Idazkera demotiko

Rosetta harriaren zeinu demotikoak.

Artikulu hau idazkera sistemari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «demotiko».

Antzinako Egipton idazkera hieratikoaren ondorengo kaligrafia demotikoan, idazketaren azken etapa bezala, zeinu demotikoak erabiltzen zituzten. Bere sarreraren ondoren, idazkera hieratikoa arrazoi erlijiosoengatik erabiltzen jarraitu zuten, idazkera ideografiko demotikoa helburu ekonomikoetarako eta testu literarioetarako erabiltzen zuten bitartean.

K.a. 660 inguruan erabiltzen hasi zituzten, eta, k.a. 600 urte inguruan, Antzinako Egiptoko idazkera nagusi bihurtu zen. K.o. IV. mendearen hasieran, alfabeto grekoagatik ordezkatua izaten hasi zen. Ezagutzen den azken erabilera 451. urtean gertatu zen, Filaeko Isisen tenpluko hormen gainean. "Demotikoa" (antzinako grezieraz: δημοτικός, dēmotikós, 'herrikoi') Herodotok sortutako hitza da, eta greziar "demotikotik" bereizi behar da.

Zeinu eta transkripzioak

Egiptoerazko bere arbasoetan bezala, demotikoak zeinu "uniliteral" edo "alfabetiko" sorta bat du, fonema indibidualetarako erabil daitekeena. Hauek dira zeinu ohikoenak demotikoan, erdian testu guztien zeinu guztien heren bat eta bitarteko bat eginez; atzerriko hitzak ere zeinu horiekin bakarrik idazten zituzten. Gero, (erromatar aroan) testuek zeinu horiek sarriago erabiltzen zituzten.

Beheko taulak zeinu uniliteralen zerrenda bat ematen du, transkripzioarekin, jatorri heroglifikoa, alfabeto koptoak eta horien erabilerak

Transkripzioa	Zeinua	Jatorrizko heroglifikoa	Koptozko ondorengoa
ꜣ
ı͗	edo edo		{{{1}}}
e
ꜥ			{{{1}}}
y
w	edo
	edo
b
p	edo
f	edo		Ϥ
m	edo
n
			{{{1}}}
r
	edo
	edo
l
h			{{{1}}}
ḥ	edo		{{{1}}}
	edo		{{{1}}}, {{{1}}}
ḫ			{{{1}}}, {{{1}}}
h̭	edo
ẖ			Ϧ
s
	edo
	edo edo
š	edo		Ϣ {{{1}}}
			{{{1}}}
q			{{{1}}}
k			{{{1}}}
g	edo		{{{1}}}
t	edo edo
			Ϯ
d
ṱ	edo
ṯ
ḏ			{{{1}}}
			{{{1}}}, {{{1}}}

Kanpo estekak

• Datuak: Q188519
• Multimedia: Demotic / Q188519