کتاب‌شناسی علیرضا شاپور شهبازی

کتاب‌شناسیِ
علیرضا شاپور شهبازی

کتاب‌ها↘	۱۹
مقاله‌ها↘	۱۸۰
منابع و پانوشت

این فهرست، حاوی آثار علیرضا شاپور شهبازی، باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی است. شاپور شهبازی یکی از فعال‌ترین استادان در زمینهٔ تاریخ پیش از اسلام ایران بود و ۱۸۰ مقاله و ۱۸ کتاب در این زمینه به‌زبان‌های فارسی، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی به رشتهٔ تحریر درآورد و مقاله‌های بسیاری برای دانشنامهٔ ایرانیکا نوشت.

کتاب‌ها

از کتاب‌های او به کورش بزرگ: زندگی و جهان‌داری بنیادگذار شاهنشاهی ایران که برندهٔ جایزهٔ کتاب سال شد؛ کتاب راهنمای مستند تخت جمشید که به زبان‌های فرانسه و آلمانی نیز ترجمه شده؛ کتاب فردوسی؛ یک بیوگرافی انتقادی (۱۹۹۱) که توسط دانشگاه هاروارد منتشر شده‌است و کتاب شرح مصور نقش رستم که به چهار زبان فارسی، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی منتشر شد، را می‌توان نام برد.

• کورش بزرگ: زندگی و جهانداری بنیادگذار شاهنشاهی ایران، انتشارات دانشگاه شیراز، شمارهٔ ۱۹، ۱۳۴۹.
• جهانداری داریوش بزرگ، شیراز، انتشارات دانشگاه شیراز، شمارهٔ ۲۶، ۱۳۵۰.
• یک شاهزادهٔ هخامنشی، کورش جوان، شیراز، انتشارات دانشگاه شیراز، شمارهٔ ۲۹، ۱۳۵۰/۱۹۷۱.
• شرح مصوّر نقش رستم، تهران، ۱۳۵۷/۱۹۷۸.
• شرح مصوّر تخت‌جمشید، تهران، انتشارات بنداد تحقیقات هخامنشی، شمارهٔ ۶، ۱۳۵۵؛ چاپ سوم با بازنگری با عنوان شرح مستند تخت‌جمشید، به دو زبان انگلیسی و فارسی، تهران، با همکاری انتشارات سفیران، ۱۳۸۴.
• ماد و هخامنشی، تهران، دانشگاه آزاد ایران، ۱۳۵۶.
• راهنمای جامع پاسارگاد، تهران، ۱۳۷۹.
• تاریخ ساسانیان: روایت طبری و تکمیل آن با توجه به اسناد و پژوهش‌های معتبر، با پیشگفتاری از زندگی و آثار طبری، تاریخ‌نگاری در ایران و منابع دورهٔ ساسانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۹.
• پژوهش‌های هخامنشی، ج. رادلینسن، د. ن. فرای، چ. هیگنت و دیگران، ترجمهٔ علیرضا شاپور شهبازی، شیراز، بنداد تحقیقات هخامنشی، ۱۳۵۴. (ترجمه)

• The Irano-Lycian Monuments: The Antiquities of Xanthos and Its Region as Evidence for the Iranian Aspects of the Achaemenid Lycia (Institute of Achaemenid Research Publication, No. II, Tehran 1975) [1973 Doctoral Thesis for London University].
• Persepolis Illustrated (Institute of Achaemenid Research Publication, No. IV, Tehran 1976), second edition, Tehran (1997); third revised edition due out in April 2003.
• Persepolis Illustre (French tr. by A. Surrat, Institute of Achaemenid Research Publication, No. III, Tehran 1977).
• Illustrierte Beschreibung von Persepolis (German tr. by E. Niewoehner, Institute of Achaemenid Research Publication, No. V, Tehran 1977).
• A History of Iranian Historiography to A.D. 1000, Alexander von Humboldt Foundation sponsored study [publication ready].
• Old Persian Inscriptions of Persepolis, I: Texts from the Platform Monuments [Corpus inscriptionum iranicarum I, 1. Portf. 1.], London (1985).
• Persepolis IV: A comprehensive analysis of Persepolitan inscriptions and monument studied since E. F. Schmidt (in preparation).
• Ferdows: A Critical Biography, Centre for Near Eastern Studies, Harvard University, (1991). Revised Persian version in preparation.
• A Political History of the Sasanian Period, Persian Heritage Series, New York (forthcoming).

