Edukira joan

Hank Aaron

Wikipedia, Entziklopedia askea
Hank Aaron

(1974)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakHenry Louis Aaron
JaiotzaMobile, 1934ko otsailaren 5a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoaafro-amerikarra
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaAtlanta, 2021eko urtarrilaren 22a (86 urte)
Hobiratze lekuaSouth-View Cemetery (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakbeisbol jokalaria
Posizio edo espezialitateaoutfielder (en) Itzuli
right fielder (en) Itzuli
Lateralitateaeskuina
Jasotako sariak
IMDB: nm0007459 Twitter: henrylouisaaron Musicbrainz: fc3f7301-8868-4dfe-8c7f-d9808d1813db Discogs: 1895256 Find a Grave: 221485980 Edit the value on Wikidata

Henry Louis Aaron (Molbile (Alabama) 1934ko Otsailaren 5a - 2021eko urtarrilaren 22a Atlanta (Georgia)), Hammer edo Hammerin' Hank goitizenez ezagutua, beisboleko eskuinaldeko jokalari profesional estatubatuarra izan zen; 23 denboraldi jokatu zituen Beisbol Liga Nagusian (MLB), 1954tik 1976ra. Historiako beisbol jokalaririk handienetako bat bezala kontsideratua, 21 denboraldi eman zituen Milwaukee/Atlanta Braves taldearekin Beisboleko Liga Nazionalean (NL), eta, bi denboraldi Milwaukee Brewers taldearekin, Amerikako Ligan (AL).

Bere ibilbideko 755 home runek Babe Ruth-ek ezarritako MLBko errekorra hautsi zuen, eta, 33 urtez, indarrean egon zen; Aaronek MLBko beste bate-kolpe errekor asko ditu oraindik. 1955etik 1973ra bitartean, 24 home run baino gehiago jo zituen urtero, eta, denboraldi berean gutxienez hamabost aldiz, 30 edo gehiago lortu zituen bi jokalarietako bat da[1], 1999an, The Sporting Newsek bosgarren sailkatu zuen Aaron bere «100 beisbol jokalaririk handienak» zerrendan[2]. 1982an, Beisbolaren Ospearen Areto Nazionalean sartu zen, aukeragarri izan zitekeen bere lehen urtean.

Aaron Mobilen (Alabama) jaio, eta ingurutan hazi zen. Zazpi anai-arreba zituen, Tommie Aaron berarekin liga nagusietako beisbolean jokatu zuena barne. liga nagusietako karreran hasi aurretik, Ameriketako Negro Ligan eta, liga txikiko beisbolean laburki agertu zen[3]. Bere MLBko azken denboraldian, Negro Ligako azken beisbol jokalari ohia izan zen Aaron liga nagusietako zerrendetan. Liga nagusiko beisbolean egon zen garaian, eta, batez ere, home runen errekorra lortu zuenean, Aaronek eta bere familiak mehatxu arrazista handiak jasan zituzten[4]. Eskubide zibilen aldeko mugimenduan, bere esperientziek aktibismoa bultzatu zuten[5].

Aaronek eskuin aldean jokatu zituen MLBko partida gehienak; nahiz eta beste hainbat postutan ere agertu zenbaitetan. Bere azken bi denboraldietan, batik bat, bateatzaile izendatua izan zen[6]. Aaron NLko Izar Nagusi (All Star) izan zen 20 denboraldiz, eta ALko Izar Nagusi denboraldi batez, eta Izar Nagusi hautapen gehienen errekorra du (25)[oh 1], jokatutako Izar Nagusi partida gehienen errekorra Willie Mays eta Stan Musial-ekin partekatzen duen bitartean (24). Hiru aldiz, Urrezko Eskularru (Gold Glove) sariaren irabazle izan zen, eta, 1957an, NLren Jokalari Baliotsuenaren (MVP) saria irabazi zuen Milwaukee Braves taldeak munduko serieak irabazi zituenean. Aaronek, MLBko ibilbidean, errekorrak ditu bateatutako korrikaldietan (RBI) (2.297), base gehigarri kolpetan (1.477) eta base guztietan (6.856). Aaron, ibilbideko kolpetan ere, bost onenen artean dago (3.771), baita lasterketetan ere (2.174). Gutxienez 150 kolpe edo gehiagorekin, 17 denboraldi egin dituen lau jokalarietako bat da[7]. Aaron bigarren postuan dago home runetan (755) eta bate-kolpe txandetan (12.364), eta, hirugarren postuan, jokatutako partidetan (3.298). Erretiroa hartu zuenean, Aaronek jokoaren ibilbideko errekor-erregistro garrantzitsuenak zituen bere eskutan.

Erretiroa hartu ondoren, Aaronek bulegoko zereginak izan zituen Atlanta Bravesen taldeetan, presidenteorde-nagusiarena barne. 1988an, Aaron Wisconsin Athleticen Ospearen Aretoan sartu zen[8]. 1999an, MLBk Hank Aaron Saria sortu zuen liga bakoitzeko erasotzailerik onenak aitortzeko. 2002an, Presidentetzaren Askatasunaren Domina eman zioten. Georgia Historical Society-k 2010eko Georgiako kontseilari izendatu zuen, Georgia Estatuaren sortzaileen idealak islatzen dituzten lorpenen aitorpen gisa. Aaron Atlantatik gertu bizi izan zen hil arte[9].

Hastapenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aaron Mobilen (Alabama) jaio zen, Herbert Aaron Senior eta Estella (Pritchett) guraso zituela[10][11] Zazpi anai-arreba zituen[10]. Tommie Aaron, bere anaietako batek ere, liga nagusiko beisbolean jokatzen zuen. Aaronek erretiroa hartu zuenean, bi anaien arteko ibilbidean lortutako home run gehienen errekorra zuten (768). Ligako Txapelketako serie batean taldekide gisa agertzen ziren lehen anaiak ere izan ziren[12].

Down the Bay izeneko Mobileko auzo batean jaio bazen ere, Toulminvillen eman zuen bere gaztaroaren zatirik handiena. Aaron familia pobre batean hazi zen[13]. Bere familiak ezin zuen beisbol ekipamendurik ordaindu; beraz, makilekin botiletako tapoiak jotzen aritzen zen. Kalean aurkitutako materialekin egiten zituen bere bateak eta pilotak[14]. Haurtzaroko idoloa, Jackie Robinson beisbol izarra zuen[15]. Aaronek Central High School-en egin zituen lehenengo eta bigarren kurtsoak[oh 2][16][17] Lizeo gehienek bezala, ez zuten beisbol talderik antolatuta; beraz, landa-zelaian eta hirugarren basean jokatu zuen Mobile Black Bears talde semiprofesionalean[18]. Aaron Ameriketako eskaut taldeko kide ere izan zen.

Eskuak gurutzatuta jotzen zuen arren (eskuineko jotzaile gisa ezkerreko eskua eskuinaren gainean zuela), Aaron jotzaile indartsu gisa agertu zen. Ondorioz, 1949an, 15 urte zituela, Aaronek bere lehen proba egin zuen MLBko frankizia batekin, Brooklyn Dodgers-ekin; hala ere, ez zen taldean sartu[12][19]. Horren ostean, Aaron eskolara itzuli zen bigarren hezkuntza amaitzeko, Josephine Allen Institutura, Alabamako institutu pribatu batera. Bere junior urtean, Prichard Athletics-en sartu zen Negro Ligako talde independente batean[20], eta, ondoren, Mobile Black Bears taldean, Negro Ligako beste talde independente batean[21]. Bears taldearekin egon zen bitartean, Aaronek 3 dolar irabazten zituen partidako (gaurko 30 dolar), Athletics-ekin jasotzen zuena baino dolar bat gehiago[19].

Negro Liga eta liga txikien ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1951ko azaroaren 20an, Ed Scott-ek, beisbol jokalari-ehiztariak, kontratu bat sinatu zuen Aaronekin, Ameriketako Negro Ligako Indianapolis Clowns taldearen izenean, non hiru hilabetez jokatu zuen[22][23].

6 ft (180 cm) eta 180 lb (82 kg)-rekin hasi zen jokatzen, labur-geralari posizioan[24], eta, hilero, 200 dolar irabazten zituen[25]. Indianapolis Clowns taldearekin egindako joko nabarmenaren ondorioz, Aaronek MLBko bi talderen eskaintza jaso zituen telegramen bidez: bata, New York Giants taldearena eta, bestea, Boston Braves-ena. Urte batzuk geroago, Aaronek gogoratuko zuen:

Eskuartean nuen Giants taldearen kontratua. Baina Bravesek hilero berrogeita hamar dolar gehiago eskaintzen zizkidaten. Willie Mays eta biok taldekide izatetik saihestu gintuen gauza bakarra hori izan zen, berrogeita hamar dolar[26].

