Oprah Winfrey

Oprah Winfrey
	; (2023) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Orpah Gail Winfrey
Jaiotza	Kosciusko, 1954ko urtarrilaren 29a (70 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Montecito; Milwaukee; Nashville; Chicago; Lavallette; Fisher Island; Telluride; Maui; Antigua; Streeterville
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Ama	Vernita Lee Winfrey
Bikotekidea(k)	ikusi John Tesh (en) ; Roger Ebert (mul) ; Stedman Graham (en) ;
Seme-alabak	ikusi Canaan Winfrey (en) ;
Familia	ikusi Patricia Lee Logton (en) (maternal half-sister (en) ); Jeffrey Lee (en) (maternal half-brother (en) );
Hezkuntza
Heziketa	Tennessee State University (en) ; East Nashville Magnet High School (en) ; Nicolet High School (en) ; Lincoln High School (en) ; Tennesseeko Unibertsitatea
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	telebista aurkezlea, mezenasa, telebista-ekoizlea, zinema ekoizlea, enpresaburua, erreportaria, aktorea, ahots-aktorea, idazlea, talk show host (en) , autobiografialaria, kazetaria, motivational speaker (en) eta podcaster (en)
	Parte-hartzailea commencement at the Harvard University (en) ; commencement at the Stanford University (en) ; Ice Bucket Challenge ;
Lateralitatea	ezkerra
Enplegatzailea(k)	WVOL (en) ; WTVF (en) 1976); Harpo Productions (en) ; WJZ-TV (en) (1976 - ; WLS-TV (en) (1983 -
Lan nabarmenak	ikusi The Oprah Winfrey Show (en) ; The Women of Brewster Place (en) ; The Color Purple; Beloved (en) ; Their Eyes Were Watching God (en) ; Charlotte's Web; Bee Movie (en) ; The Princess and the Frog; The Butler;
Jasotako sariak	ikusi Askatasunaren Domina Presidentziala (2013) ; Peabody Awards (1995) ; honorary doctor of Harvard University (2013) ; Time 100: The Most Important People of the Century ; Time 100 (2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2010, 2012) ; Spingarn Medal (2000) ; Bob Hope Humanitarian Award (2002) ; Jefferson Awards for Public Service (1998) ; NAACP Image Award for Outstanding News, Talk or Information – Series or Special (1993, 1989, 1994, 1995) ; NAACP Image Award for Entertainer of the Year (1991) ; NAACP Image Award – Hall of Fame Award (2005) ; People's Choice Awards (1988, 1997, 1998, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008) ; Primetime Emmy Sariak (2000) ; Producers Guild of America Awards (1999) ; Marian Anderson Award (2003) ; Emakumeen Arrakastaren Saloi Nazionala (1994) ; Horatio Alger Award (1993) ; Kennedy Center Honors (2010) ; Disney Legends saria (2017) ; Anisfield-Wolf Book Awards (2010) ; American Black Film Festival (1999) ; Genesis saria (2011) ; Order of the Smile ; Time 100 (2022) ; Time 100 (2018) ; Urrezko Globo Sariak (2018) ; honorary degree from Spelman College (1993) ; National Book Award (1999) ; American Library Association Honorary Membership (1997) ; Jean Hersholt Humanitarian Award (2011ko azaroaren 12a) ;
Influentziak	Maya Angelou eta Marianne Williamson (en)
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata
	oprah.com

Oprah Gail Winfrey^[1] (1954ko urtarrilaren 29 - ), ezagunagoa Oprah Winfrey izenarekin, Ameriketako Estatu Batuetako komunikabide jabea, talk-show aurkezle, aktore, produktore eta filantropista da. Bere The Oprah Winfrey Show saioagatik ezaguna da, mota horretako saioen artean historia osoan baloraziorik onena jaso duen saioa, AEB osoan zehar 1986tik 2011ra bitarte emititu zena Chicagotik^[2]. "Komunikabide Guztietako Erregina" ezizenarekin^[3], afroamerikarrik aberatsena da^[4], AEBko historiako filantropista beltzik handiena^[5]^[6] eta Ipar Amerikako multi-bilioidun beltz bakarra da^[7]. Munduko emakumerik influenteena dela aipatzen da hainbat sailkapenetan^[8]^[9]. 2013an Barack Obamak Askatasunaren Domina Presidentziala eman zion^[10], eta Duke eta Harvarden ohorezko doktore izendatu dute^[11]^[12].

Pobrezian jaioa Mississippin, bere ama nerabearekin hezi zen. Txikitan eta bere nerabezaroaren hasieran sexualki abusatu zutela salatu izan du, eta hamalau urterekin haurdun geratu zen, baina bere semea jaio berritan hil zen^[13]. Tennesseera joan zen bizitzera, ostean, aita deitzen duen gizon batekin. Bertan irrati batean hasi zen lanean, oraindik ikasten ari zela. 19 urterekin tokiko telebistako gaueko saioan laguntzaile gisa hasi zen. Bere albisteen tono emozionala zela eta, eguneko talk-show batera mugitu zuten, eta Chicagoko saio bat hirugarren postutik lehenengora pasarazi zuenean produktora propioa sortu zuen^[14].

Komunikatzeko modu intimoa sortzeagatik famatua da Winfrey, eta Phil Donahuek egindako talk-show eredua popularizatu eta irauli zuen^[15]. XX. mendeko hainbat tabu apurtu zituela dio Yaleko ikerketa batek, adibidez LGBT komunitatea mainstream bilakatzea komunikabideetan^[16]^[17]. 1990ko hamarkadaren erdialdean bere saioa aldatu zuen, literatura eta auto-laguntza txertatuz. 2006tik 2008ra Obamaren alde egin zuen, eta uste da honek milioi bat boto erakarri zizkiola Alderdi Demokrataren primariatan^[18].

Sexu-jazarpenaren aurkako MeToo mugimenduko ekintzailea

Winfrey, 2017an, sexu-jazarpenaren aurka sortu zen #MeToo mugimenduko ekintzaileetako bat da. 2018ko Urrezko Globoen ekitaldian, bere esku-hartzea nabarmena izan zen, eta publikoa zutik jarri zuen txalo artean^[19].

«Nire esker ona adierazi nahi diet urteetako tratu txarrak eta erasoak jasan dituzten emakume guztiei, zeren, nire amak bezala, elikatzeko haurrak, ordaintzeko fakturak eta bete beharreko ametsak zituzten...), beraz, hau ikusten ari diren neska guztiak horizontean egun berri bat dagoela jakin dezatela» (...) «Egun hori argitzen denean, emakume bikain askori esker izango da; horietako batzuk gaur gela honetan daude», salaketa mugimenduaren parte eta ekitaldian ziren aktoreei erreferentzia eginez izan zen, nola hala Reese Witherspoon, Greta Gerwig, Nicole Kidman, Jessica Chastain, besteak beste^[19].