Edukira joan

Joanna Haigh: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
4. lerroa: 4. lerroa:


== Hezkuntza eta lehen urteak ==
== Hezkuntza eta lehen urteak ==
1954an jaio zen. Hitchin Girls' School-en hezia izan zen, gero Hitchin-eko ([[Hertfordshire]]) Neskatilentzako Gramatika Eskolan. [[Fisika]] ikasi zuen [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitatean]], eta [[Bachelor of Arts]] (BA) batekin graduatu zen. Ondoren, Zientzia Maisutza ([[Master (unibertsitate titulua)|M.Sc]].) [[Meteorologia|meteorologian]] Londresko Eskola Inperialean. Oxfordeko [[Somerville College|Somerville Collegera]] itzuli zen 1980an, fisika atmosferikoan Filosofiako (DPhil) [[doktorego]] bat osatzeko, C.D. Walshawren begiradapean, eta bere doktore-tesiak "''Zirkulazio orokorraren bi dimentsioko eredu batekin egindako esperimentuak''" izena hartu zuen.
1954an jaio zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haigh, Prof. Joanna Dorothy, (born 7 May 1954), Professor of Atmospheric Physics, 2001–19, now Emeritus, and Distinguished Research Fellow, since 2019, Imperial College London|hizkuntza=en|url=https://www.ukwhoswho.com/display/10.1093/ww/9780199540884.001.0001/ww-9780199540884-e-258354|aldizkaria=WHO'S WHO & WHO WAS WHO|doi=10.1093/ww/9780199540884.001.0001/ww-9780199540884-e-258354|sartze-data=2024-05-14}}</ref> Hitchin Girls' School-en hezia izan zen, gero Hitchin-eko ([[Hertfordshire]]) Neskatilentzako Gramatika Eskolan. [[Fisika]] ikasi zuen [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitatean]], eta [[Bachelor of Arts]] (BA) batekin graduatu zen. Ondoren, Zientzia Maisutza ([[Master (unibertsitate titulua)|M.Sc]].) [[Meteorologia|meteorologian]] Londresko Eskola Inperialean. Oxfordeko [[Somerville College|Somerville Collegera]] itzuli zen 1980an, fisika atmosferikoan Filosofiako (DPhil) [[doktorego]] bat osatzeko, C.D. Walshawren begiradapean, eta bere doktore-tesiak "''Zirkulazio orokorraren bi dimentsioko eredu batekin egindako esperimentuak''" izena hartu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=J.|abizena=Haigh|izenburua=Experiments with a two-dimentional model of the general circulation|argitaletxea=University of Oxford|hizkuntza=English|abizena2=Haigh|izena2=Joanna|data=1980|url=https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:e27ea059-59df-4e10-8bb0-050a07ed3957|sartze-data=2024-05-14}}</ref>


== Karrera akademikoa ==
== Karrera akademikoa ==
Atmosfera fisikako irakaslea da Imperial College Londonen. 2014tik, Klima Aldaketa eta Ingurumen Grantham Institutuko zuzendarikidea izan da. Lehenago, Fisika Departamentuko zuzendaria izan zen Londresko Ikastetxe Inperialean, 2009 eta 2014 artean.
Atmosfera fisikako irakaslea da Imperial College Londonen. 2014tik, Klima Aldaketa eta Ingurumen Grantham Institutuko zuzendarikidea izan da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Home - Professor Joanna D. Haigh»|argitaletxea=Imperial College London|hizkuntza=en-GB|data=2024-05-01|url=https://www.imperial.ac.uk/|aldizkaria=Imperial College London|sartze-data=2024-05-14}}</ref> Lehenago, Fisika Departamentuko zuzendaria izan zen Londresko Ikastetxe Inperialean, 2009 eta 2014 artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Past Heads of Department"|argitaletxea=Imperial College London|hizkuntza=en-GB|data=2024-05-01|url=https://www.imperial.ac.uk/|aldizkaria=Imperial College London|sartze-data=2024-05-14}}</ref>