Clowns taldearekin egon zen bitartean, arrazakeria pairatu zuen. Behin bere taldea Washington, DCn zegoeneko hau gogoratzen zuen Aaronek:

Euria noiz geldituko zain geunden bitartean, gosaldu egin genuen, eta oraindik irudika dezaket Clowns taldea Griffith Estadioaren atzean dagoen jatetxe batean, denok eserita eta jaten amaitu ondoren sukaldeko plater guztiak hausten entzutea. Soinu izugarria zen. Ume nintzenean bezala, ironiak jo ninduen. Hiriburuan geunden, askatasunaren eta berdintasunaren lurraldean, eta gizon beltzen ahotan ibilitako sardexkak ukitu zituzten platerak suntsitzen ari ziren. Plater horietatik txakurrek jan baldin bazuten garbituko zituzketen[27].

Howe Sports bulegoak, Aaron, batez besteko 366 bate-kolperekin akreditatzen du Negro Ligako 26 partida ofizialetan, bost home run, 33 bate-kolpeko korrikaldi (RBI), 41 kolpe eta bederatzi lapurtutako baserekin[28].

Braves taldeak Aaronen kontratua erosi zion Clowns taldeari, 10.000 dolarren truke[29]; John Quinn-ek, gerente nagusiak, bere ustez, lapurreta bat zela adierazi zuen, Aaron 100.000 dolarreko ondasuna zela uste baitzuen[25]. 1952ko ekainaren 12an, Dewey Griggs Braves taldearen jokalari-ehiztariarekin sinatu zuen Aaronek[25]. Denbora horretan, Txerri txuletak (pork chops) ezizena hartu zuen: «Menutik eskatzen nekien gauza bakarra hura baitzen»[30] Taldekide batek esan zuen gero: «Gizonak eguneko hiru otordutan jaten zituen txerri txuletak, gosaltzeko, bi»[31].

Braves taldeak Eau Claire Bears taldeari —Bravesen Northern League Class-C nekazari-taldeari— esleitu zion Aaron[32]. 1952ko denboraldia oso onuragarria izan zen Aaronentzat. Barruko zelaian (infield) jokatuz, Aaronek beisbolari gisa garatzen jarraitu zuen, eta Ipar Ligako Izar Nagusien taldea egin zuen[10]. Eskuak gurutzatuta jotzeko ohitura hautsi, eta jotzeko teknika estandarra hartu zuen. Denboraldiaren amaieran, hain ondo aritu zen ezen Ligak aho batez aukeratu zuen Urteko Rookie (Rookie of the Year)[10]. 87 partidatan bakarrik agertu bazen ere, 89 korrikaldi, 116 kolpe, bederatzi home run eta 61 RBI egin zituen[10]. Horrez gain, batez besteko 336 bate-kolpe lortu zituen[10]. Liga txikiko esperientziaren garaian, etxeko irrika izan omen zuen, eta, gainera, aurre egin behar izan zion etengabeko arrazakeriari, baina bere anaia Herbert juniorrek aukera ez galtzeko esan zion[33].

1953an, Braves taldeak Jacksonville Braves taldera (Hego Atlantikoko Ligan A klasekoa) igo zuten Aaron[34]. Aaronen errendimenduak lagunduta, Braves taldeak ligako txapelketa irabazi zuen urte hartan. Aaronek korrikaldietan (115), kolpetan (208), binakakotan (36), RBItan (125), basetan (338) eta bate-kolpe batez bestekotan (362) zuzendu zituen[10]. Ligako Jokalari Baliotsuenaren saria irabazi zuen[10][18], eta, hain urte ona izan zuen, ezen kirol-berriemaile batek esan zuen: «Henry Aaron lider izan zen ligako gauza guztietan; lider izan zen hotel ostatzetan izan ezik»[35] Aaronek Braves taldearekin egon zen denbora ez zen arazorik gabe joan. Ligan jokatu zuen lehen afro-amerikarretako bat izan zen[29]. 1950eko hamarkada arraza-segregazio garaia izan zen Estatu Batuetako zenbait lekutan, batez ere, herrialdearen hego-ekialdean. Jacksonville (Florida) eta inguruetan bidaiatu zutenean, sarritan, taldetik bereizten zuten Aaron, Jim Crow legea zela eta. Egoera gehienetan, taldea arduratzen zen bere jokalarientzako etxebizitza eta otorduak antolatzeaz, baina Aaronek, sarritan, bere moldaketak egin behar izaten zituen[36]. Braves taldearen entrenatzaileak, Ben Geraghtyk, ahalegin guztiak egin zituen, zelaian zein kanpoan, Aaroni laguntzeko. Pat Jordanek, Braves taldeko liga txikiko jokalari eta kirol idazle ohiak esan zuen: «Aaronek izar izatearen igoera azkarragatik itzuli zion Geraghtyri kredituaren zati handi bat»[37].

Urte horretan bertan, Aaronek bere andregaia ezagutu zuen, Barbara Lucas. Elkar ezagutu zuten gauean, Bravesen partidara joatea erabaki zuen Lucasek. Aaronek, jokoan, bakarkako bat, bikozko bat eta home run bat jo zituen. Urriaren 6an ezkondu ziren Aaron eta Lucas[38]. Aaronen emaztea 1958an konturatu omen zen behe-denboraldi sasoietan esertzea eta western filmak ikustea gustatzen zitzaiola, baita kozinatzea eta arrantza egitea ere[39].

Aaronek, 1953ko negua, Puerto Ricon eman zuen jokatzen. Mickey Owen-ek, taldeko zuzendariak, bere bate-kolpearen posturarekin lagundu zion. Ordura arte, Aaronek ezkerreko zelaira edo erdiko zelaira zituen joak kolpe gehienak, baina, Owenekin lan egin ondoren, zelai osora jotzen zuen pilota modu eraginkorragoan. Puerto Ricoko egonaldian, Owenek bigarren basetik kanpoaldera igarotzen lagundu zion Aaroni. Ordura arte, Aaronek ez zuen ondo jokatzen bigarren basean, baina Owen konturatu zen goiko pilotak harrapatu eta ondo bota zitzakeela kanpoaldetik barrurantz[40].

Puerto Ricoko egonaldiak soldadutza saihesteko aukera ere eman zion. Koreako Gerra amaitua bazen ere, oraindik jendea errekrutatzen ziren. Braves taldeak errekrutatze-batzordearekin hitz egin zuen, esanez: hurrengo denboraldian Southern Associationek Atlanta Crackers taldean integra zezakeen jokalaria izan zitekeela Aaron. Batzordea konbentzitu zutela dirudi, Aaron ez baitzen errekrutatua izan[40].

MLB ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1954an, Aaronek parte hartu zuen liga nagusietako klubarekin udaberriko entrenamenduetan. Bertako nekazari-klubeko zerrendan bazegoen ere, Charley Grimm Milwaukeeko zuzendariak hauxe adierazi zuen geroago: «Hasieratik hain ondo egin zituen gauzak, bagenekiela eraman beharko genukeela»[25]. 1954ko martxoaren 13an, Bobby Thomson-ek, Milwaukee Braves taldeko ezkerreko jokalariak, orkatila hautsi zuen bigarren basera lerratzen ari zela udaberriko entrenamendu partida batean. Hurrengo egunean, Aaronek udaberriko lehen entrenamendua egin zuen liga nagusiko Braves taldearentzat, ezkerreko zelaian jokatuz eta home run bat joz[18]. Horrek liga nagusietako kontratua (udaberriko entrenamenduko azken egunean sinatua) eta Bravesen bost zenbakidun uniformea lortzera eraman zuen Hank Aaron[29]. Apirilaren 13an, Aaronek Liga Nagusian debutatu zuen, eta, bost bate-kolpe txandatan, huts egin zuen Cincinnati Reds taldeko Joe Nuxhall ezkertiaren aurka[41]. Joko berean, Eddie Mathewsek bi home run jo zituen; bikoteak, taldekide gisa, 863ko home runen errekorretatik lortuko zuen lehenengoa izan zen, eta, aurrerantzean, gehiagotan ere lortuko zuten. Apirilaren 15ean, Aaronek lehen home run bikoitza jo zuen Cardinals-eko Vic Raschi jotzailearen aurrean[42]. Apirilaren 23an, Liga Nagusian, bere lehen home runa jo zuen, Raschiren aurka hura ere[43]. Hurrengo 122 partidetan, irailaren 5ean orkatila hautsi aurretik, 280 bate-kolpe jo zituen 13 home runekin. Ondoren, 44 zenbakia hartu zuen, zeina «zorteko zenbakia» izango baitzen bate-jotzailearentzat. Aaronek 44 home run jo zituen lau denboraldi ezberdinetan[29], eta bere ibilbideko 715. home runa jo zuen, errekorra, Dodgers taldearen Al Downing jaurtitailearen aurrean, zeinak, kasualki, 44 zenbakia zuen jantzita ere[12].

