Westfaliako Bakea
.jpg)
Westfaliako Bakea Osnabrücken eta Münsterren 1648ko maiatza eta urriaren artean sinaturiko bake itun multzoa da. Itun hauen bitartez, Germaniako Erromatar Inperio Santuko Hogeita Hamar Urteko Gerra (1618–1648) eta Espainiar Inperioa eta Zazpi Herbehere Batuen Errepublikaren arteko Laurogei Urteko Gerra (1568–1648) amaitu ziren.
Fernando III.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoak, Espainia, Frantzia eta Suediako erresumek, Herbeheretar Errepublikak, Germaniako Erromatar Inperio Santuko printzeek eta hiri inperial askeen buruzagiek sinaturiko itun hauek bi zatitan banatu daitezke.
- 1648ko urtarrilaren 30ean Espainiako Erresumak eta Herbeheretar Errepublikak sinaturiko Münsterreko bakea[1], ofizialki maiatzaren 15ean berretsia.
- 1648ko urriaren 24ko itun osagarri bien sinadura:
- Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadoreak eta Frantzia eta bere aliatuek sinaturiko Münsterreko ituna (Instrumentum Pacis Monasteriensis, IPM),[2].
- Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadoreak eta Suedia eta bere aliatuek sinaturiko Osnabrückeko ituna (Instrumentum Pacis Osnabrugensis, IPO),[3].
Itun hauen sinadurak lehenengo batzar diplomatikotzat jotzen dute[4], erdialdeko Europako sistema politiko berria (gero Westfaliar soberania izendatuko zutena) ezarriz. Subirano batek gobernaturiko estatu subiranoaren printzipioan oinarrituak, Germaniako Erromatar Inperio Santuko konstituzio bilakatu ziren.
Hala ere, itunek ez zuten Europa osorako bakea ekarri, Frantziak eta Espainiak hurrengo hamaika urteen zehar gerra mantendu zutelako. Herrialde bien arteko bakea 1659ko Pirinioetako Hitzarmenean sinatu zuten.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Herbeheretar Artxibategi Nazionala: Münsterreko bakea. beeldbank.nationaalarchief.nl.
- ↑ Münsterreko itunaren alemanezko kopia. lwl.org.
- ↑ Osnabrückeko itunaren alemanezko kopia. lwl.org.
- ↑ Principles of the State System
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q150995
Multimedia: Peace of Westphalia / Q150995