=== Ikerketak ===
=== Ikerketak ===
Eguzki-aldakortasunean egindako lanagatik da ezaguna, baita transferentzia erradiatiboan, [[estratosfera]]/[[troposfera]] akoplamenduan eta klimaren modelizazioan egindako lanengatik ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joanna D.|abizena=Haigh|izenburua=The Final Warming Date of the Antarctic Polar Vortex and Influences on its Interannual Variability|abizena2=Roscoe|izena2=Howard K.|data=2009-11-01|url=https://zenodo.org/records/896235|doi=10.1175/2009jcli2865.1|sartze-data=2024-05-14}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Haigh, J. D.; Blackburn, M.|urtea=2006|izenburua="Solar Influences on Dynamical Coupling Between the Stratosphere and Troposphere" (|argitaletxea=Space Science Reviews. 125 (1–4): 331.|url=https://centaur.reading.ac.uk/190/1/ISSI2005_final.pdf}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Joanna D.|abizena=Haigh|izenburua=The effects of solar variability on the Earth's climate|orrialdeak=95–111|hizkuntza=en|data=2003-01-15|url=https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsta.2002.1111|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences|alea=1802|zenbakia=361|editore-abizena=Coates|editore-izena=A. J.|issn=1364-503X|doi=10.1098/rsta.2002.1111|sartze-data=2024-05-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Joanna D.|abizena=Haigh|izenburua=Climate Variability and the Influence of the Sun|orrialdeak=2109–2111|hizkuntza=en|data=2001-12-07|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1067013|aldizkaria=Science|alea=5549|zenbakia=294|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1067013|sartze-data=2024-05-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J. D.|abizena=Haigh|izenburua=A two-dimensional calculation including atmospheric carbon dioxide and stratospheric ozone|orrialdeak=222–224|abizena2=Pyle|izena2=J. A.|data=1979-05-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1979Natur.279..222H|aldizkaria=Nature|zenbakia=279|issn=0028-0836|doi=10.1038/279222a0|sartze-data=2024-05-14}}</ref> Zientzia Atmosferikoen Aldizkariaren editorea izan da, eta [[Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Adituen Taldea|Klima Aldaketari buruzko Gobernu Arteko Adituen Taldearen]] Hirugarren Balorazio Txostenaren egileetako bat. Fisikako Institutuko kidea da.
Eguzki-aldakortasunean egindako lanagatik da ezaguna, baita transferentzia erradiatiboan, [[estratosfera]]/[[troposfera]] akoplamenduan eta klimaren modelizazioan egindako lanengatik ere. Zientzia Atmosferikoen Aldizkariaren editorea izan da, eta [[Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Adituen Taldea|Klima Aldaketari buruzko Gobernu Arteko Adituen Taldearen]] Hirugarren Balorazio Txostenaren egileetako bat. Fisikako Institutuko kidea da.
=== Klima-aldaketari buruzko ikuspegiak ===
=== Klima-aldaketari buruzko ikuspegiak ===
Klima-aldaketari buruzko iritzi zientifikoa babesten du, [[Karbono dioxido|CO2]] isuri [[Gizakiaren inpaktua ekosistemetan|antropogenikoei]] buruzkoa, [[berotegi-efektua]] areagotuz.
Klima-aldaketari buruzko iritzi zientifikoa babesten du, [[Karbono dioxido|CO2]] isuri [[Gizakiaren inpaktua ekosistemetan|antropogenikoei]] buruzkoa, [[berotegi-efektua]] areagotuz.

12:08, 14 maiatza 2024ko berrikusketa

Joanna Haigh

Ahotsa
Bizitza
JaiotzaLondres, 1954ko maiatzaren 7a (70 urte)
Herrialdea Erresuma Batua
Hezkuntza
HeziketaSomerville College
St Cross College (en) Itzuli
Londresko Imperial College
Hitchin Girls' School (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaDoktoretza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakfisikaria, meteorologoa, ekintzaile ekologista, klimatologoa eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Londresko Imperial College
Oxfordeko Unibertsitatea
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Institute of Physics (en) Itzuli
imperial.ac.uk…
 Artikulu hau hobetzeko lanean ari da Lurdeswiki lankidea.
Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan.
Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko.


Joanna Dorothy Haigh (1954ko maiatzaren 7a) fisikari eta akademiko ingelesa da. Imperial College Londonen atmosferaren fisikako irakaslea da, eta Klima Aldaketa eta Ingurumenerako Grantham Institutuko zuzendarikidea. Londresko Eskola Inperialeko Fisika Departamentuko zuzendaria izan zen. Royal Societyko kide eta Errege Meteorologia Elkarteko presidente ohia ere bada.

Hezkuntza eta lehen urteak

1954an jaio zen.[1] Hitchin Girls' School-en hezia izan zen, gero Hitchin-eko (Hertfordshire) Neskatilentzako Gramatika Eskolan. Fisika ikasi zuen Oxfordeko Unibertsitatean, eta Bachelor of Arts (BA) batekin graduatu zen. Ondoren, Zientzia Maisutza (M.Sc.) meteorologian Londresko Eskola Inperialean. Oxfordeko Somerville Collegera itzuli zen 1980an, fisika atmosferikoan Filosofiako (DPhil) doktorego bat osatzeko, C.D. Walshawren begiradapean, eta bere doktore-tesiak "Zirkulazio orokorraren bi dimentsioko eredu batekin egindako esperimentuak" izena hartu zuen.[2]

Karrera akademikoa

Atmosfera fisikako irakaslea da Imperial College Londonen. 2014tik, Klima Aldaketa eta Ingurumen Grantham Institutuko zuzendarikidea izan da.[3] Lehenago, Fisika Departamentuko zuzendaria izan zen Londresko Ikastetxe Inperialean, 2009 eta 2014 artean.[4]

Ikerketak

Eguzki-aldakortasunean egindako lanagatik da ezaguna, baita transferentzia erradiatiboan, estratosfera/troposfera akoplamenduan eta klimaren modelizazioan egindako lanengatik ere.[5][6][7][8][9] Zientzia Atmosferikoen Aldizkariaren editorea izan da, eta Klima Aldaketari buruzko Gobernu Arteko Adituen Taldearen Hirugarren Balorazio Txostenaren egileetako bat. Fisikako Institutuko kidea da.