Une horretan, senideek eta lagunek batez ere, Henry bezala ezagutzen zuten Aaron. Braves taldearen harreman publikoetako zuzendari zen Don Davidson (Aaronen izaera lasaia eta erreserbatua ikusita) Hank ezizenez deitzen hasi zen, publikoki, hurbiltasun gehiago iradoki asmoz. Ezizenak azkar irabazi zuen indarra, baina hedabideek, maiz, Henry deitzen jarraitu zuten; batzuetan, artikulu berean, biak agertzen ziren, eta Aaronek biei erantzuten zien. Bere hasiberriaren urtean, beste ezizen ezagunak ere eman omen zioten: Hammerin Hank (taldekideek deituta) eta Bad Henry (jaurtitzaile aurkariek deituta)[44].

Bere ibilbidean, nahikoa beranduago, Aaronek Harrizko Beatzak ezizena asmatu zuen izen popularra bihurtuko zen beisboleko pertsonaia koloretsuenetako batentzat, Dick Stuart-entzat, urruneko bate-jotzaile ospetsua baina defentsari erronka botatzen ziona[45], ustez, bere hartzailea ere poztuz[46].

Sal Magliek Aaronen aurka bola kurbatu baxuak botatzea gomendatu zuen: «Kolpea jotzera joango da, eta ia edozeren atzetik joango da —esan zuen Magliek Bravesen bateatzaileari buruz, eta jarraitu zuen—, eta ia edozer gauza joko du; beraz, tentuz ibili behar da»[47].

Bere ibilbidearen hasiera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aaron Milwaukee Braves taldearekin 1960an

Aaronek, 1955ean, 314 kolpe jo zituen, 27 home runeta 106 RBI, eta Liga Nagusiko (NL) Izar Nagusien zerrendan sartu zuten lehen aldiz; zerrendan sartzen zuten 21 hautaketa-errekorretik lehena izan zen, eta, Izar Nagusien Jokoen agerraldian, 25 hautaketako lehen errekorra[48][49]. 1956an, Aaronek 328 kolpe jo zituen, eta, NLko bi bate-kolpe tituluetatik, lehena lortu zuen. The Sporting Newsek NLko Urteko-jokalari ere izendatu zuen. 1957an, Aaronek bere NLko Jokalari Baliotsuenaren (MVP) sari bakarra irabazi zuen[50], eta lehen haserrealdia izan zuen koroa hirukoitzarekin[51]. 322 bate-kolpe jo zituen, hirugarren postuan kokatuz, eta ligako buru izan zen home run eta bate-kolpetan[10] 1957ko irailaren 23an, Milwaukee-n, Aaronek, San Louis Cardinals-en aurka, bi korrikaldiko home run bat egin zuen, Braves taldearentzat banderatxoa lortuz. Etxeko plaka ukitu ostean, bere taldekideek zelaitik atera zuten. Ordura arte, bakarra zen Liga Nagusietako historian (play-offetatik kanpo) denboraldi erregularreko partida batean. Milwaukeek munduko serieak irabazi zituen New York Yankees txapelaren defendaitzailea zen taldearen aurka, 4 eta 3ko emaitzaz[10]. Aaronek zegokion bere puska bete zuen 393 bate-kolperekin, hiru home run eta zazpi RBIrekin. 1957ko abenduaren 15ean, bere emazteak, Barbarak, bikiak erditu zituen[39]. Bi egun geroago, umeetako bat hil egin zen[39]. 1958an, Aaronek 326 kolpe jo zituen, 30 home run eta 95 RBIrekin. Braves taldea beste banderatxo bat lortzera eraman zuen, baina, oraingoan, zazpi partidako munduko serie bat galdu zuten Yankees taldearen aurka. Aaronek hirugarren postua lortu zuen Jokalari Baliotsuenaren (MVP) aukeraketan, eta hiru Urrezko Eskularru sarietatik lehena jaso zuen. Hurrengo urteetan, Aaronek bere partidarik eta denboraldirik onenak izan zituen Liga Nagusietako jokalari gisa. 1959ko ekainaren 21ean, San Frantziskoko Giants taldearen aurka, bi korrikaldiko hiru home run jo zituen. Bere ibilbidean, bakarra izan zen partida batean hiru home run egiten zituena[52].

1963an, ia koroa hirukoitza irabazi zuen. Ligako buru izan zen 44 home run eta 130 RBIrekin, eta hirugarren geratu zen bate-kolpeen batez bestekoan[oh 3]. Denboraldi horretan, denboraldi bakarrean 30 home run eta 30 base lapurtzen zituen hirugarren jokalaria izan zen Aaron, eta denboraldi berean 40 home run eta 30 lapurreta erregistratzen zituen lehen jokalaria izan zen. Liga Nazionaleko Jokalari Baliotsuenaren (MVP) bozketan, hirugarren postua lortu zuen berriro. Braves taldea Milwaukeetik Atlantara aldatu zen 1965eko denboraldiaren ostean. 1967ko maiatzaren 10ean, parke barruko home run bat jo zuen Jim Bunningen aurka, Filadelfian. Bere ibilbide osoan, parke barruko home run bakarra izan zen[53]. 1968an, Atlanta Braves taldeko ibilbidean 500. home runa lortzen zuen lehen jokalaria izan zen Aaron, eta, 1970ean, Atlanta Bravesen ibilbidean, 3.000 kolpe jo zituen lehena izan zen[54].

Home runen mugarriak eta 3.000. kolpea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aaronek 1968ko edo 1969ko MLB denboraldian eraman zuen kanpoko elastikoa.

Atlantan igarotako egunetan, Aaronek hainbat mugarri lortu zituen; jokalari-ibilbidean, 500 home run lortu zituen zortzigarren jokalaria izan zen, eta 500.a San Francisco Giants taldeko Mike McCormick-en aurka izan zen 1968ko uztailaren 14an, zehazki, Eddie Mathews Milwaukee Braveseko taldekide ohiak bere 500.a lortu zuenetik urtebetera[55]. Une horretan, Aaron zen mugarri horretara iristen zen bigarren jokalaririk gazteena[oh 4]. 1969ko uztailaren 31n, Aaronek bere 537. home runa jo zuen, Mickey Mantle-ren marka gaindituz; horrek home run zerrendako hirugarren tokira eraman zuen Aaronen ibilbidea, Willie Mays eta Babe Ruth-en atzetik. 1969ko denboraldiaren amaieran, Aaron berriro hirugarren postuan geratu zen Jokalari Baliotsuenaren (MVP) bozketan[56].

1970ean, Aaronek ibilbideko beste bi mugarri lortu zituen. Maiatzaren 17an, bere 3.000. kolpea jo zuen, Cincinnati Reds taldearen aurkako partidan, Liga nagusietan bere lehen partida jokatutako taldearen aurka[52]. Aaronek, hogeita hamar home run edo gehiagorekin, denboraldi gehienetan lortzen zuenaren errekorra ezarri zuen Liga Nazionalean. 1971ko apirilaren 27an, Aaronek bere ibilbideko 600. home runa jo zuen, liga nagusietako hirugarren jokalaria zen hori lortzen zuena. Uztailaren 13an, Aaronek lehen aldiz jo zuen home run bat Izar Nagusien Jokoan (Detroiteko Tiger Estadioan jokatutakoa). Denboraldiko 40. home runa jo zuen San Francisco Giants taldeko Jerry Johnson-en aurka, abuztuaren 10ean, eta horrek, denboraldi gehienetan (zazpi) berrogei home run edo gehiago lortzen zuenaren errekorra ezarri zuen Liga Nazionalean. 37 urte zituela, denboraldian zehar, 47 home run lortu zituen (karrerako 669 kolpeko ehunekoarekin batera), eta hirugarren postuan sailkatu zen Jokalaririk Baliotsuenaren (MVP) bozketan seigarren aldiz. 1972an, grebaren ondorioz laburtu zen denboraldian, Aaronek lehen berdindu, eta, ondoren, Willie Mays gainditu zuen ibilbideko home run zerrendako bigarren postuan. Aaronek bere ibilbideko 2.000. korrikaldia ere gidatu zuen, eta home run bat jo zuen Atlantan jokatutako Izar Nagusien lehen partidan[57]. Urtea amaitzerakoan, Aaronek Liga Nagusietako Stan Musial-en errekorra hautsi zuen (6.134)[58]. Hura zen bera gehien harrotzen zuen errekorra, home runen errekorra baino gehiago, taldeko jokalari gisa bere errendimendu orokorra islatzen baitzuen[59]. Aaronek ibilbideko 673 home runekin amaitu zuen denboraldia[60].

Ruth-en errekorra hautsiz

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hank Aaronek jantzi zuen Bravesen elastikoa, 1974an Babe Ruthen home runen errekorra hautsi zuenean.

