Lur lehor

Lur lehorra —edo, laburtuta, lurra edo lehorra soilik— Lur planetako azalera solidoa da; urak edo itsasoek estalita ez daukaten azalera, alegia. Itsasertzak bereizten ditu itsasoa eta lur lehorra.

Etimologia

Lur hitzaren adieretan, hau da bat euskaraz, testu zaharrenetarik (Etxepare, Leizarraga...) jasoa^[1]^[2]. Adibidez:

«	Orhit adi Jengoikoaren majestate handiaz, / zeruia, lurra, itxasoa dadutzala eskuian,	»
Bernart Etxepare

Lehorra ere erabili izan da euskaraz, modu berezian (singularrean, erakusle eta izenlagunik gabe)^[3]: "Untzia leihorretik urrundu da", "Lehor eta uraren Iongoikoa"...

Bi terminoen sinonimia ere agerian, Lardizabalen Testamentu Zarreco eta Berrico condairan (1855): "[Jainkoak] ur-lekuari deitu zion itsasoa eta leorrari lurra".

Zientzia fisikoak

Lurraldearen eta bere historiaren azterketari, oro har, geografia deitzen zaio. Mineralogia mineralen ikerketa da, eta petrologia arroken ikerketa. Lurzoruaren zientzia lurzoruen ikerketa da, pedologiaren azpi-diziplinak barne hartzen dituena, lurzoruaren formazioan zentratzen dena, eta edafologia, lurraren eta bizitzaren arteko erlazioan zentratzen dena.

Erreferentziak

↑ «Lur» Orotariko Euskal Hiztegia (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).
↑ «Bernard Etxepare: Linguae Vasconum Primitiae» klasikoak.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).
↑ «Lehor» Orotariko Euskal Hiztegia (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).

Datuak: Q11081619
Multimedia: Landforms / Q11081619

[1] «Lur» Orotariko Euskal Hiztegia (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).

[2] «Bernard Etxepare: Linguae Vasconum Primitiae» klasikoak.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).

[3] «Lehor» Orotariko Euskal Hiztegia (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).

[1]

[2]

[3]