مقاله‌ها

شاپور شهبازی حدود ۱۸۰ مقاله در زمینهٔ تاریخ، فرهنگ، هنر و زبان ایران نوشته‌است:

• «کورش بزرگ و کروزوس»، خرد و کوشش ۲، ۱۵۷ـ۱۷۴.
• «لشکرکشی کورش جوان»، خرد و کوشش ۳، (۱۳۴۹/۱۹۷۰)، ۳۳۲ـ۳۵۰.
• «نقش فرّ کیانی کورش بزرگ»، باستان‌شناسی و هند ایران، شمارهٔ ۷ و ۸ (۱۳۵۰)، ۵۲ـ۵۸
• «گور دختر: یک معبد هخامنشی در بسپر»، باستان‌شناسی و هند ایران شمارهٔ ۹ و ۱۰ (۱۳۵۰/۱۹۷۱)، ۹۲ـ۹۹.
• «افسانهٔ ازدواج با محارم»، باستان‌شناسی و تاریخ، ۱۵/۱، ۱۳۸۱/۲۰۰۲، ۹ـ۳۶.
• «در حاشیهٔ شاهنامه»، هنر و مردم، شماره‌های ۱۵۳-۱۵۴ (۱۳۵۴/۱۹۷۵)، ۱۱۸ـ۱۲۰.
• «ششمین کنگرهٔ بین‌المللی باستان‌شناسی و هنر ایران»، راهنمای کتاب ۱۵ (۱۳۵۱/۱۹۷۲)، ۶۹۲ـ۷۰۲.
• «زادروز فردوسی»، آینده ۱۲ (۱۳۶۵/۱۹۸۶)، ۴۲ـ۴۷.
• «ببر بیان»، آینده ۱۳ (۱۳۶۷/۱۹۸۸)، ۵۴ـ۵۸.
• «گزیده‌های ایران‌شناسی»، آینده ۱۳ (۱۳۶۷/۱۹۸۸)، ۳۵۴ـ۳۶۴.
• «خویشاوندی یونانی و ایرانی»، یادنامهٔ دکتر احمد تفضّلی، به کوشش علی‌اشرف صادقی، تهران ۱۳۷۹/۲۰۰۰، ۲۲۹ـ۲۳۱.
• «نکاتی دربارهٔ شاهنامه»، ایران‌شناسی، ۱۳/۲، ۱۳۸۰/۲۰۰۱،۳۱۷ـ۳۲۴.
• «ارتش در ایران باستان»، باستان‌شناسی و تاریخ ۱۰/۲ (۱۳۷۵/۱۹۹۶)، ۲۳ـ۳۶.
• «اسپ و سوارکاری در ایران باستان»، باستان‌شناسی و تاریخ ۱۱ (۱۳۷۶/۱۹۹۷)، ۲۷ـ۴۲.
• «خداینامه در منابع یونانی»، سخنواره (پنجاه‌وپنج گفتار پژوهشی به یاد دکتر پرویز ناتل خانلری)، به کوشش ایرج افشار و هانس روبرت رویمر، تهران، توس، ۱۳۷۶/۱۹۹۷، ۵۸۶ـ۵۷۹.
• «گزارش‌های ایران‌شناسی: نمونهٔ قبالهٔ زناشویی»، ناموارهٔ دکتر محمود افشار، به کوشش ایرج افشار و کریم اصفهانیان، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار ۱۳۷۵/۱۹۹۶، ۵۵۶۵ـ۵۵۷۶.
• «ورود پارسیان به تاریخ»، ارج‌نامهٔ ایرج (به پاس نیم‌قرن سوابق درخشان فرهنگی و دانشگاهی استاد ایرج افشار)، به خواستاری و اشراف محمدتقی دانش‌پژوه و عباس زریاب خوئی، به کوشش محسن باقرزاده، تهران، توس، ۱۳۷۷/۱۹۹۹، ۱/۶۰۱ـ۶۱۳.