Babe Ruth gainditzeko «jazarpena», gutxietsi egin zuen Aaronek berak 714 home runen errekorrera iristen zela eta beisbol zaleak eta hedabide nazionalak gero eta berotuago zeuden bitartean. 1973ko udan, Aaronek milaka gutun jasotzen zituen astero, gorroto-posta barne; Braves taldeak idazkari bat kontratatzen bukatu zuten hura guztia ordenatzen laguntzeko[61].

Aaronek (garaian 39 urte) 40 home run egin zituen 392 bate-txandetan, 1973ko denboraldia errekorraren azpitik (home run bat gutxiagorekin) bukatuz. 1973ko irailaren 29an, 713.a lortu zuen, eta, denboraldia bukatzeko egun bat falta zela, errekorra berdintzea espero zuten askok. Baina, urte hartako bere azken partida Houston Astrosen aurka jokatuta (Leo Durocher-ek kudeatzen eta inoiz Babe Ruth-ekin gelakide izan zena), ezin izan zuen hori lortu. Partidaren ostean, Aaronek esan zuen 1974ko denboraldia ikusteko biziko ote zen zela bere beldur bakarra[62].

Aaron heriotz eta gorroto-mehatxu hartzaile izan zen 1973-1974 denboraldian zehar, Ruthen home runen errekor, ia sakrosantua, haustea nahi ez zuen jendearen eskutik[63]. Mehatxuak Aaroni prentsa-estaldura positiboa ematen ziotenei ere zabaldu zitzaien. Lewis Grizzardek, orduan Atlanta Journaleko kirol editore exekutiboak, jakinarazi zuen Aaronen jazarpena estaltzeagatik, kazetariei «beltzen maitale» deituz, telefono dei ugari jaso zituela. Home runen errekorraren estaldura masiboa prestatzen ari zela, isilka, obituario bat idatzi omen zuen, Aaron hilko ote zuten beldurrez[64].

Aaronek jasan behar izan zuen pozoin arrazista laburbildu zuen Sports Illustratedek:

Hau izango al da Aaronek, hogeita hemeretzi urterekin, Amerikako kiroleko banakako errekorrik sainduenetako baten gainetik ilargi ibilaldi bat egiten duen urtea...? Edo Aaronek, kirolaririk duinena, gorrotozko postaz setiatu eta beisbolaren ganbaran ezkutatzen diren amaraunek eta iratxoek harrapatu zuteneko denboraldia bezala gogoratuko al du?[65]

Milwaukeerako itzulia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1973ko denboraldiaren amaieran, Aaronek AEBko Posta Zerbitzuaren plaka bat jaso zuen beste edozeinek baino posta gehiago (930.000 pieza) jasotzeagatik, politikariak kenduta[66]. Aaronek publikoaren laguntza jaso zuen intolerantziari erantzunez. Charles Schulz egunkarietako marrazkilariak, 1973ko abuztuan, inprimatutako tira sorta bat sortu zuen, zeinetan Snoopy, gorrotozko postaz setiatua soilik izateko, Ruthen errekorra hausten saiatzen den. Lucyk abuztuaren 11ko marrazkian dio: «Hank Aaron jokalari bikaina da..., baina zu! Babe Ruth-en errekorra hausten baduzu, zoritxarra izango da!» Kasualitatez, Snoopyri, home run bakar bat falta zitzaion errekorra lortzeko (eta denboraldia amaitu zen Snoopyk, azken bate-kolpe txandan, Charlie Brown kanporatu zuenean), ondorioz, Aaronek, Ruthengandik home run batera amaitu zuen 1973ko denboraldia[67]. Babe Ruthen alargunak, Claire Hodgsonek, arrazakeria salatu zuen, eta adierazi zuen bere senarrak gogotsu txalotuko zuela Aaronen errekorrerako saiakera[52]. 1974ko denboraldia hasi zenean, Aaronek errekorra lortu nahi izateak eztabaida txiki bat sortu zuen. Braves taldeak, kanpoko talde gisa, Cincinnatin ireki zuen denboraldia hiru partidako serie batekin, Cincinnati Reds taldearen aurka. Braves taldearen zuzendaritzak, errekorra, Atlantan hautsi nahi zuen; beraz, Aaronek ez zuen jokatuko denboraldiko lehen hiru partidetan. Baina Bowie Kuhn beisbol komisarioak lehen seriean bi partida jokatu behar zituela ebatzi zuen. Hiruetatik bitan jokatu zuen, eta Babe Ruth-en errekorra berdindu zuen 1974ko apirilaren 4an, denboraldiko lehen swingean, bere lehen bate-kolpe txandan —Jack Billingham Reds taldeko jaurtitzailearen aurrean—, baina, seriean, ez zuen beste home runik lortu[68].

Atlanta–Fulton County Stadiumeko hesia, zeinaren gainean Hank Aaronen ibilaldiko 715. home runa jo zuen; oraindik zutik dago.

Braves taldea Atlantara itzuli zen, eta, 1974ko apirilaren 8an, 53.775 laguneko jendetza agertu zen partidara, Bravesen asistentzia-errekorra. Jokoa nazio mailan ere eman zuten NBCn. Laugarren sarreran, Aaronek 715. home runa lortu zuen Los Angeles Dodgers taldeko Al Downing jaurtitzailearen aurrean[69] Bill Buckner, Dodgerseko kanpoaldeko jokalaria, ia hesiaren gainetik pasa zen pilota harrapatu nahian; pilotak, ordea, Bravesen ordezko jaurtitzailearengana hegan egin zuen, eta Tom House ordezko jaurtitzaileak harrapatu zuen. Ospakizunean, kanoiak tiro egiten zuen bitartean, unibertsitateko bi ikaslek[70] zelaira salto egin, eta korrika egin zuten Aaronen alboan baseen inguruko zirkuituaren zati batean, unean hura harrituta utziz. Egiatan, Craig Sager izeneko gazte batek, hirugarren eta homeren (etxea) artean, Sarasotako WXLT (gaur egun WWSB -Channel 40) telebistarako elkarrizketatu zuen Aaron[71]. Zaleek, berriz, izugarri animatuz, Aaronen gurasoak ere korrika joan ziren zelaira. Milo Hamilton Braveseko esatariak, WSB irratian jokoa kontatzean, Aaronek errekorra hautsi zueneko eszena honela deskribatu zuen:

Henry Aaron, bigarren sarreran ibili, eta tantoa egin du. 714an eserita dago. Hona hemen Downingen jaurtiketa; balantzaka dago; erdiko ezker zelaian sartu da; pilota hori izango daaaa... kanpora! Joan da! 715. da! Garai guztietako home runen txapeldun berri bat dugu, eta Henry Aaron da! Su artifizialak gora doaz. Henry Aaron hirugarren basearen inguruan dago. Bere taldekideak platerean daude. Eta entzun jendetza honi![72]

Bien bitartean, Vin Scullyk, Dodgerseko esatariak, arraza-tentsioa —edo horren itxurazko eza— jorratu zuen home runa kantatzerakoan:

Zein momentu zoragarria beisbolarentzat; zer une zoragarria Atlantarentzat, eta Georgiako estatuarentzat; zein zoragarria herrialdearentzat, eta munduarentzat. Gizon beltz bat txalo zaparrada jasotzen ari da Ameriketako hegoalde sakonean garai guztietako beisbol-idolo baten errekorra hausteagatik. Eta memento bikaina da gu guztiontzat, eta, bereziki, Henry Aaronentzat... Eta, aspaldian lehen aldiz, Aaronen poker aurpegi horrek azken hilabeteotan bizi behar izan duen tentsio eta erliebe izugarria erakusten du[73].

1974ko urriaren 2an, Aaronek bere 733. korrikaldia egin zuen Braveseko jokalari gisa, bere azken bate-kolpe txandan[74]. Aaronek partidaren ostean komentatu zuen bere azken jokoa zela Atlantako jokalari gisa, kontratua iraungita baitzuen. Erretiroa hartzea pentsatzen zuen bitartean, beste urtebetez itzultzeko prest zegoela esan zuen[75]. Talde bateko zuzendari nagusi gisa aritzea ere interesatuko zitzaiola esan zuen, hau da, erabakiak hartuko zituen norbait bezala, eta ez «mandatu-mutil» gisa[76]. Braves taldeak, erretiroa hartzen zuenerako, leku bat eskaini zion Aaroni, baina, eginkizunez, gehiago izango zen harreman publikoetarako talentua ebaluatzeko baino[77].

