°N 7.04°W
Azalera	[convert: invalid number] km²
Mugakideak	Cavan konderria, Loutheko konderria, Armagheko konderria, Tyroneko konderria, Fermanagheko konderria eta Ipar Irlanda
Demografia
Biztanleria	60.483 (2011)
Dentsitatea	Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragilea bizt/km²
Ordu eremua	UTC±00:00
Matrikula	MN
	monaghan.ie

Monaghan konderria (gaeleraz Contae Mhuineacháin) Irlandako iparraldean dago kokatuta, Ulsterreko probintzian. Irlandaren banaketan Ipar Irlandan ez sartzea erabaki zuen hiru konderrietako bat izan zen. 1.294 km2-ko azalera dauka eta 60.483 biztanle zituen 2011an. Monaghan/Muineachán dauka hiriburu eta hiri nagusia.

Geografia

Natura

Ingurune muinotsua da, mendiek 200 metrotik gora justu igotzen badute ere. Sliabh Beagh eta Mullyash mendiak dira konderria zeharkatzen dutenak. Lurraldea baso zabalez estalia dago, hala nola Dantrey Forest, Rossmore Forest eta Dún na Rí Forest. Egurgintza dela eta, koniferoak dira zuhaitzen gehiengoa eta bertako landaretza nabarmen murrizturik aurkitzen da.

Aintzirak ere ugariak dira konderrian, aipagarriena Lough Egish aintzira.

Herri nagusiak

Monaghan/Muineachán (7.452 biztanle), hiriburua
Carrickmacross/Carraig Mhachaire Rois (4.925)
Castleblayney/Baile na Lorgan (3.634)
Clones/Cluain Eois (2.500)

Historia

1585 urtean Irlandako lord diputatua zen Sir John Perrot ingelesa inguruko irlandar jauntxoekin. Ulsterra konderrietan banatzea erabaki zuten eta Airgíalla Erresumako lurrak McMahon leinuarentzako izango zirela erabaki zuten. 1603an irlandar jauntxoek Ulsterra galdu zutenean konderri honetan ez zen kolonizaziorik gertatu, baina 1641eko Irlandar matxinadan porrot egiterakoan eskoziar eta britainiarrak ekarri zituzten lurren jabe bihurtzeko.

1920an Ulsterreko konderri guztiek bozketa egin zuten eta Monaghanek Ipar Irlanda beharrean Irlandako Errepublika osatzea erabaki zuen.