• “The 0One Year' ofmined”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies [University of London] 30 (1972) 609-614.
• “An Achaemenid Symbol. I: A Farewell to Fravahr' and Ahuramazda'”, Archäologische Mitteilungen aus Iran NF. [Berlin] 7 (1974), 135-44.
• “The Persepolis Treasury Reliefs' once more”, Archäologische Mitteilungen aus Iran NF. 9 (1976), 152-56.
• “The Traditional date of Zoroaster' explained”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies [University of London] 34 (1977), 25-35.
• “From Pârsa to Takht-i Jamshed”, Archäologische Mitteilungen aus Iran 10 (1977), 197-207.
• “New aspects of Persepolitan studies”, Gymnasium 85 (1978), 478-500.
• “Archaeological, historical and onomastical notes” on the Persian tr. of Herodotus' Historiae by Gh. Vahid Mazandarani, Tehran (1979, pp. 522–74).
• “An Achaemenid Symbol II. Farnah 0(God given) Fortune' symbolised”, Archäologische Mitteilungen ans Iran 13 (1980), 119-47.
• “Firdaus's Date of Birth,” Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 134 (1984), 98-105.
• “Darius in Scythia and Scythians in Persepolis,” Archäologische Mitteilungen aus Iran 15 (1982), 189-236.
• “Studies in Sasanian Iconography I. Narse's Investiture at Naqš-i Rustam”, Archäologische Mitteilungen aus Iran 16 (1983), 255-68.
• “Vâreãna, the royal falcon,” Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 134 (1984), 314-17.
• “Studies in Sâsânian Prosopography II. The relief of Ardašr II at Tâq-i Bustân”, Archäologische Mitteilungen aus Iran 18 (1985), 181-85.
• “Darius' Haft-Kišvar”, Archäologische Mitteilungen aus Iran. Ergânzungsband 10 [Kunst, Kultur und Geschichte der Achämenidenzeit und ihr Nachleben, eds. H. M. Koch-D. N. Makenzie], Berlin (1983), 239-46.
• “Iranian Notes 7-13”, Archäologische Mitteilungen ans Iran 19 (1986), 163-170.
• “The Three Faces of Tigranes”, American Journal of Ancient History Vol. 10, No. 2 (1985 [1993]), 124-36 (Harvard University).
• “Huns”; “Isfahan”; “Panjikant”; “Pasargadae”; “Persepolis”; “Xerxes” in R. C. Bulliet ed. , Encyclopaedia of Asian Studies (Middle East), New York (1988).
• “Early Persians' interest in History”, Bulletin of the Asia Institute, 4 (1990), 257-65.
• “Napoleon and Iran”, in Donald Horward et al. eds. , Proceedings of the Consortium on Revolutionary Europe: Bicentennial of the French Revolution, 1990, 847-52.
• “The Parthian Origins of the House of Rustam”, Bulletin of the Asia Institute New Series, Vol. 7 (1993), 155-63.
• “Persepolis and the Avesta”, Archäologische Mitteilungen aus Iran, 27 (1994), 85-90.
• “Early Sasanian Ladies: An Archaeological Investigation”, in Sarkhosh-Curtis ed. , Aspects of Parthian and Sasanian Iran, London, (1996) 136-42.
• “The Eye of the King in Classical and Persian Literature” American Journal of Ancient History, (1988 [1997]), 170-89.
• “Oldest Description of Persepolis”, Iranian Journal of Archaeology and History Vol. 13, 1999, pp. 31–8.
• “Iran’s Ancient History” in A. Sh. Shahbazi, ed. , The Splendour of Iran, Vol. I, Ancient Times, London (2001), 46-53.
• “Inscriptions”, ibid. , 150-53.
• “Creating the Median state”, ibid. , 172-73.
• “Achaemenid Art”, ibid. , 174-245.
• “Painting in Ancient Iran”, ibid. , 342-47.
• “Arms and Armor”, ibid. , 430-47.
• “Scripts of Ancient Iran”, ibid. , 490-501.
• “Courtly Past times”, ibid. , 502-511.
• “Iranians and Alexander”, American Journal of Ancient History n.s. 2 (2003), 5-38.
• “Recent speculations on the ‘Traditional date of Zoroaster’”, Studia Iranica 31 (due out May 2002)
• “Early Sasanians’ Claim to Achaemenid Heritage”, Journal of Ancient Persian History I/1, Spring and Summer 2001, 61-73.
• Goštasp”,Encyclopædia Iranica, Vol. XI, pp. 171–76. :
• “Harem”, Encyclopædia Iranica, Vol XI, pp.671–72 and Vol. XII, pp. 1–3.
• “Did Goš tasp marry his sister?,” in T. Daryaee-M. Omidsala eds. , The Spirit of Wisdom , Costa Mesa, Calif. , 2004, pp. 232–37.
• “Mazdaean echoes in Shi'ite Iran” in Pheroza J. Godreji and Firoza Punthakey Mistree eds. , A Zoroastrian Tapestry: Art, Religion and Cultur, Bombay and Singapore, 2002, pp. 246–57.
• Forthcoming in Encyclopædia Iranica, “Hormazd I-VI”,”Hormazd, the prince”’ “Hormazdgan (Battle of)” , “Hormazd Kûšanšah”, “Hormozan”, “Nowruz”, “Zal”, “Iraj”, “Sasanian Dynasty”, “Shapur I”, “Yazdegerd I”, “Rudabeh”, “Hoshang”, “Persepolis”..

