Edukira joan

Obelisko beltza

Koordenatuak: 36°05′53″N 43°19′44″E / 36.0981°N 43.3289°E / 36.0981; 43.3289
Wikipedia, Entziklopedia askea
Obelisko beltza
Jatorria
Sortzailea(k)Salmanasar III.a
Aurkikuntza lekuaNimrud
Aurkikuntza data1846
Aurkitzailea edo asmatzaileaAusten Henry Layard (mul) Itzuli
Ezaugarriak
Materiala(k)kareharria
Dimentsioak197,85 (altuera) × 45,08 (zabalera) cm
HizkuntzaAkadera
Kokapena
LekuaBritish Museum
BildumaBritish Museum
Inbentarioa1848-11-04, 0001
Koordenatuak36°05′53″N 43°19′44″E / 36.0981°N 43.3289°E / 36.0981; 43.3289
Map

Salmanasar III.aren Obelisko beltza K. a. 827. urtean eraikitako monumentua da eta Asiriar Inperioaren garaian eraiki zuten. Inperio Asiriarra Mesopotamian zehar hedatu zenTigris eta Eufrates ibaien inguruan.

Aurkikuntza eta historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Asiriar Inperioaren eragin-eremuaren mapa

Eskultura 1846an aurkitu zuen Austen Henry Layard arkeologoak Nimrud-en (edo Kalhu, Asiriako hiriburu ohia), Tigris ibaiaren ondoan, Mosuletik 30 bat kilometro hego-ekialdera egungo Iraken, eta monumentu publiko gisa eraiki zen.

Eskultura 1846an aurkitu zuen Austen Henry Layard arkeologoak Nimruden (edo Kalhu, antzinako hiriburu asiriarra), Tigris ibaiaren ondoan, Mosuldik 30 kilometro hego-ekialdera, egungo Iraken. Monumentu publiko gisa eraiki zuten, gerra zibilaren garaian. Bere erliebeetan agertzen dira:

  • Asiria K.a. 858 eta 824 urteen bitartean gobernatu zuen Salmanasar III.a erregearen lorpenak- Asurnasirpal II.aren seme eta ondorengoa-
  • bere komandante buruarenak
  • asiriarrek menderatutako beste erresuma batzuetatik jasotako zergak islatzen dituztenak: gameluak, tximinoak, elefanteak eta errinozeronte bat, metalak, zura, bolia eta obeliskoaren aurpegi bakoitzean banatutako bost eszenatan.

Idazkera kuneiformeak honela dio:

  • Guilzanuko biztanleen zerga (Irango ipar-mendebaldeko erresuma).
  • Jehuren tributua, Omri Lekuko erregea (Israelgo iparraldeko antzinako erresuma).
  • Musri herrialdeko (ziurrenik Egiptoko) tributua.
  • Marduk-apilusur, Sukhu herrialdeko printzea (Siria eta Irak artean dagoen Eufrates erdiko erreinua).
  • Qarparunda, Khattin herrialdeko printzea (Antiokia, gaur egungo Hatay probintzia, Turkia) tributua.
Obelisko beltzaren bigarren erregistroko erliebeak. Bertan, Jehu edo Oseas Israelgo erregearen mezulari bat agertzen da, edo, beharbada, horietako bat, Salmanasar III.a Asiriako erregearen aurrean makurtzen. Testu kuneiforme asiriarrak honako hau dio: "Oseasen tributua, Omriren [ bere leinuaren] semea", baina horrek ez du esan nahi etzandako figura errege denik nahitaez.[1][2]

Obeliskoa Kalhu jauregiko audientzia-gela batean jarri zuten, bere erregealdiaren propaganda gisa, eta bere erliebeetako batean ezagutzen den israeldar baten irudirik zaharrena ikusten da (Jehu edo Oseas erregearen mezulari batena, edo, beharbada, haietako batena).[3]

  • Erregearen lorpenen, arbasoen eta tituluen inskripzio bat.
  • Forma: Oinarri angeluzuzeneko obeliskoa, pirandoi mailakatu batez koroatua.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Alan Millard, Discoveries from Bible Times, Oxford: Lion, 1997, p. 121
  2. El nombre en cuestión lejos está de haber sido único o extraordinario entre los judíos de la Antigüedad.
  3. Entre los investigadores que lo fechan en el año 841 antes de nuestra era figuran H.W.F. Saggs ("Le monde juif avant l'Exil", 1979; en: Le monde du judaïsme, ed. Elie Kadourie, París: Thames & Hudson, 2003) y Allan Millard (Discoveries from Bible Times, Oxford: Lion, 1997 p. 121). En 1850, Henry Rawlinson supuso que el personaje israelita postrado ante del rey asirio era el personaje bíblico conocido como Jehú, décimo rey del Reino de Israel (On the Inscriptions of Assyria and Babylonia, 1850; T. C. Mitchell, The Bible in the British Museum: Interpreting the Evidence, Paulist Press, 2004, p. 14; y Saggs, p. 20). Ello, se sostuvo que poseía fundamento en 2 Reyes 9. En 1851, Edward Hincks relacionó el personaje en cuestión de un modo diferente y notó en su diario que el texto cuneiforme del Obelisco Negro se refiere no a Jehú, sino a Oseas, quien, según expresa la Biblia, fue hecho siervo de Salmanasar, rey a quien año a año le pagaba tributo, hasta que dejó de hacerlo y fue eventualmente capturado por conspirar contra el monarca asirio, 2 Reyes 17:3. Oseas, por otra parte, fue rey del antiguo y norteño Reino de Israel (730-722 antes de nuestra era) y, según la Biblia, rindió tributo a un rey asirio llamado "Salmanasar", solo que se trataba de otro monarca homónimo—Salmanasar V (que fue rey entre 727 y 722 antes de nuestra era). Según el relato bíblico, fue Salamanasar V quien capturó a Oseas y lo encegueció, llevándolo a Asiria por haberse negado a pagar tributos y conspirar contra él habiendo pedido ayuda a los egipcios. De la información disponible tiende a emerger una considerable disparidad entre lo que narran las inscripciones cuneiformes del Obelisco Negro y lo que expresa el relato bíblico. A pesar de ello, y sea quien fuere el personaje que aparece representado en el Obelisco Negro, lo cierto es que se trata de la más antigua imagen visual de un israelita que se conoce en la historia (Assyrian, 2007; accedido 7 de junio de 2014).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]