زبان قموقی
زبان قُموقی، یکی از زبان‌های ترکی‌تبار رایج در روسیه و ترکیه است که در حدود ۴۲۰٬۰۰۰ تن گویشور در این مناطق به‌ویژه در منطقۀ داغستان و اوستیای شمالی دارد. زبان قموقی به‌شدت تحت تأثیر زبان ترکی آذری و زبان دارگوا و همچنین زبان روسی قرار داشته است. این زبان در گذشته به خطی وام گرفته از الفبای فارسی نوشته می‌شد. این زبان به شدت در معرض خطر آسیب پذیری Vulnerable قرار دارد. [۲] [۳] [۴] [۵]
| قموقی | |
|---|---|
| Къумыкъ | |
| زبان بومی در | روسیه |
| منطقه | داغستان، چچن، اوستیای شمالی، ترکیه |
شمار گویشوران | ۴۲۲٬۵۵۰[۱] (بدون تاریخ) |
زبان‌های ترکی
| |
| سیریلیک | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۲–۶۳۹ | kum |
| ایزو ۳–۶۳۹ | kum |
از سال ۱۹۲۷ به‌مدت ده سال الفبای لاتین برای نوشتن این زبان انتخاب شد و در نهایت در سال ۱۹۳۷ خط سیریلیک خط نوشتاری زبان قموقی گردید. نخستین نشریۀ قموقی‌زبان یولداش نام داشت که در سال ۱۹۱۷ چاپ می‌شد. پس از انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ با نام لنین یولو (راه لنین) در ۵ هزار نسخه و هفته‌ای سه نوبت به کار خود ادامه داد.
شیوۀ نگارش
| A a | B в | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g |
| Ƣ ƣ | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
| Ŋ ŋ | O o | Ɵ ɵ | P p | Q q | R r | S s | Ş ş |
| T t | U u | V v | W w | X x | Y y | Z z | Ƶ ƶ |
| Ь ь |
گونه‌ای از الفبای سیریلیک که از سال ۱۹۳۷ برای نوشتن این زبان به‌کار گرفته شد.
| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д | Е е |
| Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
| М м | Н н | Нг нг | О о | Оь оь | П п | Р р | С с |
| Т т | У у | Уь уь | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
| Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
منابع
- ↑ Ethnologue report for language code: kum
- ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#
- ↑ http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/
- ↑ https://www.ethnologue.com/country/RU/languages
- ↑ https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354