در دانشنامه ایرانیکا

• “Iranian Notes 1-6”, Acta Iranica 25 [=Papers in Honour of Professor Mary Boyce], Leiden (1985), 497-510.
• “On the Xwadây-namag”, Acta Iranica 30 [=Papers in Honor of Professor Ehsan Yarshater], Leiden (1990) 208-29.
• “Amazons” in E. Yarshater ed. Encyclopædia Iranica, Vol. I (London 1985), 929.
• “Amorges”, Encyclopædia Iranica. , 986-87.
• “Apamâ” in Encyclopædia Iranica. , Vol. II (London 1987), 150.
• “Ardašīr II”, Encyclopædia Iranica. , 380-81.
• “Ardašīr III”, Encyclopædia Iranica. , 381-82.
• “Ardašīr Sakânšâh”, Encyclopædia Iranica. , 383-84.
• “Ariaeos”, Encyclopædia Iranica. , 405-406.
• “Ariaramneia”, Encyclopædia Iranica. , 407-408.
• “Ariobarzanes #2”, Encyclopædia Iranica. , 407-408.
• “Ariyaramnes”, Encyclopædia Iranica. , 410-411.
• “Army in Ancient Iran”, Encyclopædia Iranica. , 489-99.
• “Arnavâz”, Encyclopædia Iranica. , 517.
• “Arsacid Origins”, Encyclopædia Iranica. , 525.
• “Arsacid Era”, Encyclopædia Iranica. , 451-52.
• “Arsacid Chronology in Traditional History”, Encyclopædia Iranica. , 542-43.
• “Aršâma”, Encyclopædia Iranica. , 546.
• “Arsites”, Encyclopædia Iranica. , 548.
• “Artachaiçs”, Encyclopædia Iranica. , 651.
• “Artyphios”, Encyclopædia Iranica. , 655.
• “Asb (Horse) in Ancient Iran”, Encyclopædia Iranica. , 724-30.
• “Aspacâna”, Encyclopædia Iranica. , 786-87.
• “Aspastes”, Encyclopædia Iranica. , 788.
• “Astôdân”, Encyclopædia Iranica. , 851-53.
• “Bâb-e Homâyûn”, Encyclopædia Iranica. , Vol. III (London 1989), 284-85.
• “Bahrâm I”, Encyclopædia Iranica. , 515-16.
• “Bahrâm II”, Encyclopædia Iranica. , 516-17.
• “Bahrâm-e Côbna”, Encyclopædia Iranica. , 519-22.
• “Bestâm o Bendôy”, Encyclopædia Iranica. , Vol. IV (London 1990), 180-82.
• “Byzantine-Iranian Relations”, Encyclopædia Iranica. , 588-599.
• “Capital Cities”, in E. Yarshater ed. , Encyclopædia Iranica IV (1990), 768-70.
• “Cambadene”, Encyclopædia Iranica. , 724.
• “Carrhae, Battle of”, Encyclopædia Iranica. , Vol. V (1991), 9-13.
• “Characene in Rhagae”, Encyclopædia Iranica. , 365-66.
