Makulu (liturgia)
- Artikulu hau apezpikuen makilari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Makulu (argipena)».
| Makulu (liturgia) | |
|---|---|
Catholic ecclesiastical dress (en)  eta makila | |
 | |
Makulua gotzainek beren funtzio pastoralaren ikur gisa daramaten makila da, eta izendapena jasotzen dutenean ematen zaien sinboloetako bat da,
Erabilpena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Makulua 6. mendetik erabiltzen da eliza kirstauko gotzainen lanbidearen bereizgarri gisa, Espainian behintzat, San Isidororen lekukotasunek adierazten duten bezala; baina baliteke 4. mendetik gotzain batzuek erabili izana, garaiko idazleen testuren batek dioenez.
Hainbat gai erabili izan da makuluak egiteko: Zura, bolia, burdina, brontzea, zilarra eta urrea. Garai eta gustu artistikoaren arabera apaindutako ale bikainak egin izan dira.
Normalean, bi zati desberdin eta bereizgarriak izaten dituzte makuluek eta, askotan, bata bestetik bereizten diren materialez eginak izaten dira:
- makila bera
- arkua edo boluta, korapilo esferiko edo espiral formakoa gainaldean.
Goian bistan dagoen bigarren zati hori guztia, makila baino gehiago apaintzen da, eta 12. mendetik aurrera irudi enblematikoak edo ikonikoak izaten ditu, batez ere bolutaren erdian. Aita Santuaren makulua gurutze batean amaitzen da, adibidez, eta izen espezifikoa du, ferula, latinez.[1]
Makuluaren erabilerari dagokionez, gotzainek erabiltzen dute mezetan eta eginkizun liturgiko nagusi batzuetan. Abate mitratuek ere izaten dituzte makuluak, baina apezpikuek baino apaindura gutxiago izan ohi dute, eta zintzilik erakusten den errezel labur bat izan ohi dute. Erritu grekoko gotzainak bolutaren ordez T itxurako zeharbide bat jartzen dute, apaindua, eta makila apaintzen dute korapiloekin eta beste figura artistiko batzuekin.
Katedraletan, elizbarrutiko gotzainek beren makulu propioa meza zuzentzen duen beste gotzain bati eman diezaiokete (batez ere nuntzio apostolikoa edo Egoitza Santuko beste ordezkari bat bada), baina bisitariek batzuetan beren makulua ekartzen duten. Gotzain berri batek diozesiaren jabetza kanonikoa hartzen duenean, badoan apezpikuaren makulua haren eskutik jasotzen du. Gotzain bat hildakoan, hileta-elizkizunean, bere hilkutxa pastoralaren gainean jartzen da makulua, gainerako apaingarriekin eta Ebanjelioen liburuarekin batera.
.jpg)
|
| |
Ricardo Blázquez Bilboko gotzain izandakoa makuluarekin, eta Benedikto XVI.a Aita santua ferularekin.
| ||
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) T, Jorge N. Mariñez. (2016-09-06). «La Férula Papal y El Báculo de Pastoral.» Mater Gloriosa (Noiz kontsultatua: 2023-09-06).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, gaztelaniazko Wikipediako «Báculo pastoral» artikulutik itzuli da; zehazki, 2023-01-06ko bertsio honetatik. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