Denboraldiaren amaieran, Milwaukeerekin trukaketa eskatu zuen Aaronek, zeinak Bud Seligekin, Brewersen jabearekin, aldez aurretiko harremanak zituen, [78]. Hogeita hamaika egun geroago, azaroaren 2an, Dave Mayrek eskuratu zuen Milwaukee Brewers taldearentzat[79]. Transakzioa burutu ahal izateko, neguko bileretan, Braves taldera bidali zuten liga txikitako eskuineko jaurtitzaile zen Roger Alexander hilabete bat geroago, abenduaren 2an[80]. Trukeak berriro elkartu zuen Aaron Del Crandall taldekide ohiarekin, orain Brewers taldea kudeatzen ari zena. Bi urteko kontratua sinatu zuen Brewers taldearekin, urtean 240.000 dolarren truke. Amerikako Ligan jokatzeak, Aaroni, zelaian jokatu beharrean, jotzaile izendatua bezala zerbitzatzea ahalbidetuko ziokeen.

1975eko maiatzaren 1ean, Aaronek beisboleko RBIren errekorra hautsi zuen, lehenago Ruthek 2.213rekin zuena. Urte hartan, bere azken eta 24. Izar Nagusien partida ere jokatu zuen (Izar Nagusiearen partidaren 25. aukeraketa[49]); Bigarren sarreran, lineatik kanpo atera zuen Dave Concepción, gorabidean zetorren bateatzailea. Izar Nagusien partida hori, 1955ean jokatu zuen lehena bezala, Milwaukee County Stadium-en izan zen, etxeko publikoaren aurrean[81]

Aaronek, 1976ko uztailaren 20an, bere 755. eta azken home runa jo zuen Milwaukee County Stadium-en, California Angels taldeko Dick Drago-ren aurrean; hura MLBko ibilbideko home run errekorra izan zen 31 urtez, 2007an Barry Bondsek hautsi zuen arte[82][83]. 23 urteko ibilbidean, Aaronek, denboraldian, 305 eta 163ko bate-kolperen batez besteko, 32 home run eta 99 RBI baino gehiagoko batez bestekoa izan zituen urtean. Denboraldi batean, 100 RBI baino gehiago egin zituen 15 aldiz, jarraiango 13ko errekorra barne[51].

Jokoaren osteko ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hank Aaronen Ospearen Aretoko plaka Cooperstowneko (New York) Beisbolaren Ospearen Aretoan

1976ko denboraldiaren ostean, Aaron Braves taldeekin bat egin zuen exekutibo gisa[24] 1982ko abuztuaren 1ean, Beisbolaren Ospearen Aretoan sartu zen, botoen ehuneko 97,8 jasoz, Ty Cobb-en atzetik bigarrena, zeinak, 1936ko Ospearen Aretoaren inaugurazio hauteskundeetan, botoen % 98,2 boto jaso baitzituen[84]. Ondoren, Aaron Braves taldearen presidenteorde eta jokalarien garapeneko zuzendari izendatu zuten. Horrek, Beisbol Liga Nagusian, goi-mailako zuzendaritzako lehen gutxiengo etniko bateko partaide bihurtu zuen[85].

1980ko abenduan, Aaron presidenteorde nagusi eta Braves taldearen presidentearen laguntzaile bihurtu zen[85]. Turner Broadcasting System-eko komunitate-harremanetarako presidenteorde korporatiboa izan zen, konpainiaren administrazio kontseiluko kide eta The Airport Network-eko negozio garapeneko presidenteorde[85]. 2007ko urtarrilaren 21ean, Beisbol Liga Nagusiak Atlanta Braves taldearen salmenta iragarri zuen. Iragarpen horretan, Bud Selig beisbol komisarioak iragarri zuen ere Braves taldearen kudeaketan paper handia izango zuela Aaronek[86], beisbolera gutxiengoen sarrera bultzatuko zuten programak osatuz liga nagusien bidez[87]. Aaronek Hank Aaron Rookie League programa sortu zuen[88].

Hank Aaron, 1978ko abuztuaren 5ean, Etxe Zurira egindako bisitan.

1990ean, Aaronen autobiografia I Had a Hammer argitaratu zen. Liburuaren izenburua bere goitizenaren antzezlana The Hammer edo Hammerin' Hank eta folk abestiaren izenburua If I Had a Hammer da. Aaron Atlanta hegoaldeko Hank Aaron BMW kontzesionarioaren jabe zen Union City-n (Georgia), non autografiatutako beisbol pilota bat sartzen zuen saldutako auto bakoitzean[89]. Aaron, Georgian zehar, Mini, Land Rover, Toyota, Hyundai eta Honda kontzesionarioen jabea zen Hank Aaron Automotive Group-en barruan. Aaronek, McDonough-eko Toyota kontzesionarioa izan ezik, guztiak saldu zituen 2007an. Gainera, Aaron herrialde osoko 30 jatetxeko kate baten jabe zen.

Geroagoko bizitza eta heriotza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2006ko denboraldian, Barry Bonds San Francisco Giants taldeko jotzaileak Babe Ruth gainditu zuen, eta, denbora guztietako home run zerrendan, bigarren postuan jarri zen, hedabideen oihartzun handiagoa erakarriz Aaronen errekorra hurbildu ahala. Hautematen zen norgehiagokaren interes bizia erreproduzituz, Aaron eta Bondsek Super Bowl XLI.ean emititu zen telebistako iragarki komertzial bat egin zuten 2007ko beisbol denboraldia hasi baino pixka bat lehenago, non Aaron txantxetan saiatzen zen Bonds erretiroa har zezan errekorra hautsi aurretik[90]. 2007ko denboraldian, Bonds errekorrera iristen zihoan heinean, Aaronek jakinarazi zuen ez zela bertan egongo Bondsek errekorra haustean Bondsen lorpenak aintzat hartzen zituen arren[91]. Hori Bondsen aurkako gaitzespena zelako espekulazio handia zegoen, Bondsek errendimendua hobetzeko drogak eta esteroideak erabili zituela sinesmen hedatuan oinarrituta. Hala ere, behatzaile batzuek Aaronen historia pertsonalari begiratu zioten, adieraziz: Babe Ruthen betiko marka haustea gutxietsi zuela eta Aaronek Bonds antzeko moduan tratatzen ari zela iradokiz. Chris Dimino Atlantako kirol-emanaldiko pertsonaiari egindako elkarrizketa batean, Aaronek argi utzi zuen home runen errekor berri baten ospakizunetara ez joateko arrazoia, bere ustez, beisbola ez baitzen errekorrak haustean oinarritzen, norberaren ahalmenaren arabera jokatzean baizik[91]. Bondsek, 2007ko abuztuaren 7an 756. errekorra lortu zuenean, Aaronek, San Frantziskoko AT&T Parkeko JumboTron bideo-pantailan, agerpen-sorpresa bat egin zuen bere lorpenarengatik Bonds zorionduz:

« Nire zorionak eman nahi nizkioke Barry Bondsi, beisboleko ibilbideko home runen lider izateagatik.Trebetasuna, iraupena eta determinazioa eskatzen zituen lorpen handia da. Joan den mendean zehar, home runak leku berezia izan du beisbolean, eta niri egokitu zait 33 urte horietan errekor hori edukitzea. Orain alde batera egin, eta Barryri eta bere familiari nire desiorik onenak aitortzen dizkiet lorpen historiko horretan. Nire itxaropena gaur da, 1974ko apirileko arratsalde hartan gertatu zen bezala, errekor horren lorpenak beste batzuk beren ametsak jarraitzera bultzatuko dituela[92] »

2021eko urtarrilaren 5ean, Aaronek, publikoki, Atlantako (Georgia) Morehouse School of Medicine-n, COVID-19 txertoa jaso zuen Moderna COVID-19 txertoarekin[93][94]. Berak eta beste hainbat pertsonaia publiko afroamerikarrek, Joe Beasley, Andrew Young eta Louis Wade Sullivan aktibistak barne, txertoaren segurtasuna frogatzeko eta beste amerikar beltzak gauza bera egitera animatzeko egin zuten[94][95].

Aaron, urtarrilaren 22an, 86 urte zituela hil zen Atlantako egoitzan. Heriotza berezkoa izan zela erabaki zen[96][97][98]. Txertoen aurkako Robert F. Kennedy Junior eta Del Bigtree aktibistek iradoki zuten Aaronen heriotza COVID-19aren txertoa jasotzeak eragin zuela. Hala ere, mediku funtzionarioek ez zuten uste COVID-19 txertoak bere osasunean eragin kaltegarririk izan zuenik[99]. Karen Sullivan Fulton konderriko mediku aztertzaileak AFP Fact Check-i posta elektronikoz bidalitako adierazpen batean zioen: «Ez zegoen txertoen azken banaketari egotz ziezaiokeen substantziarik, informazio alergikorik edo anafilaktikorik iradokitzen zuena»[100].

Bere hiletak urtarrilaren 27an egin ziren, eta, ondoren, South-View hilerrian lurperatu zuten[101].

Omenaldiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aaron hil ondoren, kirol munduak doluminak adierazi zizkion familiari. Gaur egun diren edo ohi izan diren kirolari eta talde-jabe askok, hala nola MLBko ordezkari Rob Manfred, Magic Johnson, David Ortiz, Dusty Baker, Eduardo Pérez, Mike Trout eta Beisbol Aretoko presidente Jane Forbes Clark-ek omendu zuten[102][103]. Zaleek ohiko Atlanta-Fulton County Stadiumaren home run hormaren aurrean (non bere 715. home runa jo zuen) eta bere estatuaren aurrean omendu zuten Aaron, Truist Park-en, loreak jarriz[104].

Politikariek ere egin zioten omenaldia. Keisha Lance Bottoms Atlantako alkateak ondorengo adierazpena kaleratu zuen bere heriotzaren inguruan:

"Derek-ek, gure familiak eta neronek ere, nazioarekin bat egiten dugu Billye Aaron andreari, ia 50 urtez Henry "Hank" Aaronen emazte ederrari, eta familia osoari doluminak bidaltzeko. Atlanta hiri osoarentzat, galera handia da. Munduak «Hammering Hank Aaron» izenarekin ezagutzen baldin bazuen bere beisbol-ibilbide ikaragarri eta errekorra zela eta, gure herriko ardatza izan zen, dotoreziaz eta libreki Aaron andrearekin bat eginez eta bere presentziaz eta baliabideak emanez gure hiria leku hobea izan zedin. Atlantako adopziozko seme gisa, Aaron jauna Atlanta mundu mailan jartzen lagundu zuen ehunaren parte izan zen. Gure esker ona, pentsamenduak eta otoitzak Aaron familiarekin daude»[105].

Brian Kemp Georgiako gobernadoreak Georgia estatuko banderak masta erdira jaistea agindu zuen haren omenez[106][107].

Joe Biden AEBko presidenteak omenaldia egin zion Aaroni «heroi amerikarra» izendatzen zuen adierazpen bat kaleratuz[108] [109]. Jimmy Carter, Bill Clinton, George W. Bush eta Barack Obama presidente ohien omenaldiak ere jaso zituen[110].

Atlanta Braves taldeak 2021eko denboraldian omendu zuen Hank Aaron, taldearen txapelen atzealdean 44 zenbakidun elastikoa ezarriz, Phil Niekroren 35 zenbakidun elastikoarekin batera, zeina, 2020ko abenduan, hilabete lehenago hil baitzen. Truist parkeko zelai erdian ere, bere 44 zenbakia margotu zuten[111].

Truist Parkeko 2021eko munduko serietako 3. jokoaren aurretik, zeremonia bat egin zen Hank Aaronen omenez, non bere seme Hank Aaron juniorrek zeremoniazko lehen jaurtiketa egin zuen[112][113]. Braves taldeak, 2021eko munduko serieak irabazi ostean, Bravesen World Series txapelketako eraztunean omendu zuten Aaron. Eraztunak, guztira, 755 diamante ditu Aaronen home runen errekorra ospatzeko, eta esmeralda-landutako 44 diamante, Aaronek Bravesekin eramandako elastikoaren zenbakia irudikatzeko[114].

Bizitza pertsonala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aaron bere bigarren emaztearekin, Billye-rekin

Aaronen lehen ezkontza Barbara Lucasekin izan zen 1953an. Bost seme-alaba izan zituzten elkarrekin: Gary, Lary, Dorinda, Gaile eta Hank Jr. 1971n, Barbaraz dibortziatu, eta Billye Suber Williams-ekin ezkondu zen 1973ko azaroaren 13an. Bere bigarren emaztearekin, seme bat izan zuen, Ceci[115].

Publikoki eta profesionalki Hank izenez ezaguna izan bazen ere, Aaronek nahiago izan zuen bere izena zen Henry erabili[116][117].

Zaletasunak eta osasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aaron Cleveland Browns taldearen aspaldiko zalea zen, eta joko askotan parte hartu zuen «Dawg Pound» eserlekuen atalean, mozorrotuta[118].

1986an, Hank Aaronek Just Another Fox in the Crowden agerraldi bat egin zuen, «Crazy Like a Fox-en 30.» atalean.

Aaron Atlanta eremuan bizi izan zen[119]. 2013ko uztailean, hedabideek jakinarazi zuten bere etxean lapurrak sartu zirela eta bitxiak eta bi auto BMW lapurtu zizkiotela. Gerora, autoak berreskuratu zituzten[119].

Aaronek artritisa nozitzen zuen, eta, 2014an, eroriko baten ostean, aldakaren ordezkatze partziala egion zioten.

Sariak eta ohoreak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1982an, Aaron Beisbolaren Ospearen Aretoan sartu zen bere aukeragarri izan zen lehen urtean[120].

Hank Aaronen 44 zenbakia Atlanta Bravesek erretiratu zuen 1977an.

Aaroni, Spingarn domina eman zioten 1976an, NAACP-ren eskutik[121]. 1977an, American Academy of Achievement-en Urrezko Plaka saria jaso zuen[122]. 1988an, Wisconsin Athleticeko Ospearen Aretoan sartu zuten Eau Claire Bears, Milwaukee Braves eta Milwaukee Brewers taldeetan igarotako denborarengatik[8].

1999an, liga nagusietako beisbolak Hank Aaron saria sortu zuen Aaronek Babe Ruthen karrerako 714 home run marka gainditu zueneko 25. urteurrena ospatzeko eta beisbolari egindako ekarpenak omentzeko[123]. Saria urtero ematen zaie liga bakoitzean eraginkorrenak diren beisbol-jotzaileei. Urte horretan bertan, beisbol zaleek Aaron Liga Nagusiko Beisboleko Mende Osoko Taldeko izendatu zuten [124]. 2002an, Molefi Kete Asante jakintsuak bere 100 afroamerikar handienen zerrendan sartu zuen Aaron[125].

Atlanta hiria Centennial Olympic Estadioa beisbol estadio berri baten bihurtzen ari zela eta, bertako bizilagun askok estadioa Aaronen izena eramango zuela espero zuen. Estadioari Turner Field izena eman ziotenean (Atlanta Braves taldearen jabearen, Ted Turnerren, omenez), estadiotik igarotzen zen Capitol etorbideko zati bati Hank Aaron Drive izena jarri zioten. Estadioaren kale-zenbakia 755 da, Aaronen home run guztien kopurua; Turner Field, bestalde, Truist Park izenarekin ordezkatzean, 755 kale-zenbakia mantendu egin zen. 1997ko apirilean, AA Mobile Bay Bearsentzat, Aaronen jaioterrian eraikitako beisbol instalazio berria Hank Aaron Stadium izendatu zuten[126]. Georgia Esatu Unibertsitateak Turner Field estadioa eskuratu zuen, eta, 2017an, Center Parc Estadio gisa berreraiki, eta unibertsitateko arduradunek beisbol parke berri bat eraikitzeko asmoa dute Atlanta–Fulton County Estadio ohia zegoen lekuan, Aaronek jotako errekorraren home runaren ezkerreko zelaiaren horma berreskuratuz[127].

2021eko munduko serieko hirugarren jokoaren aurretik omendu zuten[128].

1999ko otsailaren 5ean, bere 65. urtebetetze ospakizunean, Beisbol Liga Handiak Hank Aaron Sariaren aurkezpena iragarri zuen[129]. Sariak Amerikako eta Liga Nazionaleko erasoko jokalari onena saritzen du. Hogeita hamar urte baino gehiagotan aurkezten zen lehen sari nagusia zen, eta, gainera, oraindik bizirik zegoen jokalari baten izena zeraman lehen saria izatearen bereizgarria zuen[130]. Urte hartan, The Sporting Newsek bosgarren postuan sailkatu zuen 100 beisbol jokalari handienen zerrendan[131], eta Liga Nagusiko Beisboleko Mende Osoko Talderako hautatua izan zen[132].

2000ko ekainean, Tufts Unibertsitateak Zerbitzu Publikoko ohorezko doktore saria eman zion Aaroni[133]. 2000ko uztailean eta berriro 2002ko uztailean, Aaronek lehen jaurtiketa egin zuen Beisbol Liga Nagusietako Izar Guztien Jokoan, Turner Field-en eta Miller Park-en (gaur egun American Family Field izenekoa), hurrenez hurren[134].

Aaronek George W. Bush AEBko presidentearen Askatasunaren Domina onartu zuen 2002an

2001eko urtarrilaren 8an, Bill Clinton presidenteak presidentetzarako herritarren domina eman zion Aaroni[135]. 2002ko ekainean, George W. Bush presidentearen eskutik, Askatasunaren Domina Presidentziala jaso zuen, nazioko ohore zibil gorena. 2001ean, Milwaukeen, American Family Field eta Michigan aintzira, Menomonee ibaian zehar, lotzen dituen aisialdi-bide bat «Hank Aaron Estatuko ibilbidea» gisa izendatu zen. Aaronek parte hartu zuen izendapenean. Aaron Zerbitzu Publikorako Jefferson Sarien hautatzaileen batzordean zegoen[136].