• “Clothes: Iranian Costums in the Median and Achaemenid Periods”; Encyclopædia Iranica. , Vol. V/7 (1992), 722-737.
• “Coronation: in Pre-Islamic Iran”, Encyclopædia Iranica. , 277-79.
• “Croesus”, Encyclopædia Iranica. , 401-2.
• “Crowns: iv - of Persian rulers from the Islamic conquest to the Qâjâr period”, Encyclopædia Iranica. , 421-25.
• “Cunaxa: battle of”, Encyclopædia Iranica. , Vol. VI/5 (1993).
• “Cyrus I of Anshan” Encyclopædia Iranica. , 516.
• “Derafš” Encyclopædia Iranica. , Vol. VII/3 (1994), 312-15.
• “Dance in Pre-Islamic Iran”, Encyclopædia Iranica. , 640-41.
• “Darius the Great”, Encyclopædia Iranica. , Vol. VII/1 (1994), 41-50.
• “Deportation in the Achaemenid Period”, Encyclopædia Iranica. , VII/3 (1994), 297.
• “Dât-al-Salâsel, Battle of”, Encyclopædia Iranica. , VII/2 (1994), 114.
• “Ferdowsi hezâra”, Encyclopædia Iranica Vol. IX/5, pp. 527–30.
• “Ferdowsi’s Mausoleum”, Encyclopædia Iranica. , pp. 524–27.
• “Flags. i. of Persia”, Encyclopædia Iranica. , X, 12-27. 96.
• “Gôdarzian,” Encyclopædia Iranica. , Encyclopædia Iranica Vol. XI, 2001, pp. 36–38.
• “Gondîšapûr. i. the city”, Encyclopædia Iranica. , Encyclopædia Iranica Vol Xi, pp. 131–33.
• Historiography in Pre-Islamic Iran”,Encyclopædia Iranica, Vol. XII, 2003, pp. 325–330.
• Harut and Marut”, Encyclopædia Iranica. , Vol. XII, 2003, pp. 20–22.
• “Hang-e Afrasiab,” Encyclopædia Iranica. , Vol. XI, 2002, pp. 655–57.
• Haft (Seven)”, Encyclopædia Iranica. , Vol. XI, pp. 2002, 511-15.
• “Haft Kesvar”, Encyclopædia Iranica. , Vol. XI, 2002, pp. 519–24.
• “Haft sin”, Encyclopædia Iranica. , Vol. XI, 2002, pp. 524–26.
• “Haftvad”, Encyclopædia Iranica. , Vol. XI, 2002, pp. 535–37.

منابع

• خطیبی، ابوالفضل (۱۳۸۴). «علیرضا شاپور شهبازی». نامهٔ ایران باستان. پنجم. تهران (اول و دوم).

• CAIS (۱۸ July 2006). "Shapur Shahbazi" (به انگلیسی). The Circle of Ancient Iranian Studies. Archived from the original on 17 November 2012. Retrieved 28 October 2012.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)