Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa
	; Irudi gehiago
; Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea
8. king of East Francia (en)
Bizitza
Jaiotza	Wallhausen, 912ko azaroaren 23a
Herrialdea	Germaniako Erromatar Inperio Santua
Heriotza	Memleben, 973ko maiatzaren 7a (60 urte)
Hobiratze lekua	Magdeburgeko katedrala
Familia
Aita	Henrike I.a Alemaniakoa
Ama	Matilda Ringelheimekoa
Ezkontidea(k)	Eadgyth (929 - 946); Adelaida Italiakoa (951 (egutegi gregorianoa) -
Seme-alabak	ikusi Liutgarde (en) ; Liudolf, Duke of Swabia (en) ; Matilda, Abbess of Quedlinburg (en) ; Oton II.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa; William, Archbishop of Mainz (en) ; Reginlint;
Haurrideak	ikusi Hedwig of Saxony (en) ; Gerberga of Saxony (en) ; Thankmar (en) ; Henry I (en) ; Bruno the Great (en) ;
Familia	ikusi Henry II, Duke of Bavaria (en) (iloba); Conrad I of Burgundy (en) (koinatu); Eadgifu of Wessex (en) (ezkonahizpa); Gerberge of Lorraine (en) (iloba);
Leinua	Ottonian dynasty (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	agintaria

Oton I.a Handia^[1] (912ko azaroaren 23a - 973ko maiatzaren 7a) Germaniako erregea (936-973) eta Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (962-973) izan zen, Henrike I.a Txoriehiztaria, Saxoniako dukea eta Germaniako erregea, 929an tronura kidetu zuen bere aitak, honela oinordekotza errazteko.

Bizitza

Bere aita Henrike I.a hil zenean, Akisgranen olioztatua eta koroatua izan zen, 936an, Rex et sacerdos karolingiar tituluarekin. Karlomagnoren Inperioa berritzeko asmoa izan zuen, eta Germaniako Erromatar Inperio Santuko lehen gobernaria izan zen. Elizako goi hierarkiaren laguntza eraginkorrarekin -bere lagun eta senideen eskuetan- eta Frankonia, Suabia, Lorena eta Bavariako dukeenarekin, Otonek laster lortu zuen bere posizioa irmotzea.

Bere kanpo politika, hasieran, Italiako penintsularantz zuzendu zuen, non Italiako Adelaidaren eskubideak mantendu zituen Berengario II.a Ivreakoa erregearen aurrean. Pavian garaile sartu ondoren, 951n, berriz ere karolingiar tradizioa jarraituz, bere burua frankoen eta lombardiarren errege bezala izendarazi zuen, ondoren, Adelaidarekin ezkontzeko. Honen aurrean, Berengariok amore eman behar izan zuen eta bere basailu izatea onartu zuen, honela, Oton, Italiako errege bezala onartua izan zelarik.

Ekialdean, Otonek arrakasta handia lortu zuen Lechfeldeko guduan 955ean, magiarrak garaituz, honela, herri honek bere erresumako ekialdeko lurraldeentzako suposatzen zuen arriskua aldendu zuelarik. Garaipen hau funtsezkoa izan zen, legitimitate hierarkikoa super-egitura politiko batean berriz biltzeko, modu feudalean desegiten ari zena aurreko mendetik. Urte horretan bertan, bere armak, Elbako eslaviarren aurka zuzendu zituen, nortzuk Recknitzeko guduan garaitu zituen, germaniar hedakuntza ekialderantz bultzatu zuena.