2002an, Vince Lombardi Minbiziaren Fundazioaren Lombardi Bikaintasun saria jaso zuen Aaronek. Saria Vince Lombardiren ondarea omentzeko sortu zen, eta, urtero, entrenatzailearen espiritua adierazten duen pertsonari ematen zaio[137].

Aaronek Hank Aaron-Ametsaren atzetik erakusketa berria eskaini zuen Beisbolaren Ospearen Aretoan 2009ko apirilaren 25ean[138]. Aaronen estatuak Turner Field eta American Family Field-en aurreko sarreraren kanpoaldean daude. Eau Claire-n (Wisconsin), Carson Park-en kanpoaldean, non bere lehen denboraldia jokatu zuen Bravesen liga txikien sisteman, 18 urteko Aaron gazte baten irudia (geratzaile labur gisa) ere badago[139].

2010ean Georgiako Elkarte Historikoak Georgiako gobernadorearekin batera, Georgiako kontseilari izendatu zuen, 1732tik 1752ra Georgiako kolonia gobernatu zuen Patronatuaren sorrera-organoaren idealak islatzen dituzten lorpenak eta komunitate-zerbitzua[140] aitortzeko[140].

2011n, Shirley M. Tilghman Princeton Unibertsitateko presidenteak Humanitateen ohorezko doktore titulua eman zion Aaroni[141][142].

2015eko azaroan, Aaron Nazio baten Potret Sariaren hasierako bost hartzaileetako bat izan zen, Potret Galeria Nazionalak «eskubide zibilen, negozioen, entretenimenduaren, zientziaren eta kirolen alorreko lorpen eredugarrien» aitorpen gisa emandako saria[143][144].

2016ko urtarrilean, Aaronek, Akihito Japoniako Enperadorearen eskutik, Eguzki Sortzailearen Ordena (urrezko izpiak errosetarekin) jaso zuen[145].

2017ko apirilaren 14an, Aaronek 83 urte zituela, lehen jaurtiketa egin zuen SunTrust Parkean, gaur egun Truist Parkea izenduna[146][147].

Beisbol Liga Nagusiak eta MLB Jokalarien Elkarteak kirolaren aniztasuna areagotzeko antolatutako gazteen Elite Development Invitational beisbol txapelketak Hank Aaron Invitational izena hartu zuen 2019 denboraldirako[148].

Atlantako kirol taldeek Aaron omentzeko asmoa dute 2021eko denboraldietan. Arthur Blank-en jabetzako Atlanta Falcons-ek eta Atlanta United FCk, Georgia Tech Yellow Jackets-ekin batera, 44 zenbakia Aaronentzat erreserbatzeko asmoa dute 2021eko beren denboraldietan. Gwinnett konderriko talde profesionalek, AAA Gwinnett Stripers-ek (2021 denboraldian) eta AA Atlanta Gladiators-ek (2021-22 denboraldian) ere parte hartuko dute Aaronen 44 zenbakiaren, aldi baterako, erretiroan. (NBAko Atlanta Hawks-ek, aurretik, 44. zenbakia erretiratua zuen Pete Maravichentzat) Atlantan ere, Forrest Hill Akademiak Hank Aaron New Beginnings Akademia izena hartu zuen 2021eko apirilean. Batxilergo alternatiboko Nathan Bedford Forrest ikastetxeak Armada Konfederatuko jenerala eta Ku Klux Klanen lehen Morroi Handiaren omenez zuen izena[149].

2022an, Kongresuko Liburutegiak WSBren 1974ko apirilaren 8ko Braves-Dodgers jokoaren grabaketa bat aukeratu zuen Aaronen 715. home runa Grabazioen Erregistro Nazionalean gordetzeko[150].

Oharrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ —MLBko bi Izar Nagusi partida jokatu zituen 1959tik 1962 bitartean—
  2. ↑ Gero, 1955ean, Dunbar-eko Sormen eta Arte Eszenikoen Eskola Espezializatua (Dunbar Creative and Performing Arts Magnet School) Erdialdeko Lizeoa eta Dunbarreko Lizeoa lekuz aldatu zituzten; Erdialdeko Lizeoa 1970ean itxi zen, desagregazioaren ondoren
  3. ↑ Bere batez bestekoa 319 izan zen, Tommy Davis liderrarengandik ,007ra
  4. ↑ Aaronek 34 urte, bost hilabete eta bederatzi egun zituen. Jimmie Foxx zen, garai hartan, markara iritsi zen gazteena. Harrezkero, Alex Rodriguez izan da marka horretara iritsi den gazteena

