Frank Capra
_rib.PNG){kind=small}
.svg){kind=small}
Frank Capra (Bisacquino, Sizilia, 1897ko maiatzaren 18a - La Quinta, Kalifornia, 1991ko irailaren 3a) Ameriketako Estatu Batuetako zinema-zuzendaria izan zen. Sizilian jaio zen, eta 1903an Amerikara emigratu zen familiarekin. 1920an Ameriketako Estatu Batuetako hiritartasuna eskuratu zuen.
Soinu gabeko filmekin hasi zen zinemagintzan, eta 1930eko hamarkadan bihotz oneko pertsonaiez beteriko filmak zuzendu zituen Columbia Pictures konpainiarentzat. Bigarren Mundu Gerran, berriz, gerra-dokumentaletan hartu zuen parte, Ameriketako Estatu Batuetako populazioa gerran sartzeko konbentzitzeko.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gaztaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Frank Capra 1897an jaio zen Sizilian, eta sei urte zituela familiarekin batera Kaliforniara joan zen bizitzera. Bertan egin zituen ikasketak, eta egun libreetan eta eskola ostean lanera joan behar izaten zuen ikasketak ordaintzeko. Capraren gurasoek Caprak ikasketak alde batera uztea nahi zuten, lanean jardun ahal izan zezan. Berak, ordea, ikasketekin jarraitzea erabaki zuen eta 1915an institutua amaitu eta ingeniaritza kimikoko gradua egiten hasi zen[1].
Lehen Mundu Gerra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1917ko apirilean Ameriketako Estatu Batuek gerra deklaratu zioten Alemaniari, eta Caprak oraindik hiritartasunik ez zuen arren, armadan sartzen utzi zioten. 1918an gradua amaitu eta Ameriketako Estatu Batuetako armadan sartu zen, eta handik hilabetera Lehen Mundu Gerra amaitu zen. Caprak Espainiako gripea harrapatu zuen urte hartan bertan, eta abenduan armadatik bota zuten[1].
Hasierako arrakasta
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sendatzen ari zela, dei bat jaso zuen The Outcasts of Poker Flat (1919) filmean estra gisa lan egiteko, eta hogei urte beranduago Time aldizkariak Hollywoodeko zuzendari onena izendatu zuen[1]. Hala ere, askok populista izatea leporatzen diote, eta botere gutxien duten herritarren alde jartzea[2].
Capraren momenturik onenak 1934ko It Happened One Night filmarekin hasi ziren. Horren ondoren beste hainbat film ere egin zituen, Broadway Bill (1934) eta Mr. Deeds Goes to Town (1936) besteak beste. Urte gutxian lan bikainak egin zituen Caprak, eta errekonozimendu handia lortu zuen zineman[3].
Bigarren Mundu Gerra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bigarren Mundu Gerran, 1942-1945 urteen artean, komandante gisa egin zuen lan. Bestalde, Why We Fight izeneko dokumental bilduma sortu zuen, herritarrek Ameriketako Estatu Batuei babesa ematea helburu zuena[3].
Hauek dira dokumental bilduma horretako filmetako batzuk: Prelude to War (1942), The Nazis Strike (1943), Divide and Conquer (1943), The Battle of Russia (1943), The Battle of China (1944) eta War Comes to America (1945). Bildumak Oscar Saria irabazi zuen eta gerrarako propaganda ikaragarria izan zen, dokumental horien bitartez Caprak jendea gerrara joateko konbentzitu baitzuen[4]. Gerra amaitzean, Caprari domina berezi bat eman zioten bere zerbitzuengatik, eta berriz ere Hollywoodera itzuli zen zuzendari gisa lan egitera[3].
Filmografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- The Strong Man (1926)
- For the Love of Mike (1927)
- Long Pants (1927)
- The Power of the Press (1928)
- Say It with Sables (1928)
- So This Is Love (1928)
- Submarine (1928)
- The Way of the Strong (1928)
- That Certain Thing (1928)
- The Matinee Idol (1928)
- Flight (1929)
- The Donovan Affair (1929)
- The Younger Generation (1929)
- Rain or Shine (1930)
- Ladies of Leisure (1930)
- Dirigible (1931)
- The Miracle Woman (1931)
- Platinum Blonde (1931)
- Forbidden (1932)
- American Madness (1932)
- The Bitter Tea of General Yen (1932)
- Lady for a Day (1933) - Zuzendari onenaren Oscar Sarirako izendatua.
- It Happened One Night (1934) - Zuzendari onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
- Broadway Bill (1934)
- Opera Hat (1935)
- Mr. Deeds Goes to Town (1936) - Zuzendari onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
- Lost Horizon (1937)
- You Can't Take It with You (1938) - Zuzendari onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
- Mr. Smith Goes to Washington (1939) - Zuzendari onenaren Oscar Sarirako izendatua.
- Meet John Doe (1941)
- Arsenic and Old Lace (1944)
- It's a Wonderful Life (1946) - Zuzendari onenaren Oscar Sarirako izendatua.
- State of the Union (1948)
- Riding High (1950)
- Here Comes the Groom (1951)
- A Hole in the Head (1959)
- Pocketful of Miracles (1961)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c «Frank Capra» IMDb (Noiz kontsultatua: 2021-04-26).
- ↑ «Shibboleth Authentication Request» login.ehu.idm.oclc.org (Noiz kontsultatua: 2021-04-26).
- ↑ a b c (Ingelesez) «Frank Capra | Biography, Movies, Assessment, & Facts» Encyclopedia Britannica (Noiz kontsultatua: 2021-04-26).
- ↑ https://www.filmin.es/director/frank-capra
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q51492
Multimedia: Frank Capra / Q51492
- 1897ko jaiotzak
- 1991ko heriotzak
- Ameriketako Estatu Batuetako zinema zuzendariak
- Italiako zinema zuzendariak
- Oscar saria irabazi duten zinema zuzendariak
- Siziliarrak
- Zuzendari onenaren Urrezko Globo saridunak
- Italiatik Ameriketako Estatu Batuetara emigratutakoak
- Urrezko Leohia ibilbideari
- Ameriketako Estatu Batuetako Artearen dominadunak
- Ameriketako Estatu Batuetako antikomunistak
- Gaixotasun kardiobaskularrek hildakoak