961ean, bere seme Oton II.a boterera lotu zuen, bere aita Enrikek hasitako prozeduraren arabera, oso gatazkatsua izango ez litzatekeen oinordekotza bermatzeko. Handik gutxira, Joan XII.a aita santuaren eskakizunari kasu eginez, Italiarantz joan zen aita santuaren eskubideak berengarioren mutur-sartzeen aurrean defendatzeko. Enperadore koroatua izan zen 962ko otsailaren 2an. Aita Santuarekin izan zuen aliantzak ez zuen askorik iraun, honek, laster aldatu baitzituen bere ideia politikoak. Orduan, Oton Erromarantz joan eta aulki santutik kendu zuen aita santua, baina erromatarrek ez zuten amorerik eman eta ez zuten Leon VIII.a aita santu berria onartu, enperadoreak inposatu zuena, eta, Juan XII.a hil ondoren, Benedikto V.a aukeratu zuten aita santu berri bezala. 966an beste kanpaina berri baten ondoren, Otonek irmotzea lortu zuen, honela, bere semea enperadore bezala izendatua izatea lortuz.

Otondar pizkundea

Sakontzeko, irakurri: «Otondar pizkundea»

Oton I.a eta bere lehenengo ondorengoen buruzagitzapean, "Otondar pizkundea" bezala deitua izan dena gertatu zen, arkitektura eta arteen pizkunde mugatu bat. "Otondar pizkundea" katedral eskola berpiztu batzuetan agertzen da, Bruno I.arenean bezala, Koloniako artzapezpiku izan zena, eta argitutako eskuizkribu ekoizpenean, garaiko forma artistiko nagusia, eliteko scriptoria batzuetan, Quedlinburg bezala, Oton I.ak sortutakoa 936an. Abadetza inperialak eta gorte inperiala, bizitza erlijioso eta izpiritualaren gune bihurtu ziren, errege familiako emakumeen eredua jarraituz. Oton, Erroman liturgiak zuen egoeragatik asaldatua geratu zen, eta, beraz, lehen Liburu Pontifikala enkargatu zuen, otoitzak zein errituari buruzko gidak zituen liturgia liburu bat. Gaur egun Erromatar Germaniar Pontifikala bezala ezagutzen den liburuaren bilketa, Mainzeko Gillen artzapezpikuak gainbegiratu zuen.

Genealogia

Erreferentziak

↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.

Aurrekoa
Berengario Friulikoa

Germaniako Erromatar
Inperio Santuko enperadorea
962-973

Ondorengoa
Oton II.a

Aurrekoa
Henrike I.a

Ekialdeko Frantziako erregea
936-973

Ondorengoa
Oton II.a

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Datuak: Q43915
Multimedia: Otto I, Holy Roman Emperor / Q43915

[1] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.

[1]

i e a Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadoreak
Karolingiar Inperioa	Karlos I.a (Karlomagno) • Luis I.a • Lotario I.a • Luis II.a • Karlos II.a • Karlos III.a • Guy • Lambert • Arnulfo • Luis III.a • Berengario
Germaniako Erromatar Inperio Santua	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Oton IV.a • Frederiko II.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Sigismundo I.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias I.a • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a

i e a Alemaniako monarkak
Ekialdeko Frankoen Erresuma (843–911)	Luis II.a • Karloman • Luis III.a • Karlos • Arnulfo • Luis IV.a
Alemaniako Erresuma (911–962)	Konrado I.a • Henrike I.a • Oton I.a
Alemaniako Erresuma Germaniako Erromatar Inperio Santuaren barnean (962–1806)	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Konrado III.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Filipe • Oton IV.a • Frederiko II.a • Konrado IV.a • Rodolfo I.a • Adolfo • Alberto I.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Wentzeslao • Roberto • Sigismundo • Alberto II.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a
Rhingo Konfederazioa (1806–1813)	Napoleon I.a
Germaniar Konfederazioa (1815–1848)	Frantzisko I.a • Fernando I.a
Alemaniar Inperioa (1849)	Frederiko Gilen IV.a (enperadore-hautetsia)
Alemaniar Batasuna (1849–1850)	Frederiko Gilen IV.a
Germaniar Konfederazioa (1850–1866)	Frantzisko Josef I.a
Iparraldeko Alemaniar Konfederazioa (1867–1871)	Gilen I.a
Alemaniar Inperioa (1871–1918)	Gilen I.a • Frederiko III.a • Gilen II.a