Klima-aldaketari buruzko ikuspegiak

Klima-aldaketari buruzko iritzi zientifikoa babesten du, CO2 isuri antropogenikoei buruzkoa, berotegi-efektua areagotuz.

2016ko ekainean adierazi zuen karbono dioxidoaren egungo isurketa-mailak igotzen jarraituko balu, 5 ºC-ko igoera izango lukeela industriaurreko tenperaturen erregistrotik, eta tenperatura ez igotzea lortzeko, karbono-isuriak erabat eten beharko liratekeela. Etorkizunari buruz baikor zegoela ere adierazi zuen, COP21 konferentziaren ondoren, baina geroago, Donald Trump Estatu Batuetako presidente bihurtu zenean, esan zuen:

"Trumpek esaten duena egiten badu, eta beste batzuek gauza bera egiten badute, nire sentimendua da beldurtuta nagoela. Oso beldurtuta".

Argitalpen batzuk

Sariak eta aintzatespenak

  • 2013an, Errege Ohoreen Urte Berrian, Haigh Britainiar Inperioko Ordenaren (CBE) komendadore izendatu zuten, "fisikari egindako zerbitzuengatik".
  • Meteorologia Errege Elkarteko presidentea izan zen, eta gaur egun presidenteordea da. 2013an, Errege Elkarteko (FRS) kide hautatu zuten. Bere izendapenean hau irakurri zen:

"Erdiko atmosferan eguzki-eraginen arloan duen lidergo zientifikoagatik nabarmentzen da; eta, efektu horiek troposferako zirkulazioak modula ditzaketela eta, horrela, Lurraren azalera zabal daitezkeela modelatzeagatik. Atmosferaren transferentzia erradiatiboaren modelizazioan duen ezagutzak ahalbidetu zuen konputazionalki azkar baina zehatzak diren erradiazio-transferentzia eskemak garatzea, horietako batzuk gaur egun mundu osoko klima-modelizazio taldeek erabiltzen dituztenak. Eguzkiak kliman duen eraginaren mekanismo guztiz berritzaile bat proposatuz eta frogatuz, efektu txiki eta sotilak, baina argigarriak, onartu ditu".

  • 2004an, Fisika Institutuko Charles Chree domina eta saria jaso zuen; eta, 2010ean, Royal Meteorological Society Adrian Gill saria eguzkiaren aldakortasunari eta kliman dituen ondorioei buruz egindako lanagatik.
  • 2020ko azaroan BBC Radio 4 Woman's Hour Power list 2020-n sartu zen. Jim Al-Khalili-k elkarrizketatu zuen The Life Scientific-erako 2013an.
  • Haigh Fisika Institutuko (FInstP) kidea da

Erreferentziak

  1. ↑ (Ingelesez) «Haigh, Prof. Joanna Dorothy, (born 7 May 1954), Professor of Atmospheric Physics, 2001–19, now Emeritus, and Distinguished Research Fellow, since 2019, Imperial College London» WHO'S WHO & WHO WAS WHO  doi:10.1093/ww/9780199540884.001.0001/ww-9780199540884-e-258354. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  2. ↑ (Ingelesez) Haigh, J.; Haigh, Joanna. (1980). Experiments with a two-dimentional model of the general circulation. University of Oxford (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  3. ↑ (Ingelesez) ««Home - Professor Joanna D. Haigh»» Imperial College London (Imperial College London) 2024-05-01 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  4. ↑ (Ingelesez) «"Past Heads of Department"» Imperial College London (Imperial College London) 2024-05-01 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  5. ↑ Haigh, Joanna D.; Roscoe, Howard K.. (2009-11-01). The Final Warming Date of the Antarctic Polar Vortex and Influences on its Interannual Variability.  doi:10.1175/2009jcli2865.1. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  6. ↑ Haigh, J. D.; Blackburn, M.. (2006). "Solar Influences on Dynamical Coupling Between the Stratosphere and Troposphere" (. Space Science Reviews. 125 (1–4): 331..
  7. ↑ (Ingelesez) Haigh, Joanna D.. (2003-01-15). Coates, A. J. ed. «The effects of solar variability on the Earth's climate» Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences 361 (1802): 95–111.  doi:10.1098/rsta.2002.1111. ISSN 1364-503X. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  8. ↑ (Ingelesez) Haigh, Joanna D.. (2001-12-07). «Climate Variability and the Influence of the Sun» Science 294 (5549): 2109–2111.  doi:10.1126/science.1067013. ISSN 0036-8075. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  9. ↑ Haigh, J. D.; Pyle, J. A.. (1979-05-01). «A two-dimensional calculation including atmospheric carbon dioxide and stratospheric ozone» Nature 279: 222–224.  doi:10.1038/279222a0. ISSN 0028-0836. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

Kanpo estekak

  • El calentamiento global está causado por Txantiloi:Wayback actividad humana, entrevista para la Universidad Abierta del Reino Unido.
  • Bibliografía de la autora en ResearchGate
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Joanna_Haigh&oldid=9793795"(e)tik eskuratuta