Edukira joan

Tifus exantematiko

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Tifus exantematiko
Deskribapena
MotaTifusa, rickettsiosia
eritasuna
Espezialitateainfektologia
Arrazoia(k)Rickettsia prowazekii
Sintoma(k)sukarra, hotzikara, buruko mina, artralgia, hiperestesia, insomnioa, Euforia, Eldarnioa, hood symptom (en) Itzuli, konjuntibitisa, Chiari symptom (en) Itzuli, petekia, macula (en) Itzuli, Tronbosia, zorabioa, deliriuma, meningism signs (en) Itzuli, Mania, Korsakoven psikosia, amimia (en) Itzuli, disartria, Disfagia, nistagmoa, dardara, bihotzeko arritmia, pressure ulcer (en) Itzuli, gortasuna
Godelier's symptom (en) Itzuli
Patogenoaren transmisioavector-borne transmission (en) Itzuli
insect borne transmission (en) Itzuli
Azterketa medikoamiaketa fisiko, Hemograma, ziztada lunbar, Immunofluoreszentzia
ELISA
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikakdoxiziklina eta Kloranfenikol
Identifikatzaileak
GNS-10A75.0
GNS-9080, 081, 082 eta 083
OMIM104300
DiseasesDB29240
MedlinePlus001363
eMedicine001363
MeSHD014438
Disease Ontology IDDOID:0050480

Tifus exantematiko epidemikoa eritasun kutsakorra da, lurralde askotan endemikoa, zorriek eroaten duten Rickettsia prowazeckii mikroorganismoak eragina. Sukarra, sorgortasuna, hotzikarak eta orban gorri ugari (exantemak) agertzen dira, eta, askotan, eldarnioak, neurologia gaitz larriak, arnasketa galarazteraino ere irits daitezkeenak, eta kolapsoa –eta, horren ondorioz, heriotza– eragin ditzake. Sendagaitzat antibiotikoak erabiltzen dira (kloromizetina, terramizina, aureomizina, etab.).

Konbentzio Gerran ibilitako gudataldeek orduko dokumentuetan “sukar ustelak” (“fiebres pútridas”) edo “sukar gaiztoak” (“fiebres malignas”) deituriko tifus honen epidemia bat jasan zuten, %5eko hilkortasuna eduki izan zuena. Biztanleria zibilak ere “sukar ustel edo gaizto” hauek pairatu zituen, eta militarrek baino modu larriagoan, gainera. Epidemiak sortutako hilkortasuna Gipuzkoako biztanlerian argi islatzen da, 1787. urtean 114.304 biztanle izatetik 1799ko zentsuan 104.479 izatera pasatu zen. 10.000 biztanleko jaitsiera honek populazioaren %11 suposatu zuen.[1]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Erkoreka, Anton. Epidemiak Euskal Herrian. Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Medikuntza Artikulu hau medikuntzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.