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «For single seasons, From 1876 to 2008, (requiring HR≥30), sorted by greatest Seasons matching criteria» Baseball-Reference.com (USA TODAY Sports Digital Properties).
  2. ↑ «Hank Aaron» The Sporting News.
  3. ↑ Johnson, Bill 2013.
  4. ↑ Jhaveri, Hemal. (2021-01-22). «Hank Aaron's searing words on the racism he faced should never be forgotten» USA Today.
  5. ↑ Hank Aaron: Baseball icon and civil rights activist dies aged 86. .
  6. ↑ «Hank Aaron Fielding Stats» Baseball-Reference.com Mobile.
  7. ↑ «For single seasons, From 1876 to 2008, (requiring H≥150), sorted by greatest Seasons matching criteria» Baseball-Reference.com (USA TODAY Sports Digital Properties).
  8. ↑ a b Wisconsin Sports Development Corporation, 2013
  9. ↑ Anon, 2013
  10. ↑ a b c d e f g h i j (Bily 2002, 1–3 orr. )
  11. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Hank_Aaron#CITEREFPorter2000
  12. ↑ a b c (Ingelesez) Hank Aaron. 2022-07-16 (Noiz kontsultatua: 2022-07-21).
  13. ↑ Bily, 2002
  14. ↑ Nemec, 1994, or. 222
  15. ↑ «Jackie Robinson Aaron's boyhood idol» Toledo Blade April 1, 1974.
  16. ↑ "Dunbar/Central High School". THE HISTORICAL MARKER DATABASE. Archived from the original on January 25, 2021. Retrieved January 23, 2021
  17. ↑ "Dunbar Creative And Performing Arts Magnet School". Archived from the original on January 27, 2021. Retrieved September 29, 2021.
  18. ↑ a b c Allen eta Gilbert, 1999, or. 2
  19. ↑ a b Bryant, 2010
  20. ↑ Negro Southern League Museum Research Center. Negro League Player Register. , 1 or..
  21. ↑ Bily, 2002
  22. ↑ Anon, 2013a
  23. ↑ Stealing Home. .
  24. ↑ a b Hoiberg, 2010
  25. ↑ a b c d Candee, 1958
  26. ↑ Honig, 2000, or. 290
  27. ↑ Schwarz eta Thorn, 2004, or. 819
  28. ↑ Vascellaro, 2005, or. 20
  29. ↑ a b c d Bryant, 2010
  30. ↑ «Hank Aaron Visits Negro League Museum» Augusta Chronicle July 11, 1999.
  31. ↑ Pollock, 2006
  32. ↑ Bily, 2002
  33. ↑ Spencer, 2002
  34. ↑ Bily, 2002
  35. ↑ .Schwartz, 1999
  36. ↑ Monestime, 2011
  37. ↑ Jordan, 2005
  38. ↑ Candee, 1958, or. 4
  39. ↑ a b c Candee, 1958
  40. ↑ a b Vascellaro, 2005
  41. ↑ Allen eta Gilbert, 1999
  42. ↑ «Hank Aaron Timeline» 755homeruns.com.
  43. ↑ Bily, 2002
  44. ↑ Musick, 1974, or. 66
  45. ↑ Kaese, 1963
  46. ↑ Nunn, 1963
  47. ↑ Maglie, 1957
  48. ↑ «Hank Aaron Batting Stats» Baseball-Reference.com (USA TODAY Sports Digital Properties).
  49. ↑ a b Donnelly, 2012
  50. ↑ Bily, 2002
  51. ↑ a b Wolpin, 1990
  52. ↑ a b c Stanton, 2005
  53. ↑ Sports, A. J. C.. «This date in Braves history: Hank Aaron's only inside-the-park homer» The Atlanta Journal-Constitution.
  54. ↑ Yuhasz, 2005
  55. ↑ Retrosheet, 2012
  56. ↑ «1969 Awards Voting» Baseball-Reference.com.
  57. ↑ «N/A» The Philadelphia Inquirer: 23. July 27, 1972.
  58. ↑ «N/A» Honolulu Star-Bulletin: 71. September 3, 1972.
  59. ↑ Aaron, Henry; Wheeler, Lonnie (2014). I Had a Hammer (2nd ed.). Harper-Collins e-Books. [[:en:Special:BookSources/9780061873379|ISBN 9780061873379.]]
  60. ↑ «N/A» Honolulu Star-Bulletin: 38. November 3, 1972.
  61. ↑ Stanton, 2005, or. 62
  62. ↑ Stanton, 2005, or. 179
  63. ↑ Stanton, 2005, or. 64
  64. ↑ Grizzard, 1990
  65. ↑ Leggett, 1973
  66. ↑ Schwarz eta Thorn, 2004
  67. ↑ Schulz, 2009
  68. ↑ Minter, 2002
  69. ↑ Bily, 2002, or. 1–3
  70. ↑ Poling, 2010
  71. ↑ Hiestand, 2013
  72. ↑ Justice, 2014
  73. ↑ Vin Scully's Call of Hank Aaron's 715th Home Run. Mar 4, 2010.
  74. ↑ Anon, 2014
  75. ↑ «Aaron Hits Horner With Final Swing» The New York Times 1974-10-04.
  76. ↑ «Aaron Gets Reception, Mets Get Trounced, 8‐1» The New York Times 1974-06-18.
  77. ↑ Bryant 2011, p
  78. ↑ «Aaron Signs 2-year pact» The New York Times 1974-11-15.
  79. ↑ Coffey, Alex. The Braves Trade Henry Aaron to the Brewers. National Baseball Hall of Fame and Museum.
  80. ↑ Durso, 1974
  81. ↑ Lynch, Mike. «July 15, 1975: In Milwaukee, NL wins fourth straight All-Star Game» SABR.org.
  82. ↑ Crowe, 2007
  83. ↑ Curry, 2007
  84. ↑ Braunstein eta Wolpin, 2006
  85. ↑ a b c Schwartz, 1999
  86. ↑ «Game Over for Liberty's Purchase of Braves from Time Warner» Multichannel News May 17, 2007.
  87. ↑ Blum, Ronald (May 16, 2007). "Braves' Sale Approved by Baseball Owners"[Betiko hautsitako esteka]. The Washington Post.
  88. ↑ Robinson, Jr., 1999
  89. ↑ Burnett, 2013
  90. ↑ Charles Schwab Super Bowl XXXVI ad feat. Hank Aaron & Barry Bonds – Retirement (2002). .
  91. ↑ a b Gimbel, 2007
  92. ↑ .
  93. ↑ Savage, Claire. (2021-01-27). «Hall of Famer Hank Aaron's death unrelated to Covid-19 vaccination» AFP Fact Check.
  94. ↑ a b Schrade, Brad; Stirgus, Eric. (22 January 2021). «Health experts urge confidence in vaccine after superstar's death» The Atlanta Journal-Constitution.
  95. ↑ «Baseball legend Hank Aaron got virus vaccine earlier in January» CBS Newspath 2021-01-14.
  96. ↑ Kephart, Tim. (January 22, 2021). «Hall of Famer Henry "Hank" Aaron dies at 86» CBS46.com.
  97. ↑ Close, David; Sterling, Wayne; Sanchez, Ray. Hank Aaron, baseball legend and former home run king, dies at 86. CNN.
  98. ↑ Vivlamore, Chris. (2021-01-25). «Hank Aaron cause of death determined» The Atlanta Journal-Constitution.
  99. ↑ Gregory, John. (13 September 2021). «The Top COVID-19 Vaccine Myths Spreading Online» Encyclopedia Britannica.
  100. ↑ Savage, Claire. (2021-01-27). «Hall of Famer Hank Aaron's death unrelated to Covid-19 vaccination» AFP Fact Check.
  101. ↑ «Private funeral service for Hank Aaron announced» Fox 5 Atlanta.
  102. ↑ By FOX 5 Atlanta Digital Team. (2021-01-22). «Tributes pour in honoring the legendary Hank Aaron» Fox5atlanta.com.
  103. ↑ «Players, celebrities and fans react to the death of baseball legend Hank Aaron» Cbs12.com January 22, 2021.
  104. ↑ «Fan tributes to Hank Aaron» 11alive.com January 24, 2021.
  105. ↑ «Press Releases | Atlanta, GA» Atlantaga.gov.
  106. ↑ «Gov. Kemp orders flags to fly at half-staff to honor Hank Aaron.» Wtxl.com January 23, 2021.
  107. ↑ McKee, Cristi. (January 22, 2021). «Georgia Governor Brian Kemp: flags to fly at half-staff in honor of Hank Aaron» Wctv.tv.
  108. ↑ Statement of President Joe Biden on the Passing of Henry Louis "Hank" Aaron. The White House 2021-01-22.
  109. ↑ Selbe, Nick. (2021-01-22). President Joe Biden calls Hank Aaron 'an American hero'. Sports Illustrated.
  110. ↑ «US Presidents honor Hammerin' Hank» MLB.com January 22, 2021.
  111. ↑ «Atlanta Braves 44: Hank Aaron's number painted on the field» Ajc.com 2021-03-31.
  112. ↑ «World Series Game 3: Braves hold emotional tribute to Hank Aaron» Usatoday.com October 30, 2021.
  113. ↑ «Aaron's spirit lives on in World Series tribute» MLB.com.
  114. ↑ «Atlanta Braves receive World Series rings featuring 18.71-karat white gold, 755 diamonds and, yes, pearls» espn.com.
  115. ↑ Hank Aaron Fast Facts. CNN.
  116. ↑ Goldstein, Richard. (22 January 2021). «Hank Aaron, Home Run King Who Defied Racism, Dies at 86» The New York Times.
  117. ↑ (Ingelesez) Goldman, Tom. (January 23, 2021). «Remembering Baseball Legend Hank Aaron» NPR.org (National Public Radio).
  118. ↑ Pokorny, 2017
  119. ↑ a b Inabinett, 2013
  120. ↑ Hall of Famers: Hank Aaron. National Baseball Hall of Fame and Museum.
  121. ↑ Spingarn Medal Winners: 1915 to Today. NAACP.
  122. ↑ «Hank Aaron Biography and Interview» achievement.org (American Academy of Achievement).
  123. ↑ All-time winners. Major League Baseball.
  124. ↑ The All-Century Team. Major League Baseball.
  125. ↑ Schiavone, Tony. (July 8, 2016). «Are These the 4 Most Important Athletes in Atlanta History?» atlanta.cbslocal.com.
  126. ↑ Anon, 2013c
  127. ↑ Barrier, Bob; McClellan, Scott. «Atlanta–Fulton County Stadium» SABR.org.
  128. ↑ Castrovince, Anthony. (October 30, 2021). «Aaron's spirit lives on in World Series tribute» MLB.com.
  129. ↑ «Hank Aaron Timeline» The Sporting News.
  130. ↑ HONORARY DEGREE RECIPIENT. Marquette University.
  131. ↑ «Sporting News' 100 Greatest Baseball Players» amiannoying.com (Escapeway, Inc.).
  132. ↑ «Major League Baseball All-Century Team» Baseball Almanac.
  133. ↑ Honorary Degree Recipients. Tufts University May 19, 2019.
  134. ↑ «Aaron to throw out first pitch at All-Star Game» Amarillo Globe News June 30, 2000.
  135. ↑ Messina, 2011
  136. ↑ Our Board of Selectors. Jefferson Awards Foundation.
  137. ↑ Hall of Fame. Vince Lombardi Cancer Foundation.
  138. ↑ «Overview: Guide to Exhibits» baseballhall.org (National Baseball Hall of Fame and Museum). 2021 PDF version
  139. ↑ About Carson Park: Eau Claire, Wisconsin. Eau Claire Express.
  140. ↑ a b Van Brimmer, 2010
  141. ↑ Princeton awards six honorary degrees. Princeton University.
  142. ↑ Aaron receives honorary degree from Princeton. ESPN May 31, 2011.
  143. ↑ «Portrait of Nation Prize Winner: Hank Aaron» npg.si.edu (National Portrait Gallery) 9 November 2015.
  144. ↑ Freed, Benjamin. (16 November 2015). «National Portrait Gallery Honors Aretha Franklin, Carolina Herrera, Hank Aaron» Washingtonian.
  145. ↑ Hank Aaron presented with Order of the Rising Sun. ESPN January 14, 2016.
  146. ↑ Hank Aaron throws out 1st pitch at SunTrust Park. April 14, 2017.
  147. ↑ Twitter, Bally Sports: Braves. April 14, 2017.
  148. ↑ MLB renames developmental program after Hank Aaron. ESPN October 26, 2018.
  149. ↑ Inabinett, Mark. (April 13, 2021). «Hank Aaron replaces Confederate general in school name» AL.com (Advance Local Media).
  150. ↑ (Ingelesez) «National Recording Registry Inducts Music from Alicia Keys, Ricky Martin, Journey and More in 2022» Library of Congress.

Bibliografia

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Hank_Aaron&oldid=9258009"(e)tik eskuratuta